Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένας καρκίνος που σχηματίζεται σε ιστούς των πνευμόνων, προερχόμενος από διάφορα είδη κυττάρων των αεραγωγών.
Οι δύο βασικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα είναι ο μη-μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC) και o μικροκυτταρικος καρκίνος του πνεύμονα (SCLC).
- Μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC): Αντιστοιχεί σε περίπου 85 έως 90% των καρκίνων του πνεύμονα. Οι τρεις κύριοι υπότυποι περιλαμβάνουν καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων (επιδερμοειδές), αδενοκαρκίνωμα, και μεγαλοκυτταρικό (μη διαφοροποιημένο) καρκίνωμα.
- SCLC: Αντιστοιχεί σε περίπου 10 έως 15% όλων των καρκίνων του πνεύμονα, άρχεται συχνά στους βρόγχους, και τείνει να εξαπλώνεται ευρέως στο σώμα σε αρκετά πρώιμο στάδιο της πορείας της νόσου.
Στατιστικά
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μία από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου στον άνθρωπο, με συνολικό ποσοστό επιβίωσης 5 ετών 10-15 τοις εκατό. Οι ασθενείς με προχωρημένο (σταδίου IV) καρκίνο του πνεύμονα έχουν ποσοστό 5ετούς συνολικής επιβίωσης 2%.
- Για αρκετές δεκαετίες, ο καρκίνος του πνεύμονα υπήρξε η συχνότερη μορφή καρκίνου στον κόσμο, με 1,8 εκατομμύρια νέα περιστατικά το 2012 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις.
- Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στους άνδρες και η τρίτη συχνότερη στις γυναίκες.
- Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, ενώ εκτιμάται ότι ευθύνεται για σχεδόν έναν στα πέντε θανάτους από καρκίνο (1,59 εκατομμύρια).
- Τα υψηλότερα ποσοστά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, παρατηρούνται στη Βόρεια Αμερική και τη Νότια Ευρώπη ενώ ένα σχετικά υψηλό ποσοστό παρατηρείται στη Νότια Ασία. Τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στη Δυτική και τη Μέση Αφρική.
Παράγοντες κινδύνου
Το κάπνισμα είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα, πιστεύεται ότι τουλάχιστον το 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα οφείλεται στο κάπνισμα. Σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνεται και το παθητικό κάπνισμα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Ραδόνιο
- Αμίαντος
- Άλλες ουσίες που υπάρχουν στο χώρο εργασίας (συμπεριλαμβανομένων των ραδιενεργών μεταλλευμάτων, των εισπνεόμενων χημικών ουσιών ή ορυκτών, και των εξατμίσεων των κινητήρων ντίζελ)
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Ακτινοθεραπεία στους πνεύμονες
- Αρσενικό στο πόσιμο νερό
- Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Στηθάγχη
- Συριγμό
- Δύσπνοια
- Βήχα με αιμόπτυση
- Αίσθημα κόπωσης
- Απώλεια βάρους χωρίς γνωστά αίτια
- Βήχας που επιδεινώνεται ή επιμένει
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν και επαναλαμβανόμενες εξάρσεις πνευμονίας ή πρήξιμο ή διόγκωση των λεμφαδένων στο εσωτερικό του θώρακα, μεταξύ των πνευμόνων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με καρκίνο του πνεύμονα δεν έχουν συμπτώματα μέχρι ο καρκίνος να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο.
Διάγνωση και Θεραπεία
Αν τα αποτελέσματα του ιατρικού ιστορικού και οι κλινικές εξετάσεις είναι ενδεικτικά καρκίνου του πνεύμονα, μπορεί να διενεργηθούν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως βιοψία ιστού του πνεύμονα ή /και απεικονιστικοί έλεγχοι.
Ανάλογα με το στάδιο της νόσου και άλλους παράγοντες, οι κύριες θεραπευτικές επιλογές για τα άτομα με NSCLC μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Χειρουργική επέμβαση
- Θερμοκαυτηριασμός με ραδιοσυχνότητες (RFA)
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία
- Στοχεύουσες θεραπείες
- Ανοσοθεραπεία
Οι θεραπευτικές επιλογές για το μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να περιλαμβάνουν :
- Χημειοθεραπεία
- Ακτινοθεραπεία
- Χειρουργική επέμβαση
Τι είναι η ανοσοογκολογία;
Η ανοσο-ογκολογία εστιάζει στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού – στην τόνωση της δραστηριότητάς του στην καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων.
Η ανοσο-ογκολογία είναι μια νέα κατηγορία θεραπείας του καρκίνου που έχει ως στόχο να αξιοποιήσει τις εγγενείς δυνάμεις του ανοσοποιητικού συστήματος για την καταπολέμηση του καρκίνου. Σε κλινικές δοκιμές, αυτές οι θεραπείες προσφέρουν ήδη παρατεταμένη ανταπόκριση σε ορισμένους ασθενείς. Η ανοσοογκολογία διερευνάται σε ένα ευρύ φάσμα διαφόρων τύπων όγκου.
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της ανοσο-ογκολογίας σε σύγκριση με τις άλλες θεραπείες;
Τα αρχικά ευρήματα μελετών καταδεικνύουν ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με ανοσο-ογκολογία μπορούν να βιώσουν μια σημαντική βελτίωση στην επιβίωση σε σύγκριση με τις ισχύουσες θεραπείες, καθώς παρατηρούνται υψηλά ποσοτά ανταπόκρισης μεγάλης διάρκειας. Επιπλέον, αυτές οι μελέτες δείχνουν σταθερό προφίλ ασφάλειας για τα ανοσο-ογκολογικά φάρμακα σε διαφορετικές μορφές καρκίνου.
