Είναι γνωστό ότι ορισμένα ψάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, ένα μέταλλο σε υγρή μορφή το οποίο είναι απολύτως τοξικό για το ανθρώπινο σώμα.
Αυτή είναι η αρνητική πλευρά των μεγάλων ψαριών όπως είναι ο καρχαρίας, ο ξιφίας, το βασιλικό σκουμπρί, ο λευκός μπακαλιάρος ακόμα και ο τόνος. Έτσι παρότι μια υγιεινή διατροφή πρέπει να περιέχει τα ψάρια και τα πολύτιμα ωμέγα-3 τους, τα προαναφερθέντα είδη καλό είναι να καταναλώνονται σπάνια, ενώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή όταν μια γυναίκα είναι έγκυος.
Ο υδράργυρος είναι ένα από τα πιο τοξικά μέταλλα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελώντας μια από τις 10 σημαντικότερες απειλές για τη δημόσια υγεία. Επηρεάζει αρνητικά τον εγκέφαλο (προκαλώντας παράλυση και νοητική υστέρηση στα παιδιά), την καρδιά, τα νεφρά, το συκώτι, το πεπτικό, το ανοσοποιητικό, τους πνεύμονες, τα μάτια και το δέρμα.
Ο υδράργυρος εξέρχεται στην ατμόσφαιρα από τη γη με διάφορους φυσικούς τρόπους όπως μέσω των ηφαιστείων. Στη συνέχεια πέφτει με τη βροχή στο έδαφος και καταλήγει στις θάλασσες και τις λίμνες. Το ζωοπλαγκτόν των θαλασσών και των λιμνών (διάφοροι μικροοργανισμοί) τον μετατρέπουν σε μια μορφή που λέγεται μεθυλυδράργυρος (MeHg) ο οποίος καταλήγει στα μικρά ψάρια και στη συνέχεια στα μεγάλα. Όσο πιο μεγάλο και ηλικιωμένο είναι ένα ψάρι τόσο περισσότερο υδράργυρο περιέχει.
Τα επίπεδα υδραργύρου στα οικοσυστήματα παγκοσμίως εκτιμάται ότι έχουν αυξηθεί κατά 300-600% μετά τη βιομηχανική επανάσταση ενώ το 2013 υπογράφηκε από 136 χώρες η διεθνής συμφωνία της Μιναμάτα για να περιορίσει την ποσότητα υδραργύρου στο περιβάλλον.
Θερμοκρασία και υδράργυρος
Τώρα μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών λόγω της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αυξήσει σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη μέχρι 7 φορές τα σημερινά επίπεδα του υδραργύρου που ανευρίσκονται στα ψάρια.
Ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Erik Björn από το Umeå University στη Σουηδία, γράφουν ότι ανακάλυψαν έναν άγνωστο έως τώρα τρόπο, που προκαλεί αύξηση του μεθυλυδραργύρου στις θάλασσες και στις λίμνες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση των βροχοπτώσεων λόγω της αλλαγής του κλίματος αυξάνει την ποσότητα των διαφόρων οργανικών υλικών που καταλήγουν από τη στεριά στη θάλασσα. Αυτό θα αυξήσει το επίπεδο υδραργύρου στα ψάρια ορισμένων περιοχών του πλανήτη.
Η αύξηση της θερμοκρασίας σημαίνει μεγαλύτερη απελευθέρωση υδραργύρου και οργανικού άνθρακα στα παράκτια οικοσυστήματα, στις λίμνες και στις θάλασσες (υπολογίζεται μια αύξηση γύρω στο 15-30% μέχρι το 2100), γεγονός που θα ανεβάσει τα επίπεδα του ζωοπλαγκτόν 200-700% και κατά συνέπεια την ποσότητα του μεθυλυδράργυρου. Το ζωοπλαγκτόν μαζί με τον υδράργυρο καταλήγει στα ψάρια και μέσω της διατροφής στον ανθρώπινο οργανισμό.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι δεν θα επηρεασθούν το ίδιο όλες οι περιοχές του πλανήτη. Στις παράκτιες περιοχές και λίμνες του Βορρά το πρόβλημα θα είναι μεγαλύτερο.
