Σε κοινή Διακήρυξη (Διακήρυξη της Μάλτας) για διακρατική συνεργασία στον τομέα του φαρμάκου και της από κοινού διαπραγμάτευσης με τη φαρμακοβιομηχανία, κατέληξε η σύσκεψη 6 χωρών του Ευρωπαϊκού νότου (Μάλτα, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία), που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της συνάντησης στη Μάλτα (8-9/5/2017) Ευρωπαίων Υπουργών Υγείας με εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας.
Η εν λόγω διακήρυξη έχει ως εξής:
«Εμείς, οι Υπουργοί Υγείας της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, έχοντας επίγνωση της σημασίας της εγγυημένης πρόσβασης των ασθενών σε νέα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, με ταυτόχρονα διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας μας, συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε με πλήρη εμπιστοσύνη, πίστη, αλληλεγγύη και διαφάνεια για καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα.
Εκφράσαμε μια σαφή πολιτική βούληση για τη σύσταση μιας Τεχνικής Επιτροπής προς διερεύνηση πιθανών τρόπων εθελοντικής συνεργασίας, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα εξής : διάχυση πληροφοριών, αναγνώριση καλών πρακτικών, ανίχνευση οριζόντων (horizon scanning) για καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, διερεύνηση πιθανών μηχανισμών για διαπραγματεύσεις τιμών και κοινές προμήθειες. Η εν λόγω συνεργασία είναι ανοιχτή στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ».
Στην εισήγηση του στο στρογγυλό τραπέζι των Υπουργών Υγείας με εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας, ο Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός τόνισε μεταξύ άλλων:
«Όπως επισημάνθηκε και στα πολιτικά θαρραλέα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών Υγείας στο Άμστερνταμ (17-6-2016), το σημερινό σύστημα δεν είναι βιώσιμο. Το κόστος των φαρμάκων διαρκώς αυξάνεται, τα μεμονωμένα κράτη αδυνατούν να το καλύψουν, οι πολίτες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε νέες αποτελεσματικές θεραπείες. Δεν είναι απλά θέμα αξιολόγησης, διαπραγμάτευσης τιμών, ειδικών συμφωνιών εισόδου.
Πρέπει να ξανασυζητήσουμε με θάρρος τα κρίσιμα θέματα των κλινικών μελετών, των προτεραιοτήτων της έρευνας, της περιόδου προστασίας της πατέντας, της δυνατότητας διακρατικών συνεργασιών για τη διαπραγμάτευση «δίκαιων» τιμών αποζημίωσης στα ΦΥΚ (φάρμακα υψηλού κόστους). Θεωρούμε ότι η προτεραιότητα στην καθολική και ισότιμη πρόσβαση στο φάρμακο και η έμφαση στη Δημόσια Υγεία είναι αδιαπραγμάτευτη. Αυτό όμως προϋποθέτει αλλαγή πλαισίου.
Χρειαζόμαστε περισσότερη διαφάνεια στην έρευνα και τα κόστη της, αύξηση της προσβασιμότητας στα ερευνητικά δεδομένα, διαφανές και αξιόπιστο σύστημα τιμολόγησης και αποζημίωσης, θεσμικό διάλογο ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ και τη φαρμακοβιομηχανία, τις Ενώσεις Ασθενών και τα Δημόσια Πανεπιστήμια-Ερευνητικά Κέντρα, υποχώρηση των εμπορικών δικαιωμάτων-συμπεριλαμβανομένης και της πατέντας- προς όφελος του δικαιώματος πρόσβασης των πολιτών σε ποιοτικές και ασφαλείς θεραπείες.
Οι πολιτικές αποφάσεις δεν μπορούν να ικανοποιούν όλους. Η φαρμακοβιομηχανία πρέπει να καταλάβει ότι ο δρόμος του περιορισμού των κερδών της και της διαπραγμάτευσης κοινωνικά αποδεκτών τιμών αποζημίωσης σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο, είναι δρόμος χωρίς επιστροφή.
Είναι μονόδρομος η περιφερειακή ή διευρωπαϊκή συνεργασία και η συντονισμένη προσπάθεια για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος των μεμονωμένων κρατών-μελών απέναντι στη φαρμακοβιομηχανία και τα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα».
