Η ρουτίνη (rutin) είναι από τα πιο γνωστά φλαβονοειδή -μαζί με την κερκετίνη. Διατίθεται στην αγορά ως διατροφικό συμπλήρωμα και συνήθως πωλείται σε κάψουλες των 500 mg.
Τα φλαβονοειδή έχουν θετική επίδραση στην υγεία με διάφορους τρόπους. Η ρουτίνη θεωρείται πως έχει αντιοξειδωτικές και αντιθρομβωτικές ιδιότητες (μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων στο δοκιμαστικό σωλήνα) ενώ φαίνεται πως ενισχύει τα αγγεία του αίματος. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι μπορεί να μειώνει την οξείδωση της χοληστερίνης και να βοηθά στο αδυνάτισμα. Ίσως ακόμα να μειώνει τη φλεγμονή και την αρτηριακή πίεση, καθώς και τον κίνδυνο για καρκίνο.
Αν και η ρουτίνη θεωρείται ότι μπορεί να έχει αρκετά φαρμακολογικά αποτελέσματα, ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει αποσαφηνιστεί.
Ποιες τροφές περιέχουν ρουτίνη
H πιο πλούσια τροφή ρουτίνης είναι το φαγόπυρο (Fagopyrum esculentum), ένα δημητριακό που δεν περιέχει γλουτένη. Η περιεκτικότητα σε ρουτίνη προϊόντων που προέρχονται από σπόρους φαγόπυρου έχει δειχθεί ότι κυμαίνεται από 0,48 mg έως 4,97 mg ανά 100 γραμμάρια. Η περιεκτικότητα σε ρουτίνη του “τσαγιού” από φύλλα φαγόπυρου περιέχει ακόμα περισσότερη ρουτίνη (μέχρι 396 mg ανά 100 γραμμάρια).
Επίσης η ρουτίνη βρίσκεται σε πολλά φρούτα, λαχανικά και βότανα.
Μια μελέτη του 2009 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Plant Foods for Human Nutrition διαπίστωσε ότι ορισμένα είδη αμάρανθου περιέχουν μέχρι και 24,5 γραμμάρια ανά κιλό (ξηρό βάρος) στα φύλλα τους. Οι σπόροι αμάρανθρου, αντιθέτως, περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες.
Η ρουτίνη υπάρχει επίσης σε ικανοποιητικές ποσότητες στη φλούδα των μήλων. Δυστυχώς, όμως, η φλούδα των μήλων μπορεί επίσης να περιέχει μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων, έτσι θα πρέπει κανείς να αγοράζει βιολογικά προϊόντα.
Τα σύκα θεωρούνται ένα από τα τρόφιμα που δρουν κατά της δυσκοιλιότητας, αλλά περιέχουν και ρουτίνη. Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας βρήκε ότι περιέχουν ποσότητα ρουτίνης συγκρίσιμη με τα μήλα.
Άλλες τροφές που έχει αναφερθεί ότι περιέχουν ρουτίνη είναι τα σπαράγγια, τα πορτοκάλια, τα κρεμμύδια, το πράσινο και μαύρο τσάι, τα σταφύλια, στα φύλλα της ελιάς και τα μύρτιλα.
Δεν υπάρχουν μελέτες μέχρι σήμερα για το τι ποσοστά του φλαβονοειδούς μπορεί να απορροφήσει ο οργανισμός από τις διάφορες τροφές.
Ιδιότητες – ενδεχόμενα οφέλη
Η ρουτίνη θεωρείται ότι μπορεί να μειώσει τη θρόμβωση, κάτι που βασίζεται σε μελέτες στο δοκιμαστικό σωλήνα [1].
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2012 στο περιοδικό Journal of Clinical Investigation από ερευνητές του Χάρβαρντ, η ρουτίνη βοηθάει στο να αποτραπεί ο σχηματισμός θρόμβων αίματος. Πιο συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι η ρουτίνη βοηθάει στο να παρεμποδιστεί ένα ενδεχομένως επικίνδυνο ένζυμο που ονομάζεται ισοµεράση πρωτεϊνικών δισουλφιδίων (PDI) και εμπλέκεται στο σχηματισμό των θρόμβων.
Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας επιστημονικά μοντέλα σε υπολογιστές εξέτασαν 500 διαφορετικές χημικές ουσίες συμπεριλαμβανομένης της ρουτίνης, σχετικά με το κατά πόσο μπορούν να μπλοκάρουν το ένζυμο PDI. Βρήκαν ότι η ρουτίνη ήταν μακράν η πιο αποτελεσματική και ότι θα μπορούσε να προστατέψει τους θρόμβους που εμφανίζονται στις αρτηρίες και στις φλέβες. Ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Robert Flaumenhaft δήλωσε: «Η ρουτίνη είναι ενδεχομένως η πιο ισχυρή αντιθρομβωτική ένωση πού έχουμε ποτέ δοκιμάσει σε αυτό το μοντέλο».
Άλλες μελέτες έχουν βρει ότι η ρουτίνη ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία και μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που υποφέρουν από φλεβίτιδα.
Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η ρουτίνη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της LDL αλλά δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Σε μια ινδική μελέτη του 2010, 50 άτομα με διαβήτη που είχαν ιστορικό υπέρτασης λάμβαναν 500 mg ρουτίνης μια φορά ημερησίως. Οι ερευνητές βρήκαν μείωση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης (“κακή” χοληστερίνη) στο αίμα των συμμετεχόντων και αύξηση των επιπέδων της HDL χοληστερόλης (“κακή” χοληστερίνη) [2].
Το παραπάνω αποτέλεσμα όμως δεν επιβεβαιώθηκε από μια τυφλή τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2016 η οποία πάντως έδειξε ότι η ρουτίνη μειώνει την οξειδωμένη χοληστερίνη μέσα σε οκτώ εβδομάδες [3].
Μια κινεζική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό FASB βρήκε ότι η ρουτίνη μπορεί να ενισχύσει το μεταβολισμό και να βοηθάει το αδυνάτισμα. Οι ερευνητές βρήκαν ότι μπορεί να ενεργοποιεί τον καφέ λιπώδη ιστό (ΒΑΤ).
Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι το 2010 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έκρινε ότι δεν υπήρχαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την υποστήριξη των ισχυρισμών υγείας για τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες της ρουτίνης ή για τα ενδεχόμενα οφέλη που προσφέρει στην αγγειακή υγεία και στο κυκλοφορικό σύστημα.
Παρενέργειες
Είναι γενικά ασφαλές να τρώει κανείς φρούτα και λαχανικά πλούσια σε ρουτίνη. Ωστόσο μπορεί να υπάρχουν παρενέργειες που σχετίζονται με τη λήψη των συμπληρωμάτων που παρέχουν υψηλότερες δοσολογίες.
Ορισμένες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί στην αμερικανική Υπηρεσία Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) από τη λήψη συμπληρωμάτων ρουτίνης περιλαμβάνουν:
- Θολή όραση
- Στομαχική ανακατοσούρα
- Πονοκέφαλος
- Εξανθήματα, κοκκινίλα στο δέρμα
- Νευρικότητα
- Αλλαγές στον καρδιακό παλμό
- Συσσώρευση υγρών στα γόνατα
- Μυϊκή δυσκαμψία
- Υψηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων
Οι παρενέργειες ενδέχεται να μειωθούν καθώς το σώμα προσαρμόζεται στο διατροφικό συμπλήρωμα. Εάν παρατηρήσετε ένδειξη αλλεργικής αντίδρασης, σταματήστε αμέσως το συμπλήρωμα και αναζητήστε ιατρική βοήθεια.
Οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα ρουτίνης διότι δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες που να δείχνουν ότι είναι ασφαλή -αντίθετα υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να προκαλέσουν αποβολή. Ωστόσο, η κατανάλωση φυσικών πηγών αυτού του φλαβονοειδούς είναι ασφαλής.
