Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στους σπόρους του σιταριού, της σίκαλης και του κριθαριού, και άρα περιέχεται στα τρόφιμα που προέρχονται από αυτούς τους σπόρους, όπως τα ζυμαρικά, το ψωμί, τα δημητριακά και τα αρτοσκευάσματα.
Τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν μια αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη, καθώς αυτή η αυτοάνοση διαταραχή μπορεί να ενεργοποιηθεί ακόμη και με μια μικρή πρόσληψη της πρωτεΐνης. Σήμερα εκτιμάται ότι 1 στους 100 ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο έχει κοιλιοκάκη. Εκτιμάται επίσης ότι το 10% των παιδιών των οποίων η ανάπτυξη καθυστερεί χωρίς προφανή λόγο μπορεί να έχει κοιλιοκάκη.
Εκτός από τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη, αρκετοί άνθρωποι αποφεύγουν τη γλουτένη επειδή παροσιάζουν μια άλλη κατάσταση που ονομάζεται ευαισθησία στη γλουτένη, όπου εκδηλώνεται μια διαφορετική ανοσολογική δραστηριότητα. Η ευαισθησία έχει παρόμοια συμπτώματα με τη δυσανεξία, αλλά δεν βλάπτει το λεπτό έντερο -τα συμπτώματα είναι φούσκωμα, πόνος στην κοιλιά και διάρροια, κόπωση, πονοκέφαλος, άγχος και προβλήματα μνήμης και σκέψης. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να αφορά το 6% του πληθυσμού.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη επειδή θεωρείται πιο υγιεινή αλλά μια ισπανική μελέτη που διερεύνησε το θρεπτικό περιεχόμενο των προϊόντων χωρίς γλουτένη βρήκε ότι μπορεί να έχουν περισσότερες θερμίδες. Επιπλέον, τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη περιείχαν λιγότερες πρωτεΐνες.
Η μελέτη παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής από ερευνητές του Ινστιτούτου Έρευνας της Υγείας στην Ισπανία.
Η έρευνα συνέκρινε 655 συμβατικά διατροφικά προϊόντα με 654 που δεν περιείχαν γλουτένη (π.χ. ψωμιά, ζυμαρικά, δημητριακά πρωινού, μπισκότα, ακόμη και έτοιμα μαγειρεμένα γεύματα από διάφορες εταιρείες).
Διαπιστώθηκε ότι ορισμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη έχουν περισσότερες θερμίδες σε σχέση με τα αντίστοιχα που περιέχουν γλουτένη.
Πιο συγκεκριμένα:
- Κατά μέσο όρο, τα ψωμιά χωρίς γλουτένη είχαν δύο φορές περισσότερα λιπαρά σε σχέση με την αντίστοιχη με γλουτένη και 2-3 φορές λιγότερες πρωτεΐνες.
- Τα μπισκότα χωρίς γλουτένη, επίσης είχαν μικρότερη ποσότητα πρωτεΐνης και περισσότερα λιπαρά.
- Τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη είχαν χαμηλότερα επίπεδα ζάχαρης και τις μισές πρωτεΐνες από τα ζυμαρικά με γλουτένη.
Οι ερευνητές ανέφεραν: «Τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη μπορεί να συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, ειδικά μεταξύ των παιδιών που είναι πιθανότερο να καταναλώνουν μπισκότα και δημητριακά».
Τόνισαν επίσης ότι οι εταιρείες τροφίμων θα πρέπει να προσθέσουν πιο λεπτομερείς και σαφείς πληροφορίες στις ετικέτες των προϊόντων σχετικά με τη διατροφική τους αξία περιλαμβανομένων των επιπέδων βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Η παρούσα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενες αναφορές που διαπίστωναν ότι τα τρόφιμα που είναι ελεύθερα γλουτένης έχουν περισσότερο λίπος.
Να σημειωθεί ότι μια πρόσφατη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που ακολουθούν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης σε αρσενικό και υδράργυρο. Ο λόγος είναι ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη περιέχουν ριζάλευρο ως υποκατάστατο του σιταριού και των άλλων δημητριακών -το ρύζι έχει την τάση να συσσωρεύει αρσενικό και υδράργυρο.
