Η κολπική ξηρότητα είναι σύνηθες πρόβλημα για τις γυναίκες τόσο κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης όσο και στη συνέχεια, ωστόσο η ανεπαρκής λίπανση του κόλπου μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Υπό κανονικές συνθήκες τα τοιχώματα του κόλπου λιπαίνονται και ενυδατώνονται από ένα λεπτό στρώμα υγρού που προέρχεται από μικρούς αδένες του κόλπου και του αιδοίου, αλλά και από φυσιολογικές εκκρίσεις του κόλπου και της μήτρας. Αυτό διατηρεί την ελαστικότητα, το πάχος και το pH του κόλπου σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν διαταρχθεί αυτή η ισορροπία τα συμπτώματα είναι φαγούρα, ξηρότητα, πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία), κολπικές λοιμώξεις και μυκητίαση.
Μία στις δύο γυναίκες ηλικίας 51 έως 60 ετών, δύο στις τρεις γυναίκες μετά τα 60 αλλά και σχεδόν δύο στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας αντιμετωπίζουν ξηρότητα κόλπου.
Αιτίες
Ο βασικός ρυθμστής της κολπικής υγείας είναι τα οιστρογόνα. Η κολπική ξηρότητα είναι ένα κύριο χαρακτηριστικό της κολπικής ατροφίας (ατροφική κολπίτιδα) δηλαδή της λέπτυνσης και φλεγμονής των κολπικών τοιχωμάτων λόγω μείωσης των οιστρογόνων.
Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων εμφανίζονται επίσης μετά από τοκετό και στην περίοδο του θηλασμού. Μπορούν ακόμα να προκληθούν από διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (σύνδρομο Sjogren) ενώ το κάπνισμα είναι ένα άλλος επιβαρυντικός παράγοντας.
Άλλες αιτίες για την ξηρότητα του κόλπου μπορεί να είναι:
Ορισμένα φάρμακα για την ψυχική διάθεση, τις αλλεργίες (αντιισταμινικά), την υπέρταση κ.ά. έχουν σχετισθεί με ξηρότητα του κόλπου.
Η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, τα προβλήματα στη σχέση, καθώς και η σεξουαλική δυσλειτουργία του συντρόφου (οι σύντροφοι ανδρών με πρόβλημα στύσης ή εκσπερμάτισης μπορεί να βιώσουν μειωμένη ύγρανση, λόγω χαμηλής διέγερσης).
Η αλλεργία σε σαπούνια της γεννητικής περιοχής ή εσώρουχα.
Τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους κατά την επαφή, που μπορεί να προκαλούν απόσπαση της προσοχής από τα σεξουαλικά ερεθίσματα.
Αντιμετώπιση
Η αγωγή που θα προτείνει ο γιατρός εξαρτάται από το αίτιο της κολπικής ξηρότητας. Σε πολλές περιπτώσεις, ενδέχεται να προτείνει μόνο κάποιο λιπαντικό, σε άλλες μπορεί να προτείνει ορμονικές θεραπείες είτε τοπικά είτε για χρήση δια του στόματος, ενώ σε άλλες μπορεί να χρειασθεί ψυχοθεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται εξέταση όλων των πιθανών αιτιών και ανάλογη θεραπευτική στρατηγική.
Παρά την ξηρότητα του κόλπου και τον πόνο που αυτή συνεπάγεαι κατά την επαφή, πολλές γυναίκες συνεχίζουν να έρχονται σε επαφή για να μη δυσαρεστήσουν τον σύντροφό τους όμως έτσι υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγηθούν σε σεξουαλική αποστροφή. Από την άλλη μεριά όμως, η τακτική σεξουαλική δραστηριότητα βελτιώνει την κυκλοφορία στα γεννητικά όργανα και βοηθάει στην αύξηση της φυσικής λίπανσης.
Αποφύγετε τη χρήση ορισμένων προϊόντων για τη θεραπεία της κολπικής ξηρότητας, επειδή μπορεί να ερεθίσουν τον κόλπο σας όπως: ξίδι, γιαούρτι, λοσιόν χεριών, αντιβακτηριακά σαπούνια ή αρωματικά, αφρόλουτρα ή έλαια μπάνιου.
Αν καπνίζετε, κόψτε το τσιγάρο καθώς το κάπνισμα μπορεί να μειώσει την κυκλοφορία του αίματος και αυτό θα μπορούσε να εντείνει την κολπική ξηρότητα.
