Μερικές φορές οι άνθρωποι που θέλουν να χάσουν βάρους καταναλώνουν επιπλέον πρωτεΐνες είτε για να νιώθουν μικρότερη πείνα είτε για να αποτρέψουν την απώλεια του μυϊκού ιστού.
Ωστόσο μια μελέτη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σαιντ Λούις, στην Ουάσιγκτον, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Reports και αφορούσε 34 μετεμμηνοπαυσιακές παχύσαρκες γυναίκες, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση πολλών πρωτεϊνών εξαλείφει ένα σημαντικό όφελος της απώλειας βάρους για την υγεία: τη βελτίωση της ευαισθησίας απέναντι στην ινσουλίνη, η οποία είναι κρίσιμη για τη μείωση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2. Οι γυναίκες που έχασαν βάρος ενώ κατανάλωναν λιγότερη πρωτεΐνη παρουσίασαν βελτίωση 25 -30% στην ευαισθησία τους απέναντι στην ινσουλίνη (ωστόσο είχαν υψηλότερα τριγλυκερίδια).
“Βρήκαμε ότι οι γυναίκες που αδυνάτισαν με μια δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες δεν παρουσίασαν καμία βελτίωση στην ευαισθησία απέναντι στην ινσουλίνη”, δήλωσε ο κύριος ερευνητής Bettina Mittendorfer, PhD, καθηγητής ιατρικής. “Ωστόσο, οι γυναίκες που έχασαν βάρος, ενώ έτρωγαν λιγότερο πρωτεΐνη ήταν σημαντικά πιο ευαίσθητες απέναντι στην ινσουλίνη κατά την ολοκλήρωση της μελέτης. Αυτό είναι σημαντικό, διότι σε πολλά υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, η ινσουλίνη δεν ελέγχει αποτελεσματικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, και τελικά προκύπτει διαβήτης τύπου 2”.
Η ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι ένας καλός δείκτης της μεταβολικής υγείας, καθώς συνήθως βελτιώνεται με το αδυνάτισμα.
Ινσουλίνη και τριγλυκερίδια
Ο Mittendorfer και οι συνεργάτες της μελέτησαν 27 γυναίκες με παχυσαρκία, ηλικίας ν 50-65 ετών. Παρά το γεγονός ότι όλες οι γυναίκες είχαν δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) τουλάχιστον 30 (υποδηλώνει σημαντική παχυσαρκία), καμία δεν είχε διαβήτη.
Οι συμμετέχουσες χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες και παρακολουθήθηκαν για 28 εβδομάδες.
- Στην ομάδα ελέγχου, επτά γυναίκες κλήθηκαν να διατηρήσουν το βάρος τους.
- Σε μια άλλη ομάδα, δέκα γυναίκες κατανάλωναν μια διατροφή απώλειας βάρους (δηλαδή μειωμένων θερμίδων) που περιελάμβανε τη συνιστώμενη ημερήσια δόση (ΣΗΔ) της πρωτεΐνης: 0,8 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους. Η ομάδα αυτή λάμβανε, κατά μέσο όρο, 73 γραμμάρια πρωτεϊνών την ημέρα.
- Στην τρίτη ομάδα, δέκα γυναίκες κατανάλωναν την περίπου την ίδια δίαιτα της δεύτερης ομάδας, αλλά κατανάλωναν περισσότερη πρωτεΐνη και λιγότερους υδατάνθρακες, λαμβάνοντας 1,2 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους. Η ομάδα αυτή λάμβανε, κατά μέσο όρο, 105 γραμμάρια πρωτεϊνών την ημέρα.
“Παρείχαμε όλα τα γεύματα στις γυναίκες”, εξήγησε ο Mittendorfer. “Το μόνο πράγμα που τροποποιήσαμε ήταν η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, με μικρές αλλαγές στην ποσότητα του λίπους ή των υδατανθράκων. Θέλαμε να μάθουμε για τις επιπτώσεις της πρωτεΐνης στην απώλεια βάρους”.
Να σημειωθεί ότι για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, δεν υπάρχει μια κοινή πεποίθηση μεταξύ των ειδικών για το ρόλο της κατανάλωσης της επιπλέον πρωτεΐνης στη διατήρηση της μυϊκής μάζας.
“Όταν χάνουμε βάρος, περίπου τα δύο τρίτα τείνουν να είναι λιπώδης ιστό, και το άλλο τρίτο είναι άπαχος ιστός”, δήλωσε ο Mittendorfer. “Στη μελέτη μας, οι γυναίκες που έτρωγαν περισσότερες πρωτεΐνες είχαν την τάση να χάνουν λιγότερο άπαχο ιστό, αλλά η συνολική διαφορά ήταν περίπου μισό κιλό. Δηλαδή δεν βρήκαμε σημαντικό κλινικό όφελος, αφού αυτή η διαφορά είναι μικρή”.
Από την άλλη μεριά, οι γυναίκες που κατανάλωναν τη συνιστώμενη ποσότητα πρωτεΐνης βελτίωσαν 25-30% την ευαισθησία απέναντι στην ινσουλίνη, κάτι που μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακή νόσο. Οι γυναίκες που ακολούθησαν τη δίαιτα με πολλές πρωτεΐνες δεν βίωσαν αυτή τη βελτίωση. Και στις δύο ομάδες η απώλεια βάρους ήταν κατά μέσο όρο 8-10% μέσα σε 3-4 εβδομάδες ενώ οι ερευνητές παρακολούθησαν τις γυναίκες για ένα εξάμηνο.
“Η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη έχει πολύ μεγάλες συνέπειες”, ανέφερε ο Mittendorfer. “Δεν είναι ότι τα μεταβολικά οφέλη της απώλειας βάρους είναι απλώς μειωμένα, αλλά μηδενίστηκαν πλήρως στις γυναίκες που καταναλώνουν δίαιτες υψηλές σε πρωτεΐνες, παρόλο που έχασαν βάρος, ανάλογο με τις γυναίκες που έκαναν μια διατροφή χαμηλότερη σε πρωτεΐνες”.
Δεν είναι σαφές γιατί η ευαισθησία στην ινσουλίνη δεν βελτιώθηκε στην ομάδα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες. Ο Mittendorfer ανέφερε ότι δεν είναι γνωστό αν τα ίδια αποτελέσματα εμφανίζονται σε άνδρες ή σε γυναίκες που έχουν ήδη διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2.
Πρέπει να αναφερθεί πάντως ότι οι γυναίκες που είχαν ακολουθήσει την δίαιτα υψηλών πρωτεϊνών είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα τους το πρωί πριν το φαγητό (95 ± 12 mg/dL έναντι 136 ± 25 της άλλης ομάδας). Δεν είναι σαφές γιατί υπήρξε αυτή η διαφορά αλλά είναι γνωστό ότι οι υδατάνθρακες αυξάνουν στα τριγλυκερίδια. Η πρόσληψη υδατανθράκων στην ομάδα της υψηλής πρωτεΐνης ήταν 43% επί των συνολικών θερμίδων ενώ στην άλλη ομάδα ήταν 49%.
Πηγή: Gordon I. Smith, Jun Yoshino, Shannon C. Kelly, Dominic N. Reeds, Adewole Okunade, Bruce W. Patterson, Samuel Klein, Bettina Mittendorfer. High-Protein Intake during Weight Loss Therapy Eliminates the Weight-Loss-Induced Improvement in Insulin Action in Obese Postmenopausal Women. Cell Reports, 2016; 17 (3).
