Ίσως ο τύπος της ζάχαρης που τρώμε, και όχι τόσο η ποσότητά της, να καθορίζει τον κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες.
Αυτό έδειξε μια ενδιαφέρουσα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Physiology – Heart and Circulatory Physiology.
Η μελέτη συνέκρινε τα αποτελέσματα της γλυκόζης και της φρουκτόζης σε τρωκτικά.
Οι ερευνητές έδωσαν σε θηλυκούς αρουραίους ένα υγρό διάλυμα που περιείχε είτε γλυκόζη (ο πιο συχνός υδατάνθρακας στη διατροφή) είτε φρουκτόζη (υπάρχει στα φρούτα αλλά προστίθεται σε αναψυκτικά και άλλες τροφές ως γλυκαντικό) μαζί με την κανονική τους στερεά τροφή.
Οι αρουραίοι που λάμβαναν τα ζαχαρούχα ποτά για οκτώ εβδομάδες (αυτό στον άνθρωπο ισοδυναμεί με μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης για έξι χρόνια) συγκρίθηκαν με μια ομάδα ελέγχου που αντί για ζάχαρη λάμβανε απλώς νερό μαζί με τη στερεά τροφή.
Γλυκόζη έναντι φρουκτόζης
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως αν και οι δύο ομάδες αρουραίων που λάμβαναν ζάχαρη κατανάλωναν περισσότερες θερμίδες από την ομάδα ελέγχου, η συνολική πρόσληψη θερμίδων των αρουραίων που λάμβαναν γλυκόζη ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με τους αρουραίους που λάμβαναν φρουκτόζη. Με άλλα λόγια η φρουκτόζη είχε ως αποτέλεσμα μια μεγαλύτερη περικοπή θερμίδων από τη στερεά τροφή των τρωκτικών σε σχέση με την γλυκόζη.
Με έκπληξη όμως οι ερευνητές παρατήρησαν ότι «παρά τη διαφορά αυτή, μόνο η ομάδα της φρουκτόζης παρουσίασε σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους».
Εκτός από τη μεγαλύτερη αύξηση σωματικού βάρους, η ομάδα των τρωκτικών που κατανάλωνε φρουκτόζη είχε ανεβασμένους δείκτες αγγειακής νόσου και ηπατικής βλάβης από την ομάδα της γλυκόζης.
Οι δείκτες αυτοί περιλάμβαναν υψηλά τριγλυκερίδια, αυξημένο βάρος ήπατος, μειωμένη καύση του λίπους στο ήπαρ (ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στο λιπαρό συκώτι) και μικρότερη ικανότητα χαλάρωσης της αορτής, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την πίεση του αίματος.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι μια αύξηση στην ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνονται από γλυκαντικές ουσίες δεν είναι ο μόνος παράγοντας που εμπλέκεται στους κινδύνους για την υγεία μακροπρόθεσμα. Το είδος της ζάχαρης φαίνεται επίσης πως παίζει ρόλο στην αύξηση των παραγόντων κινδύνου για καρδιακή νόσο, διαβήτη και άλλες χρόνιες παθήσεις.
Πολλές είναι οι μελέτες τα τελευταία χρόνια που δείχνουν ότι φρουκτόζη έχει διαφορά από τη γλυκόζη ασκώντας περισσότερες επιβλαβείς επιδράσεις στο ανθρώπινο σώμα, κάτι που έχει δώσει το έναυσμα να κατηγορηθούν τα αναψυκτικά για την παχυσαρκία και άλλες μεταβολικές ασθένειες όπως είναι ο διαβήτης τύπου 2.
Σε αντίθεση με τη γλυκόζη, η φρουκτόζη μεταβολίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο συκώτι και ίσως αυτό να κάνει τη βασική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο απλών υδατανθράκων. Φαίνεται πως το σώμα δεν έχει τη δυνατότητα να μεταβολίζει μεγάλες ποσότητες φρουκτόζης, ανάλογες με αυτές της γλυκόζης.
Έτσι ενώ αρχικά η φρουκτόζη είναι θεωρηθεί ως ένας υγιεινός υδατάνθρακας διότι έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, σήμερα πιστεύεται ότι σε μεγάλες ποσότητες κάνει μεγάλη ζημιά στον οργανισμό.
Να σημειωθεί ότι η επιτραπέζια ζάχαρη είναι ένας δισακχαρίτης που αποτελείται από ένα μόριο γλυκόζης και ένα μόριο φρουκτόζης ενωμένα μεταξύ τους.
