Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση ξεπερνά τα όρια ασφαλείας (10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο).
Πιο επικίνδυνα είναι τα σωματίδια με διάμετρο έως 2,5 μικρόμετρα (ΡΜ2,5), τα οποία δημιουργούνται από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, την καύση ξύλων και τις χημικές αντιδράσεις, με άλλα ρυπογόνα αέρια.
Τα σωματίδια ΡΜ2,5 διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και συμβάλλουν σε αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι η οξεία έκθεση στα σωματίδια PM2.5 προκαλεί αλλαγές μεθυλίωσης του DNA οι οποίες εμπλέκονται στη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.
Τώρα, μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences βρήκε ότι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορούν να μειώσουν τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία, εξουδετερώνοντας τις επιπτώσεις της μεθυλίωσης.
Εμποδίζουν τη μεθυλίωση του DNA
Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Columbia και Harvard, με επικεφαλής τη Jia Zhong της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard, χορήγησαν σε 10 υγιή άτομα ηλικίας 18-60 ετών, είτε συμπληρώματα βιταμινών του συμπλέγματος Β (2,5 mg φυλλικό οξύ, 50 mg Β6 και 1 mg Β12, καθημερινά), είτε μια εικονική ουσία.
Οι εθελοντές, αρχικά, εκτέθηκαν στον καθαρό αέρα και στη συνέχεια, φορώντας μια μάσκα προσώπου, εκτέθηκαν στην ατμοσφαιρική ρύπανση σε μια πολυσύχναστη οδό στο Τορόντο για 2 ώρες. Οι ερευνητές έλαβαν δείγματα αίματος πριν και μετά το πείραμα και ερεύνησαν για τυχόν αλλαγές στη μεθυλίωση του DNA.
Διαπιστώθηκε ότι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β αντιστάθμισαν σχεδόν πλήρως την αρνητική επίδραση που έχουν τα μικροσκοπικά σωματίδια της ρύπανσης στην ατμόσφαιρα (ΡΜ2,5).
Οι βιταμίνες είχαν ληφθεί για διάστημα ενός μήνα και έδρασαν ως αντίβαρο, μειώνοντας σε ποσοστό μέχρι 28-76% τις επιπτώσεις της ρύπανσης στα ανθρώπινα γονίδια, και συγκεκριμένα σε 10 γονιδιακές θέσεις. Βρέθηκε επίσης μια παρόμοια μείωση των επιπτώσεων στο μιτοχονδριακό DNA, δηλαδή στα τμήματα των κυττάρων που παράγουν ενέργεια.
Η μελέτη έδειξε ότι η παρουσία των περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να μεταβάλλει τη λειτουργία των γονιδίων που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα σε επιγενετικές επίπεδο – την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίηση τους, αναστέλλοντας την άμυνα του οργανισμού. Προηγούμενες έρευνες σε ζώα έχουν βρει ότι οι βιταμίνες μπορούν με κάποιο τρόπο να εμποδίσουν μια παρόμοια αρνητική επίδραση που έχει η χημική ουσία δισφαινόλη Α η οποία υπάρχει στα πλαστικά δοχεία.
«Μιλάμε σχεδόν για μια πλήρη αντιστάθμιση των αλλαγών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πάνω στο επιγονιδίωμα. Όμως, αυτό επιτυγχάνεται με υψηλή δοσολογία βιταμινών Β, μεγαλύτερη από αυτή που επιτρέπεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης», ανέφερε, η Zhong.
Επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη χαρακτήρισαν σημαντικό το εύρημα παρατηρώντας, ωστόσο, ότι περιέλαβε λίγους εθελοντές.
Οι ερευνητές της μελέτης είπαν ότι πρόκειται για πιλοτική μελέτη και άρα είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα για το κατά πόσο οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορούν πράγματι αν αποτελούν ένα είδος αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Έτσι χρειάζονται και άλλες μελέτες προκειμένου να επιβεβαιώσουν το αποτέλεσμα.
