Είναι γνωστό ότι οι θάνατοι από καρδιά αυξάνονται το χειμώνα. Για παράδειγμα, μια μελέτη που διενεργήθηκε σε 13 χώρες και δημοσιεύθηκε το 2015 στο περιοδικό The Lancet έδειξε ότι το κρύο είναι υπεύθυνο, έμμεσα ή άμεσα, για 17 φορές περισσότερους θανάτους από ό,τι η ζέστη και ο καύσωνας.
Οι ιατρικοί ερευνητές προσπαθούν να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη αντίληψη γιατί συμβαίνει αυτό. Μια μελέτη έχει βρει ότι το κρύο ενισχύει τη φλεγμονή στον οργανισμό, π.χ. δύο δείκτες φλεγμονής, η C- αντιδρώσα πρωτεΐνης και η ιντερλευκίνη-6 αυξάνονται λόγω του κρύου. Είναι επίσης γνωστό ότι οι χαμηλές θερμοκρασίες αυξάνουν την πίεση του αίματος. Τέλος, ο κρύος καιρός κάνει πιο πηχτό το αίμα κάτι που μπορεί να οδηγήσει πιο εύκολα σε θρόμβωση.
Τώρα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Canadian Medical Association Journal από Καναδούς ερευνητές βρήκε ότι ο κίνδυνος εμφράγματος έπειτα από μια ισχυρή χιονόπτωση είναι αυξημένος αλλά κυρίως για τους άνδρες και πολύ λιγότερο για τις γυναίκες. Έτσι οι ερευνητές υποθέτουν ότι τη διαφορά κάνει το φτυάρισμα του χιονιού που συνήθως αναλαμβάνουν οι άνδρες.
Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 128.073 εισαγωγές στα νοσοκομεία με έμφραγμα και 68.155 θανάτους από αυτό, την περίοδο 1981-2014 κατά τους χειμερινούς μήνες (από Νοέμβριο έως Απρίλιο). Συνολικά, οι άνδρες αποτελούσαν το 62% όσων διακομίσθηκαν στο νοσοκομείο με έμφραγμα και το 57% από αυτούς έχασε τη ζωή του.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε σύγκριση με τις εποχές που δεν υπάρχει χιόνι, οι άνδρες είχαν 16% μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν σοβαρό έμφραγμα τις μέρες μετά από ισχυρές χιονοπτώσεις – οι γυναίκες είχαν μόνο 1% μεγαλύτερη πιθανότητα. Επίσης, οι άνδρες είχαν 34% μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από το έμφραγμα ενώ οι γυναίκες είχαν μόνο 4% μεγαλύτερη πιθανότητα.
Το ένα τρίτο των εμφραγμάτων είχαν συμβεί την επομένη μέρα έπειτα από μια ισχυρή χιονόπτωση.
«Ανακαλύψαμε ότι τόσο η ποσότητα όσο και η διάρκεια της χιονόπτωσης σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο για τους άνδρες αλλά όχι τόσο για τις γυναίκες», ανέφερε η επικεφαλής ερευνήτρια Nathalie Auger, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής & Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ.
To φτυάρισμα του χιονιού
Είναι άγνωστο γιατί το αποτέλεσμα αυτό ίσχυε μόνο για τους άνδρες αλλά ενδεχομένως να σχετίζεται με το φτυάρισμα του χιονιού, μία δραστηριότητα που συνήθως αναλαμβάνουν οι άνδρες και σπανίως οι γυναίκες, είπαν οι ερευνητές.
«Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι το φτυάρισμα είναι μία κοπιώδης δραστηριότητα που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο όσους ασχολούνται με αυτό ειδικά όταν είναι αγύμναστοι ή δεν έχουν κάνει ποτέ στη ζωή τους τσεκ απ ώστε να ξέρουν αν είναι καρδιολογικά υγιείς», είπε η Auger.
Η διάρκεια της χιονόπτωσης επίσης φάνηκε να παίζει ρόλο, καθώς όταν η χιονόπτωση υπερέβαινε τις 24 ώρες, οι άνδρες είχαν 8% περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν με έμφραγμα και 12% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτό, σε σύγκριση με τις ημέρες χωρίς χιονόπτωση. Ανάλογη συσχέτιση δεν παρατηρήθηκε στις γυναίκες.
Τα ευρήματα αυτά «πρακτικά σημαίνουν ότι αν κάποιος κάνει καθιστική ζωή και έχει ηλικία άνω των 50 ετών, δεν πρέπει να φτυαρίζει το χιόνι», δήλωσε ο David Alter από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο οποίος έγραψε το σχόλιο που συνοδεύει τη νέα μελέτη. Αν το φτυάρισμα είναι αναπόφευκτο, ο Alter συνιστά καλό ντύσιμο και σπρώξιμο του χιονιού στα πλάγια αντί για σήκωμα με το φτυάρι, κάτι που μπορεί να προκαλέσει καταπόνηση της καρδιάς σε ένα άτομο που κάνει καθιστική ζωή.
Η Άλτερ συμπλήρωσε: «Η σύσταση αυτή είναι ακόμα ισχυρότερη για όσους έχουν και άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο ή, χειρότερα ακόμα, πάσχουν ήδη από αυτήν. Δεν θα έλεγα, όμως, ότι αφορά μόνο τους άνδρες, παρά τα ευρήματα της μελέτης, διότι και οι γυναίκες ενδέχεται να κινδυνεύουν αν το παρακάνουν».
Να σημειωθεί πάντως πως όταν ο οργανισμός εκτίθεται στο κρύο, το αίμα γίνεται πιο πηχτό. Το κρύο μειώνει τη ροή αίματος στο δέρμα για να διατηρηθεί σταθερή η πιο εσωτερική θερμοκρασία του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συσσωρεύεται το αίμα στα κεντρικά τμήματα του σώματος. Για να αντιμετωπίσει, όμως, αυτό τον αυξημένο όγκο, το σώμα απομακρύνει μέρος του νερού από το αίμα και το προωθεί στους χώρους μεταξύ των ιστών, με συνέπεια να είναι αυξημένα τα επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων, λευκών αιμοσφαιρίων, αιμοπεταλίων και ινωδογόνου. Με άλλα λόγια, το αίμα γίνεται πιο πηχτό και είναι πιο εύκολο να παρουσιαστεί μια θρόμβωση και κατ’ επέκταση ένα έμφραγμα.
Πηγή: Association between quantity and duration of snowfall and risk of myocardial infarction.
