Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων και ενός υψηλότερου κινδύνου ανάπτυξης της νόσου Πάρκινσον, μιας νευροεκφυλιστικής διαταραχής που επηρεάζει τους κινητικούς νευρώνες στον εγκέφαλο.
Υπάρχουν λίγα στοιχεία για το πως το γάλα ή το τυρί ή το γιαούρτι μπορούν να επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον στον άνθρωπο. Η συσχέτιση πάντως δημιούργησε την υπόθεση ότι ορισμένες χημικές ουσίες που βρίσκονται στο γάλα, όπως τα φυτοφάρμακα, μπορεί να είναι υπεύθυνες. Μια εναλλακτική υπόθεση είναι ότι η κατανάλωση γάλακτος χαμηλών λιπαρών ρίχνει το ουρικό οξύ στο αίμα, το οποίο όμως δρα προστατευτικά απέναντι στη νόσο Πάρκινσον. Από την άλλη μεριά το πλήρες γάλα δεν φαίνεται να συσχετίζεται με τη νόσο.
Τα φυτοφάρμακα
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology το 2015 παρέχει ενδείξεις για το πως μπορεί να εμπλέκονται τα φυτοφάρμακα. Ο Robert Abbott, από το Πανεπιστήμιο Shiga της Ιατρικής Επιστήμης στην Ιαπωνία και οι συνεργάτες του εκμεταλλεύτηκαν ένα περιβαλλοντικό σκάνδαλο στη Χαβάη τη δεκαετία του 1980 για να ερευνήσουν τη σύνδεση.
Την εποχή εκείνη, ένα οργανοχλωριούχο παρασιτοκτόνο που χρησιμοποιήθηκε από τους αγρότες οι οποίοι καλλιεργούσαν ανανά έφτανε στο αγελαδινό γάλα καθώς οι αγελάδες τρέφονταν με συντρίμμια από ανανά. Συμπτωματικά, υπήρξε τότε μια μελέτη για την καρδιακή νόσο μεταξύ Ιαπωνο-αμερικανών ανδρών που περιλάμβανε περισσότερους από 8.000 άνδρες. Οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για το τι έτρωγαν, συμπεριλαμβανομένης της ποσότητας του γάλακτος, και ορισμένοι εξ’ αυτών συμφώνησαν να χορηγήσουν τον εγκέφαλό τους για έρευνα μετά τον θάνατό τους.
Ο Abbott και η ομάδα του μελέτησαν 449 εγκεφάλους και κατέγραψαν την πυκνότητα των νευρώνων σε συγκεκριμένες περιοχές που είναι γνωστό ότι επηρεάζονται από τη νόσο Πάρκινσον. Διαπίστωσαν ότι οι άνδρες που ανέφεραν ότι έπιναν περισσότερα από δύο ποτήρια γάλακτος την ημέρα είχαν πιο λεπτά νευρικά δίκτυα, υποδηλώνοντας μειωμένη λειτουργία αυτών των νεύρων, σε σύγκριση με τους άνδρες που έπιναν λίγο ή καθόλου γάλα. Οι πότες γάλακτος είχαν επίσης υπολείμματα ενός εντομοκτόνου που ονομάζεται εποξείδιο του επταχλωριδίου.
Υπολογίζοντας πότε πέθαναν τα κύτταρα στις περιοχές του κινητικού νεύρου, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συσσώρευση του φυτοφαρμάκου είχε γίνει πριν τα κύτταρα υποστούν βλάβη, υπονοώντας ότι η χημική ουσία ήταν υπεύθυνη για την ενεργοποίηση των αλλαγών που σχετίζονται με τη νόσο Πάρκινσον.
Ο Abbott είπε ότι αυτός και η ομάδα του δεν είχαν δείγματα του γάλακτος που έπιναν οι άντρες, οπότε δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι το μολυσμένο γάλα ήταν η πηγή των φυτοφαρμάκων που βρήκαν στους εγκεφάλους των ανδρών, αλλά αυτό είναι μια λογική εξήγηση.
Το εποξείδιο του επταχλωριδίου δεν χρησιμοποιείται πλέον ως εντομοκτόνο στις ΗΠΑ αλλά η παρουσία του τείνει να είναι επίμονη, παραμένοντας στο έδαφος και στο νερό για πολλά χρόνια. Ο Abbott ανέφερε ότι έχει βρεθεί σε γάλα αιγοειδών και αγελάδων στην Αιθιοπία και ότι έχουν ανιχνευθεί και άλλα οργανοχλωρίδια στην παροχή γάλακτος στην Ιταλία.
