Σύμφωνα με μια ισπανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation, η μεσογειακή διατροφή αυξάνει το προστατευτικό όφελος της «καλής» χοληστερίνης, δηλαδή της υψηλής πυκνότητας λιπροπρωτεΐνης (HDL).
Η αυξημένη «κακή» χοληστερίνη της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL) και τα αυξημένα τριγλυκερίδια του αίματος σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά εμφράγματα και ισχαιμικά εγκεφαλικά. Από την άλλη μεριά, η χοληστερίνη της HDL σχετίζεται με μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Η LDL χοληστερίνη θεωρείται κακή διότι εισχωρεί στα τοιχώματα των αρτηριών και προκαλεί την αθηρωματική πλάκα. Η HDL χοληστερίνη δεν κάνει κάτι τέτοιο αλλά μεταφέρεται στο συκώτι όπου χρησιμοποιείται για την παραγωγή ορμονών και χολικών οξέων ή αποβάλλεται από το σώμα. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το πως η HDL προστατεύει την καρδιά αλλά ο τρόπος δεν είναι απολύτως κατανοητός. Μια άποψη είναι ότι η HDL παρέχει αντιοξειδωτική προστασία αντισταθμίζοντας την οξείδωση της LDL. Και μια δεύτερη άποψη είναι ότι βοηθά να χαλαρώνουν τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα να ρέει πιο ελεύθερα.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η HDL χοληστερίνη δεν «δουλεύει» εξίσου καλά στους ανθρώπους με υψηλό κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Παράλληλα, δοκιμές μικρής κλίμακας έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφών όπως είναι το παρθένο ελαιόλαδο, οι ντομάτες και τα μούρα βελτιώνουν τη λειτουργία της HDL. Οι Ισπανοί ερευνητές ήθελαν να ελέγξουν αυτές τις διαπιστώσεις σε μια μεγαλύτερη, ελεγχόμενη μελέτη.
Βελτιωμένη λειτουργία για την HDL
Με επικεφαλής τον Montserrat Fitó του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών του Νοσοκομείου del Mar της Βαρκελώνης, οι ερευνητές εξέτασαν 296 άτομα, μέσης ηλικίας 66 ετών, με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες με τυχαίο τρόπο και ακολούθησαν διαφορετική διατροφή για ένα έτος.
- Η πρώτη ομάδα ακολούθησε μια παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (περίπου τέσσερα κουταλάκια του γλυκού την ημέρα).
- Η δεύτερη ομάδα ακολούθησε μια μεσογειακή διατροφή με ξηρούς καρπούς αντί για ελαιόλαδο
- Η τρίτη ομάδα έτρωγε μεν υγιεινά αλλά όχι μεσογειακά. Η διατροφή αυτή περιείχε λίγα λιπαρά αλλά ως γνωστόν η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά (ελαιόλαδο). Επίσης, η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε όσπρια, φρούτα και λαχανικά, πτωχή σε κόκκινο κρέας και μέτρια σε κοτόπουλο και ψάρια. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η μεσογειακή διατροφή περιέχει και κατανάλωση λίγου κρασιού μαζί με τα γεύματα.
Οι αναλύσεις αίματος μετά την μελέτη έδειξαν ότι μόνο η τρίτη ομάδα (με τα λίγα λιπαρά) μείωσε τόσο την ολική όσο και την «κακή» χοληστερίνη (LDL). Δηλαδή η μεσογειακή διατροφή δεν μείωσε τη χοληστερίνη, ένα γεγονός που εκ πρώτης όψεως θα έλεγε κανείς ότι είναι αρνητικό. Επίσης, καμία από τις τρεις δίαιτες δεν αύξησε ουσιαστικά την HDL.
Όμως η μεσογειακή διατροφή, και περισσότερο αυτή με το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, βελτίωσε τη λειτουργία της HDL, σύμφωνα με τους ερευνητές. Δεν είναι όμως απολύτως σίγουρο ποιο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής είχε τη μεγαλύτερη θετική επίδραση. Να σημειωθεί πως είναι γνωστό ότι το αλκοόλ αυξάνει την HDL χοληστερίνη.
Επίσης, η περιεκτικότητα των τριγλυκεριδίων στα σωματίδια της HDL μειώθηκαν σημαντικά στις δύο μεσογειακές δίαιτες σε σύγκριση με τη δίαιτα χαμηλών λιπαρών.
Θα πρέπει να αναφερθεί ένας περιορισμός σ’ αυτή τη μελέτη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ορισμένες μεθόδους στον δοκιμαστικό σωλήνα για να υπολογίσουν τη λειτουργία της HDL αλλά αυτά που συμβαίνουν στον δοκιμαστικό σωλήνα δεν συμβαίνουν κατ’ ανάγκη και μέσα στο σώμα όπου τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα.
