Θεραπεία καρκίνων του αίματος: Νεότερες εξελίξεις

Τα τελευταία χρόνια αλλάζει ραγδαία το θεραπευτικό τοπίο στην αντιμετώπιση των αιματολογικών καρκίνων, καθώς τα αποτελέσματα κλινικών ερευνών δείχνουν ότι η χρήση νεότερων και πιο εξελιγμένων μονοκλωνικών αντισωμάτων συμβάλλει στην περαιτέρω βελτίωση της έκβασης των  ασθενών με αυτές τις παθήσεις.

Οι αιματολογικές κακοήθειες όπως η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ) και το  οζώδες λέμφωμα (ΟΛ), o συχνότερος τύπος βραδέως εξελισσόμενου μη Hodgkin λεμφώματος, είναι ασθένειες με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές.

Με τα νεότερα κλινικά δεδομένα είναι πλέον διαθέσιμες νεότερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες για τη διαχείριση αυτών των νόσων, όπως τονίστηκε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου από τη κα Μαρία Αγγελοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αιματολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» και τον κ. Ιωάννη Κοτσιανίδη, καθηγητή Αιματολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Διευθυντή Αιματολογικής Κλινικής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης.

Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία είναι η συχνότερη μορφή λευχαιμίας στον Δυτικό κόσμο, η οποία αντιστοιχεί στο 25-30% όλων των μορφών λευχαιμίας. Κάθε χρόνο ευθύνεται για περισσότερα από 20.000 νέα περιστατικά και 13.000 θανάτους στην Ευρώπη. Προσβάλλει πιο συχνά τους άνδρες και τους ηλικιωμένους. Το 80% των ασθενών είναι >60 ετών, με μέσο όρο ηλικίας προσβολής τα 69,6 έτη.

Ταυτόχρονα, κάθε μέρα, περισσότερα από 50 άτομα στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται με οζώδες λέμφωμα, που αποτελεί τον πιο συχνό τύπο βραδέως εξελισσόμενου μη Hodgkin λεμφώματος.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια κα Μαρία Αγγελοπούλου ανέφερε «σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας ισχυρά όπλα για να καταστήσουμε τη ΧΛΛ μία ασθένεια αντιμετωπίσιμη για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίνοντας μία ουσιαστική παράταση της επιβίωσης, χωρίς οι ασθενείς να χάνουν την ποιότητα ζωής τους». Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο – τόνισε η κα Μαρία Αγγελοπούλου – το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει μία νέα θεραπεία που βασίζεται στη χορήγηση της ομπινουτουζουμάμπης σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία με χλωραμβουκίλη για τη θεραπεία μη προθεραπευμένων ασθενών με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία και συννοσηρότητες που τους καθιστούν ακατάλληλους για θεραπεία με πλήρη δόση φλουνταραμπίνης.

Η ομπινουτουζουμάμπη είναι το πρώτο βιοτεχνολογικά τροποποιημένο αντι-CD20 μονοκλωνικό αντίσωμα τύπου ΙΙ και εγκρίθηκε από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) με τον χαρακτηρισμό της καινοτόμου θεραπείας (breakthroughdesignation). Πρόκειται για μία θεραπευτική επιλογή που προσφέρει μεγαλύτερης διάρκειας ύφεση της νόσου στους πάσχοντες από χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία. Η Ευρωπαϊκή έγκριση βασίστηκε στα αποτελέσματα της μελέτης CLL11, η οποία έδειξε ότι η νέα θεραπεία μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου κατά 54% συγκριτικά με άλλες συνδυαστικές θεραπείες.

Η ομπινουτουζουμάμπη σε συνδυασμό με χλωραμβουκίλη συνέβαλλε στην παράταση της επιβίωσης των μη προθεραπευμένων ασθενών με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν μονοθεραπεία με χλωραμβουκίλη. Επιπλέον, έδειξε υπεροχή στην παράταση του χρόνου χωρίς εξέλιξη της νόσου (Progressionfreesurvival) συγκριτικά με τη μέχρι σήμερα θεραπεία εκλογής, τη ριτουξιμάμπη.

Έτσι η διάμεση η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν 28,7 μήνες για τους ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό ομπινουτουζουμάμπη/χλωραμβουκίλη συγκριτικά με τους 15,7 μήνες για εκείνους που αντιμετωπίσθηκαν με ριτουξιμάμπη/χλωραμβουκίλη. Τέλος, αυξάνει κατά ένα περίπου χρόνο το διάστημα μέχρι την επόμενη θεραπεία, συγκριτικά με την ριτoυξιμάμπη, ξεπερνώντας τα 4 έτη (38,2 μήνες έναντι 51,1 μηνών).

