Ορισμένα αρώματα που διαφημίζονται στην αγορά ότι περιέχουν φερομόνες μπορεί στην πραγματικότητα να μην βοηθούν στην προσέλκυση του αντίθετου φύλου, δείχνει μια μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Royal Society Open Science, από ερευνητές του University of Western Australia.
Από τα έντομα μέχρι τα θηλαστικά ζώα, πολλά είδη βασίζονται στις φερομόνες, ουσίες που παράγονται σε μικρές ποσότητες και προσελκύουν το άλλο φύλο με σκοπό την αναπαραγωγή. Στον άνθρωπο όμως, οι φερομόνες, τα “ραβασάκια του αέρα” που υποτίθεται κάνουν κάποιο ακαταμάχητο, ίσως ουσιαστικά δεν υπάρχουν.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι έχουν ανακαλύψει φερομόνες στον άνθρωπο, και υποστηρίζουν ότι στη μύτη υπάρχουν αισθητήρια κύτταρα για την ανίχνευσή τους. Άλλοι, λένε ότι ο άνθρωπος, κατά τη διάρκεια της εξέλιξής του, ουσιαστικά έχασε την ικανότητα να παράγει φερομόνες προκειμένου να έλκει το αντίθετο φύλο. Οι φερομόνες ως μέσο προσέλκυσης συντρόφου αντικαταστάθηκαν από την έγχρωμη όραση η οποία δίνει πολύ περισσότερες πληροφορίες. Η όσφρηση ίσως δεν είναι το καλύτερο μέσο προσέλκυσης συντρόφου όταν ζει κανείς σε ομάδα καθώς δεν ελέγχεται συνειδητά και άρα μπορεί να προκαλεί συγκρούσεις. Αντίθετα, είναι ένα πολύ καλό μέσο προσέλκυσης συντρόφου για ζώα που ζουν σε μεγάλη απόσταση, όπως π.χ. είναι οι αρκούδες, προκειμένου να δίνουν στίγμα και να προκαλούν προσέλκυση από μακριά.
Η μελέτη εξέτασε δύο πιθανές φερομόνες στον άνθρωπο, την ανδροσταδιενόνη (AND) που υπάρχει στον ανδρικό ιδρώτα και στο σπέρμα και την οιστρατετραενόλη (EST) η οποία ανιχνεύεται στα γυναικεία ούρα.
Οι ερευνητές ήθελαν να ελέγξουν προηγούμενες μελέτες που είχαν βρει ότι οι δύο αυτές ουσίες προσελκύουν άτομα του αντίθετου φύλου. Έτσι, ζήτησαν από 94 άνδρες και γυναίκες να βαθμολογήσουν την ελκυστικότητα προσώπων του αντίθετου φύλου που εμφανίζονταν στην οθόνη του υπολογιστή αφού προηγουμένως είχαν ψεκαστεί με φερομόνες.
Μερικές φωτογραφίες ήταν “ουδέτερες” και είχαν δημιουργηθεί από τη συγχώνευση ανδρικών και γυναικείων πορτρέτων. Το ερώτημα ήταν αν οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να τις βρουν ελκυστικές υπό την επίδραση των φερομονών.
Χωρίς αποτέλεσμα
Καμία από τις δύο υποτιθέμενες φερομόνες δεν επηρέασε την βαθμολόγηση της ελκυστικότητας από τους συμμετέχοντες. Οι ερευνητές είπαν ότι η ανδροσταδιενόνη και η οιστρατετραενόλη δεν λειτουργούν ως φερομόνες, αν και δεν αποκλείεται να υπάρχουν άλλες ουσίες που επηρεάζουν την όσφρηση προκειμένου να προσελκύσουν το άλλο φύλο.
Ο καθηγητής Leigh Simmons, o οποίος συμμετείχε στη μελέτη, ανέφερε: “Το ποσοστό της ελκυστικότητας, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, δεν επηρεάστηκε από την υποτιθέμενη φερομόνη. Αυτό σημαίνει ότι οι δύο χημικές ενώσεις δεν στέλνουν σήμα στο δέκτη που να ανεβάζει την ελκυστικότητα του πομπού. Οι ισχυρισμοί σχετικά με φερομόνες και η εισαγωγή τους σε αρώματα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην αγορά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν μια χημική εταιρεία κυκλοφόρησε και κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δύο χημικές ουσίες. Προφανώς είχε εμπορικά συμφέροντα. Οι αγορά ενός αρώματος με μια υποτιθέμενη φερομόνη δεν το κάνει πιο αποτελεσματικό για την προσέλκυση συντρόφου”.
Σχολιάζοντας ερευνητές που δεν συμμετείχαν στη μελέτη εμφανίστηκαν δύσπιστοι με τη μεθοδολογία, υποστηρίζοντας ότι τα ουδέτερα πρόσωπα ίσως δεν ήταν πραγματικά ουδέτερα.
Να σημειωθεί ότι φερομόνες παράγονται από ορισμένα έντομα όχι μόνο για την προσέλκυση συντρόφου και για να δώσουν ένα μήνυμα κινδύνου στα υπόλοιπα. Ακόμα και τα φυτά παράγουν φερομόνες προκειμένου να προσελκύσουν έντομα ή χρήσιμα βακτήρια. Τα φυτά που ευωδιάζουν περισσότερο είναι αυτά που δεν έχουν πολύ φανταχτερά χρώματα και άρα δεν μπορούν να εντοπιστούν εύκολα από τα ενδιαφερόμενα έντομα.
