Περίπου το 85% των ανθρώπων συνηθίζουν στο τέλος της εβδομάδας να πηγαίνουν αργά για ύπνο, την Παρασκευή ή το Σάββατο, και να ξυπνάνε το επόμενο πρωί αργότερα απ’ ό,τι τις άλλες μέρες της εβδομάδας.
Αυτό, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Sleep από ερευνητές από το Πρόγραμμα Ύπνου & Ερευνών Υγείας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, προκαλεί το επονομαζόμενο κοινωνικό τζετ λαγκ το οποίο σχετίζεται με φτωχότερη υγεία, χειρότερη ψυχική διάθεση και αυξημένη υπνηλία και κόπωση.
Tι είναι το κοινωνικό τζετ λαγκ; Είναι ουσιαστικά η απόκλιση μεταξύ του πότε το σώμα σας θέλει να κοιμηθεί και πότε πράγματι το κάνετε. Αν λοιπόν σε μια καθημερινή μέρα πηγαίνετε για ύπνο στις 12 το βράδυ και ξυπνάτε στις 8 το πρωί, αλλά το Σάββατο θα πάτε για ύπνο στις 4 το πρωί και θα ξυπνήσετε στις 12 το μεσημέρι, έχετε τέσσερις ώρες τζετ λαγκ.
Ακατάστατος ύπνος και υγεία
Η μελέτη βρήκε ότι ανά 1 ώρα την εβδομάδα παρέκκλισης από το πρόγραμμα των εργάσιμων ημερών αυξάνει κατά 11% τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας, ένα αποτέλεσμα που είναι ανεξάρτητο από τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου.
Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης Sierra Forbush και τους συνεργάτες της, τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το πρόγραμμα στον ύπνο είναι εξίσου σημαντικό για την υγεία με την διάρκεια και με την ποιότητα του ύπνου.
Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 984 άτομα ηλικίας 22-60 ετών, οι οποίοι ανέφεραν πόσες ώρες κοιμόντουσαν κάθε μέρα της εβδομάδας και συμπλήρωσαν αναλυτικά ερωτηματολόγια για την υγεία, τον ύπνο, την κόπωση και την καρδιαγγειακή κατάστασή τους.
Κάθε ώρα κοινωνικού τζετ λαγκ σχετίσθηκε με αύξηση κατά 22% των πιθανοτήτων να περιγράψει ένας εθελοντής την υγεία του ως «καλή» αντί για «άριστη». Η αντίστοιχη αύξηση στις πιθανότητες να την περιγράψει ως «σχετικά καλή/φτωχή» ήταν 28%.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το κοινωνικό τζετ λαγκ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης παχυσαρκίας.
Οι ειδικοί αποδίδουν το φαινόμενο στο ότι το να αλλάζουμε το πρόγραμμα του ύπνου πηγαίνει κόντρα στο βιολογικό μας ρολόι. Και καθώς το το βιολογικό μας ρολόι αποδιοργανώνεται εκδηλώνει τζετ λαγκ όπως συμβαίνει με τα πολύωρα αεροπορικά ταξίδια στα οποία αλλάζει κανείς τη ζώνη της ώρας.
“Οι γιατροί συχνά λένε στους ανθρώπους να σκέφτονται τη διατροφή και να ασκούνται, αλλά πιστεύω ότι και ο ύπνος προσφέρει μια πρόσθετη προληπτική στρατηγική”, είπε η Forbush. “Ο ύπνος πρέπει να είναι όχι μόνο αρκετός αλλά και με πρόγραμμα. Ιδανικά, θα πρέπει να πηγαίνετε στο κρεβάτι και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα της εβδομάδας”.