Παράλληλα, η θεραπεία με ομπινουτουζουμάμπηπρόσφατα έλαβε έγκριση στην Ευρώπη σε συνδυασμό με βενδαμουστίνη, για τους ασθενείς με οζώδες λέμφωμα που δεν ανταποκρίνονται πλέον σε  προηγούμενη θεραπεία με ριτουξιμάμπη. Η έγκριση βασίζεται στα αποτελέσματα της  μελέτης φάσης ΙΙΙ GADOLIN, η οποία έδειξε ότι η χορήγηση ομπινουτουζουμάμπης σε συνδυασμό μεβενδαμουστίνη, ακολουθούμενη από μονοθεραπεία με ομπινουτουζουμάμπη οδήγησε σε μείωση κατά 52% του κινδύνου εξέλιξης  της νόσου ή θανάτου, ενώ ταυτόχρονα η επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν διπλάσια σε σχέση με μονοθεραπεία με βενδαμουστίνη (29,2 μήνες έναντι 13,7). Παράλληλα, οι ασθενείς που έλαβαν το σχήμα ομπινοτουζουμάμπης / βενδαμουστίνης εμφάνισαν επίσης 38% μείωση στον κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τα άτομα που έλαβαν μονοθεραπεία με βενδαμουστίνη.

«Το οζώδες λέμφωμα είναι ο συχνότερος τύπος μη Hodgkin λεμφώματος (NHL), ο οποίος αντιστοιχεί σε ένα στα πέντε περιστατικά μη-Hodgkin λεμφώματος. Θεωρείται ανίατος με συχνές υποτροπές», τόνισε στη συνέντευξη Τύπου ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Κοτσιανίδης,. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ιωάννη Κοτσιανίδη, η θεραπευτική αντιμετώπιση  του οζώδους λεμφώματος είναι δύσκολη  καθώς,αν και οι περισσότεροι ασθενείς αρχικά ανταποκρίνονται σε πολύ υψηλά ποσοστά στη βασική θεραπεία, εν τέλει η νόσος δεν αντιμετωπίζεται και τελικά πολλοί είναι εκείνοι που εμφανίζουν υποτροπή.Η νέα θεραπεία προσφέρει  ελπίδα στους ασθενείς καθώς αυξάνει το συνολικό χρόνο επιβίωσής τους, κατέληξε ο κ. Ιωάννης Κοτσιανίδης.

Τα οζώδη λεμφώματα αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των λεμφωμάτων. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 60 έτη περίπου και προσβάλει πιο συχνά τις γυναίκες.Πρόκειται για λεμφώματα με συχνά βραδεία εξέλιξη και ανταποκρίνονται καλά στην θεραπεία, αλλά η ίαση είναι δύσκολη.

Στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία όπως και στο Οζώδες Λέμφωμα τα συχνότερα ανεπιθύμητα συμβάντα ήταν οι σχετιζόμενες με την έγχυση αντιδράσεις (IRR), οι λοιμώξεις και ο χαμηλός αριθμός συγκεκριμένων ειδών λευκών αιμοσφαιρίων (ουδετεροπενία).

Η ομπινουτουζουμάμπη είναι διαθέσιμη στους Έλληνες ασθενείς και καλύπτεται από τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Βιβλιογραφία

1. Goede V, et al. Obinutuzumab plus chlorambucil in patients with CLL and coexisting conditions NEJM 2014;370:1101-1110 DOI: 1056/NEJMoa1313984
2. Lamanna N et al. Chronic Lymphocytic Leukemia and Hairy-Cell Leukemia. Cancer Management [Available at:http://www.cancernetwork.com/cancer-management/chronic-lymphocytic-leukemia-and-hairy-cell-leukemia
3. Ferlay J, et al. Cancer incidence and mortality patterns in Europe: estimates for 40 countries in 2012 Eur J Cancer 2013;49(6):1374- 403. DOI: 10.1016/j.ejca.2012.12.027
4. GLOBOCAN Europe (2012) Estimate cancer incidence, all ages: both sexes [Available at: http://globocan.iarc.fr/old/summary_table_pop-asp?selection=62968&title=Europe&sex=0&type=0&window=1&sort=0&submit=%C2%A0Execute
5. GLOBOCAN Europe (2012) Estimate cancer mortality, all ages: both sexes [Available at: http://globocan.iarc.fr/old/summary_table_pop-asp?selection=62968&title=Europe&sex=0&type=1&window=1&sort=0&submit=%C2%A0Execute
6. Salles GA, Morschhauser F et al. Obinutuzumab (GA101) inPatients With Relapsed/Refractory Indolent Non-Hodgkin Lymphoma: Results Fromthe Phase II GAUGUIN Study. Journal of Clinical Oncology. 31(23): 2920-2926.
7. Dotan E, Aggarwal MD et al. Impact of Rituximab (Rituxan) on the Treatment of B-Cell Non-Hodgkin’s Lymphoma. Pharmacy & Therapeutics. 2010; 35(3): 148-157
8. Goede V, et al. Blood 2015;126:abstract 1733