Η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος στην παιδική ηλικία έχει σχετιστεί με αυξημένο ύψος, το οποίο αποτελεί μέτρο ανάπτυξης των παιδιών. Πολλοί γονείς επιλέγουν μη ζωικό γάλα π.χ. σόγιας και αμυγδάλου λόγω του ότι θεωρούν πως αυτό έχει οφέλη για την υγεία (λόγω των πιθανών αρνητικές συνέπειες των ορμονών και των αντιβιοτικών που έχουν δοθεί στις αγελάδες). Ωστόσο, το φυτικό γάλα περιέχει λιγότερη πρωτεΐνη και λίπος από το αγελαδινό και δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα στο ύψος των παιδιών.
Τώρα μια καναδική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition βρήκε ότι τα παιδιά που δεν πίνουν αγελαδινό αλλά φυτικής προέλευσης γάλα (καρύδας, αμυγδάλου, ρυζιού, σόγιας κ.α.) έχουν χαμηλότερο ύψος.
Οι ερευνητές του St. Michael’s Hospital στο Τορόντο, με επικεφαλής τον παιδίατρο Jonathon Maguire, ανέλυσαν στοιχεία για 5.034 παιδιά ηλικίας 2-6 ετών που συμμετέχουν σε ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται TARGet Kids. Από αυτά τα παιδιά, το 13% έπιναν καθημερινά κάποιο άλλο είδος γάλατος πλην του αγελαδινού, ενώ τα υπόλοιπα έπιναν αγελαδινό γάλα.
Διαπιστώθηκε ότι για κάθε ποτήρι (μεγάλο φλιτζάνι) αγελαδινού γάλατος που πίνεται καθημερινά από το μέσο παιδί το αποτέλεσμα είναι να γίνεται πιο κοντό κατά 0,4 εκατοστά (από 0,2 έως 0,8 εκατοστά).
Η διαφορά ύψους ανάμεσα σε ένα παιδί που κάθε μέρα έπινε τρία ποτήρια αγελαδινού γάλατος και σε ένα παιδί που έπινε την ίδια ποσότητα φυτικού γάλατος ήταν 1,5 εκατοστά υπέρ του πρώτου (από 0,8 έως 2,0 εκατοστά).
Ο Maguire υπογραμμίζει ότι η μελέτη δεν δείχνει ότι το μη αγελαδινό γάλα είναι η αιτία για το μικρότερο ύψος, αλλά μόνο ότι τα δύο αυτά σχετίζονται στατιστικά. “Το μήνυμα για τους γονείς είναι να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα θρεπτικά συστατικά αυτών των προϊόντων”, είπε ο Maguire “για να βεβαιωθούν ότι περιέχουν τις απαραίτητες πρωτεΐνες, τα λίπη και τα μικροθρεπτικά συστατικά για να υποστηρίξουν τη βέλτιστη ανάπτυξη”.
Πρωτεΐνες και ορμόνες
Σχετικά με την αιτία της διαφοράς ύψους, οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό συμβαίνει, επειδή το φυτικό γάλα δεν διαθέτει τις ίδιες πρωτεΐνες και τα λίπη με το αγελαδινό. Με την εξαίρεση του γάλατος σόγιας, τα άλλα φυτικά γάλατα δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου πρωτεΐνες. Όσον αφορά τα λίπη, μόνο το γάλα καρύδας έχει μεγάλες ποσότητες.
Δύο ποτήρια αγελαδινού γάλατος περιέχουν περίπου 16 γραμμάρια πρωτεϊνών, που καλύπτουν κατά 100% τις ημερήσιες πρωτεϊνικές ανάγκες ενός τρίχρονου παιδιού. Δύο ποτήρια γάλα αμυγδάλου περιέχουν μόνο 4 γραμμάρια πρωτεϊνών, δηλαδή το 25% των καθημερινών αναγκών του. Αν το παιδί αυτό δεν παίρνει τις υπόλοιπες πρωτεΐνες από άλλες τροφές, μειώνεται η ανάπτυξή του.
Η μελέτη δεν ανάλυσε με λεπτομέρεια την επίδραση της κάθε κατηγορία φυτικού γάλακτος (καρύδας, αμυγδάλου, ρυζιού, σόγιας κ.α.). Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη για να κατανοηθούν οι αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ γάλατος και ύψους.
Η ανθρωπολόγος και βιολόγος Andrea Wiley που έχει γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για το γάλα, ανέφερε: “Το αγελαδινό γάλα είναι πολύ σύνηθες για τους Αμερικανούς ενώ τα παιδιά που πίνουν φυτικό γάλα πιθανόν να έχουν και άλλα θέματα. Αυτά τα άλλα θέματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αλλεργίες και στεροειδή φάρμακα για τη θεραπεία των αλλεργιών και θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη συνολική ανάπτυξη. Δεν πρέπει όλα τα φυτικά γάλατα να θεωρηθούν ίδια. Μερικά, όπως η σόγια, είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και εμπλουτίζονται με ασβέστιο και βιταμίνες Α και D. Το γάλα αμυγδάλου και το γάλα από ρύζι είναι πολύ χαμηλότερα σε πρωτεΐνες και μπορεί να μην είναι εμπλουτισμένα με βιταμίνες”.
“Η μελέτη αυτή ταιριάζει με την προηγούμενη έρευνα που δείχνει ότι το αγελαδινό γάλα συνδέεται με υψηλότερο ανάστημα”, ανέφερε ο Mark DeBoer, παιδιατρικός ενδοκρινολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. Ο ίδιος είπε ότι οι ορμόνες που δίνονται στις αγελάδες πριν από το άρμεγμα θα μπορούσαν να αυξάνουν το ύψος των παιδιών. Και πρόσθεσε: “Μόνο μια μεγάλη, τυχαιοποιημένη μελέτη που συγκρίνει το γάλα από τις αγελάδες που έλαβαν αυξητικές ορμόνες σε σύγκριση με το γάλα από τις αγελάδες που δεν έλαβαν θα επιβεβαιώσουν αυτή τη θεωρία”.
Να σημειωθεί ότι η κατανάλωση φυτικού γάλατος εμφανίζει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια.