Πιο εκτενείς μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της φαρμακευτικής βιομηχανίας και των ακαδημαϊκών κέντρων σε όλο τον κόσμο για την κατανόηση αυτού του δυναμικού θεραπείας του καρκίνου σε πολλαπλές ενδείξεις όπως ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC), το μελάνωμα, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως, ο καρκίνος του στομάχου, και ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου.
Στοιχεία από κλινικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής δηλώνουν ότι η ανοσο-ογκολογία έχει διαφορετικό προφίλ παρενεργειών σε σχέση με τις αντικαρκινικές θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία και οι αναστολείς τυροσινικής κινάσης ενώ παρέχει νέους τρόπους αντιμετώπισης των όγκων. Δεδομένα από μελέτες αποδεικνύουν ότι αυτές οι νέες θεραπείες είναι γενικά καλά ανεκτές.
Τι είναι ένας βιοδείκτης;
Οι βιοδείκτες μπορούν να βοηθήσουν στην επιλογή ενός πληθυσμού ασθενών με μεγαλύτερες πιθανότητες ευνοϊκής ανταπόκρισης σε συγκεκριμένο είδος φαρμάκου. Ένας βιοδείκτης είναι ένα χαρακτηριστικό που μετράται αντικειμενικά και αξιολογείται ως ένας δείκτης κανονικών βιολογικών διεργασιών, παθογόνων διεργασιών ή φαρμακολογικών αποκρίσεων σε μία θεραπευτική παρέμβαση.
Οι βιοδείκτες εξυπηρετούν διάφορους σκοπούς, την αναγνώριση προδιάθεσης ή τη διάγνωση μιας νόσου, την πρόγνωση της πορείας μιας νόσου, την παρακολούθηση μίας νόσου ή την πρόβλεψη της απόκρισης ή της αντίδρασης σε μια θεραπεία. Το στοιχείο δοκιμής επιτρέπει την προσαρμογή των θεραπευτικών στρατηγικών που μπορούν να περιλαμβάνουν προληπτικά μέτρα, τη διαχείριση μιας νόσου ή ακόμη και θεραπεία. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της δοκιμής τα άτομα ονομάζονται ανταποκρινόμενοι ή μη ανταποκρινόμενοι.
Ένας βιοδείκτης μπορεί επίσης να αναφέρεται ως συνοδό διαγνωστικό μέσο: ένα διαγνωστικό τεστ που εφαρμόζεται συνοδευτικά για ένα θεραπευτικό φάρμακο για να προσδιοριστεί η δυνατότητα ανταπόκρισης και επομένως θεραπευτικής εφαρμογής αυτού του φαρμάκου σε έναν συγκεκριμένο ασθενή.
Πώς λειτουργεί ο βιοδείκτης PD-L1 για το Keytruda στον ΜΜΚΠ;
Ο διαγνωστικός έλεγχος ανιχνεύει εάν οι ασθενείς εκφράζουν το βιοδείκτη PD-L1 στα καρκινικά τους κύτταρα. Σε ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα τα Τ κύτταρα εργάζονται για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των μολυσμένων κυττάρων και των καρκινικών κυττάρων από τον οργανισμό. Για να περιοριστεί η βλάβη στον περιβάλλοντα ιστό, τα φυσιολογικά κύτταρα διαφοροποιούνται με την έκφραση ενός σήματος πρωτεΐνης που ονομάζεται PD-L1 (Συνδέτης 1 προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου). Η θεραπεία με anti-PD-1 λειτουργεί με τον αποκλεισμό του υποδοχέα PD-1 που ανιχνεύει το σήμα του PD-L 1 σε καρκινικά κύτταρα, ώστε τα Τ κύτταρα να μπορούν να τα ανιχνεύσουν και να τα εξαλείψουν ξανά. Ο εντοπισμός της έκφρασης του PD-L1 σε καρκινικά κύτταρα είναι σημαντικός για τον προσδιορισμό του σήματος που απαιτείται για να αξιολογηθεί ποιοι ασθενείς θα ανταποκριθούν καλύτερα στη θεραπεία με anti-PD-17.
Ποιο είναι το όφελος των βιοδεικτών και ειδικότερα του βιοδείκτη PD-L1;
Η αξία του ελέγχου του PD-L 1 είναι η ικανότητά του να προβλέπει ποιοι ασθενείς είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν στη θεραπεία με anti–PD-1. Η γνώση της έκφρασης του PD-L1 του ασθενούς – σε όποιο σημείο της πορείας της θεραπείας κι αν βρίσκεται- επιτρέπει, συνεπώς, την εκπόνηση μιας πιο τεκμηριωμένης στρατηγικής θεραπείας και αυξάνει την πιθανότητα πρόβλεψης ενός θετικού κλινικού οφέλους.
Η έννοια της εξατομικευμένης ιατρικής επικεντρώνεται στους προβλεπτικούς βιοδείκτες: τους βιολογικούς δείκτες που μπορούν να συμβάλουν στην επιλογή ενός πληθυσμού ασθενών με υψηλότερη πιθανότητα θετικής απάντησης σε ένα συγκεκριμένο είδος φαρμάκου. Οι βιοδείκτες μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν στον εντοπισμό των ασθενών που ίσως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο παρενεργειών από συγκεκριμένες θεραπείες. Χάρη στους βιοδείκτες ο σωστός ασθενής λαμβάνει την κατάλληλη θεραπεία στο σωστό χρόνο.
