Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Αν το πρωί ξυπνάτε πιο κουρασμένοι από ότι το βράδυ πριν πέσετε για ύπνο και αν κατά τη διάρκεια της μέρας νιώθετε τις δυνάμεις σας να σας εγκαταλείπουν οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε πόσο σοβαρή είναι η κόπωση που αντιμετωπίζετε.
Τι είναι η κόπωση;
Η κόπωση είναι φυσιολογικό φαινόμενο όταν είναι παροδική, εμφανιζόμενη έπειτα από έντονη σωματική ή πνευματική προσπάθεια ή λόγω έλλειψης ύπνου. Ανάλογα με τις αιτίες αλλά και την εποχή η κόπωση διακρίνεται σε παροδική, εποχική ή χρόνια.
Τι είναι η παροδική κόπωση;
Είναι ένα φαινόμενο απόλυτα φυσιολογικό, ειδικά σε περιόδους αλλαγών. Η παροδική έντονη κόπωση είναι συνήθης μετά από δραματικές αλλαγές στην ζωή ή στον οργανισμό όπως είναι οι αλλαγές που επιφέρει ένα διαζύγιο, η αλλαγή εργασίας, η εμφάνιση χρόνιου νοσήματος. Ακόμη όμως και σε ηπιότερες καταστάσεις όπως είναι κατά την προσαρμογή στην αλλαγή των εποχών (άνοιξη χειμώνας), οπότε ο οργανισμός πρέπει να προσαρμοστεί στις γενικότερες αλλαγές των καιρικών συνθηκών μπορεί να εμφανιστεί παροδική κόπωση. Τα συμπτώματα είναι έλλειψη ενέργειας και πτώση στις δραστηριότητες, εκνευρισμός, δυσκολία συγκέντρωσης και δυσκολία στην ανάκτηση δυνάμεων.
Τι είναι η χρόνια κόπωση;
Η χρόνια κόπωση είναι μία περίπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση και διαρκεί πάνω από τρίμηνο. Το ιδιοπαθές σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης όπως συχνά αποκαλείται συνοπτικά είναι η επίμονη, υποτροπιάζουσα και μεγάλης διάρκειας κόπωση που διαρκεί δηλαδή περισσότερο από έξι μήνες. Δεν προκαλείται από υποκείμενο νόσημα ή παράγοντα, συνοδεύεται από σωματικά άλγη και επηρεάζει σημαντικά την ικανότητα του ατόμου ν’ ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις.
Ποια είναι η αιτία της χρόνιας κόπωσης;
Μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο παράγοντα ή νόσο. Συνήθεις παράγοντες που προκαλούν χρόνια κόπωση είναι η κατάχρηση αλκοόλ, η αϋπνία, η χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων, το άγχος, η υπερκόπωση.
Τα νοσήματα από την άλλη που προκαλούν χρόνια κόπωση είναι πολλά και περιλαμβάνουν την αναιμία, τις ορμονικές ανωμαλίες, την χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, τις χρόνιες φλεγμονές, ορισμένες λοιμώξεις, βιοχημικές διαταραχές και ψυχιατρικά σύνδρομα.
Χρόνια κόπωση όμως μπορεί να έχει κάποιος ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν οι συγκεκριμένοι παράγοντες που προαναφέρονται ή κάποιο νόσημα. Εφόσον κάποιος έχει τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα για διάστημα άνω των έξι μηνών: διαταραχές της μνήμης και της συγκέντρωσης (που δεν προκαλούνται από φάρμακα, αλκοόλ ή ουσίες), μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ύπνος που δεν ξεκουράζει, κακουχία μετά από άσκηση, εμφάνιση πονοκεφάλου που δεν προϋπήρχε, ευαισθησία στις μασχάλες, πονόλαιμο, πιθανόν πρόκειται για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Όταν η κόπωση δεν υποχωρεί σε μέτρα ξεκούρασης και είναι επίμονη, η ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη.
Πως αντιμετωπίζεται η κόπωση;
Όταν η κόπωση επιμένει ή καθιστά αδύνατη την επιτέλεση των καθημερινών καθηκόντων απαιτείται συνεργασία με τον γιατρό για τη λήψη συντονισμένων μέτρων. Η θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση των παθολογικών παραγόντων ή των νοσημάτων που προκαλούν δευτεροπαθώς χρόνια κόπωση. Αρκετές φορές τα νοσήματα αυτά δεν έχουν άλλα συμπτώματα και αποκαλύπτονται από ιατρικές εξετάσεις. Ανάλογα με την αιτία λοιπόν μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα ή να γίνουν διατροφικές παρεμβάσεις για σταθεροποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, αύξηση των αποθεμάτων ενέργειας και ισορρόπηση του νευρικού συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις η παράλληλη ψυχολογική υποστήριξη και ψυχιατρική θεραπεία είναι απαραίτητη.
Υπάρχουν μέτρα πρόληψης της κόπωσης;
Όσο πιο καλή είναι η φυσική κατάσταση ενός ανθρώπου τόσο λιγότερο υποφέρει από κόπωση. Η καλή φυσική κατάσταση εξασφαλίζεται με την αποχή από το κάπνισμα και την κατάχρηση αλκοόλ, την άσκηση και τη σωστή διατροφή που πρέπει να περιλαμβάνει επάρκεια θρεπτικών ουσιών, βιταμινών, αντιοξειδωτικών παραγόντων και ιχνοστοιχείων.
Επιπλέον το ανθρώπινο σώμα δέχεται καθημερινά την επίθεση του χρόνου, του στρες, πληθώρας τοξινών και λοιμογόνων παραγόντων. Η σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος έχει ζωτική σημασία για την αποτελεσματική άμυνα έναντι όλων αυτών των εισβολέων, την εξασφάλιση επαρκούς ενέργειας και την βέλτιστη προσαρμογή σε αλλαγές, είτε πρόκειται για απλές αλλαγές του περιβάλλοντος είτε για μείζονες ψυχοσωματικές αλλαγές. Τα άτομα με καλό αμυντικό σύστημα και καλή φυσική κατάσταση είναι λιγότερο ευπρόσβλητα από κόπωση αλλά και από το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Η πρόσληψη βιταμινών είναι απαραίτητη για την πρόληψη γενικά της κόπωσης αλλά και του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης;
Είναι χρήσιμη, στις περιπτώσεις που υπάρχουν ελλείψεις λόγω κακής διατροφής, υπερκόπωσης, στρες, όμως πρέπει να γίνεται υπό ιατρική παρακολούθηση (κατά την διάρκεια της οποίας καθορίζεται η δόση και η διάρκεια της θεραπείας).
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