Τα παραπάνω σημαίνουν είναι ότι η διατροφή θα πρέπει να εξετάζεται πιο βαθιά. Αυτό που προσέθεσε η μελέτη στη βιβλιογραφία ήταν τι η διατροφή μπορεί πράγματι να διαδραματίσει ρόλο στη νόσο Πάρκινσον, είπε ο Abbott. “Μας λέει επίσης ότι υπάρχουν περισσότερα για τα τρόφιμα που πρέπει να ξέρουμε πέρα από τη θρεπτική τους αξία. Υπάρχει μόλυνση και στο φαγητό”.
Γάλα πλήρες και λίγων λιπαρών
Εντωμεταξύ, μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε επίσης στο περιοδικό Neurology, το 2017, βρήκε ότι η συχνή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου Πάρκινσον.
Ερευνητές του Harvard TH Chan School of Public Health, με επικεφαλής την Katherine Hughes, ανέλυσαν στοιχεία για περίπου 80.700 γυναίκες και 48.600 άνδρες, σε χρονικό διάστημα 25 ετών. Σε αυτό το διάστημα 1.036 άτομα εκδήλωσαν νόσο Πάρκινσον.
Οι επιστήμονες συσχέτισαν την κατανάλωση κάθε είδους γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλακτος, τυριού, γιαουρτιού, βουτύρου, παγωτού κ.α.), και περιεκτικότητας σε λιπαρά. Διαπίστωσαν ότι τα πλήρη γαλακτοκομικά δεν αύξαναν τον κίνδυνο για νόσο Πάρκινσον αλλά το αντίθετο συνέβαινε με τα γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών.
Όσοι κατανάλωναν πάνω από τρεις μερίδες γαλακτοκομικών με λίγα λιπαρά την ημέρα είχαν, κατά μέσο όρο, 34% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν νόσο Πάρκινσον, σε σχέση με όσους κατανάλωναν λιγότερο από μια μερίδα γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών την μέρα.
Επιπλέον, οι άνθρωποι που έπιναν περισσότερες από μία μερίδες γάλα με μηδέν ή χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά την ημέρα είχαν 39% μεγαλύτερό κίνδυνο να αναπτύξουν Πάρκινσον από όσους έπιναν λιγότερο από μια μερίδα την εβδομάδα.
«Η μελέτη είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα για τη σχέση γαλακτοκομικών και νόσου Πάρκινσον. Τα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχει αύξηση του κινδύνου για νόσο Πάρκινσον λόγω της μεγαλύτερης κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά. Τέτοια προϊόντα, που καταναλώνονται ευρέως, μπορεί να αποτελούν ένα παράγοντα κινδύνου για τη νόσο, ο οποίος μπορεί να αποφευχθεί», ανέφερε η Hughes.
Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος σε απόλυτους αριθμούς είναι χαμηλός, καθώς από τους συμμετέχοντες στη μελέτη που κατανάλωναν τουλάχιστον τρεις μερίδες γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά κάθε μέρα, μόνο το 1% εμφάνισε νόσο Πάρκινσον στη διάρκεια της 25ετίας. Από όσους κατανάλωναν λιγότερο από μια μερίδα γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά καθημερινά, το 0,6% εμφάνισε τη νόσο.
Η Claire Bale, μέλος της φιλανθρωπικής κοινότητας του Parkinson της Βρετανίας, δήλωσε: “Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να εμπλέκονται φυτοφάρμακα στα γαλακτοκομικά προϊόντα και πιο πρόσφατα υπήρξαν αρκετές μελέτες που υποδηλώνουν ότι βακτήρια που ζουν στο έντερο μπορεί να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο. Πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη έρευνα στον τομέα αυτό “.
Με βάση τη μελέτη του Harvard, η άποψη ότι αιτία είναι τα φυτοφάρμακα που εισέρχονται στα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν μπορεί να υποστηριχθεί διότι δεν εξηγείται γιατί η συγκεκριμένη σύνδεση γίνεται μόνο με προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Να σημειωθεί ότι το πλήρες γάλα περιέχει κορεσμένα λιπαρά τα οποία παραδοσιακά θεωρούνται “ανθυγιεινά” διότι ανεβάζουν τη χοληστερίνη. Όμως δεν είναι απίθανο αυτά τα λιπαρά να δρουν προστατευτικά έναντι της νόσου Πάρκινσον.
Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι το ουρικό οξύ μπορεί να προστατεύει από τη νόσο Πάρκινσον -αν και αυξάνει τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Οι πρωτεΐνες του γάλακτος μειώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στα υγιή άτομα. Η κατανάλωση γαλακτοκομικών με λίγα λιπαρά (αλλά όχι το πλήρες γάλα) έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Αυτό σημαίνει ότι το πλήρες γάλα δεν μειώνει το ουρικό οξύ και μ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να δρα προστατευτικά έναντι της νόσου Πάρκινσον. Μπορεί λοιπόν να υπάρχει μια εξουδετερωτική επίδραση των κορεσμένων λιπών.
