Ο κρύος αέρας των κλιματιστικών μπορεί να πυροδοτήσει αγγειοκινητική ρινίτιδα με αποτέλεσμα τη ρινική συμφόρηση ή αλλιώς το μπούκωμα της μύτης όπως λέγεται στη καθημερινή γλώσσα. Επίσης, ο πλημμελής καθαρισμός των κλιματιστικών εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία ιδιαίτερα όσων πάσχουν από αλλεργίες, ρινίτιδες, ωτίτιδες ή ιγμορίτιδες.
Τα συμπτώματα της αγγειοκινητική ρινίτιδας μοιάζουν με αυτά της ιογενούς ή της αλλεργικής ρινίτιδας χωρίς, όμως, να υπάρχει λοίμωξη ή αλλεργία. Τις περισσότερες φορές προκαλείται ενοχλητικό μπούκωμα, αν και σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς αναφέρουν φτάρνισμα και καταρροή.
Τα συμπτώματα προκαλούνται από μεγάλη ευαισθησία των αισθητήριων νεύρων της μύτης. Σε κάποια άτομα, τα νεύρα μέσα στη μύτη ερεθίζονται εύκολα από τις αλλαγές του καιρού, της θερμοκρασίας ή της υγρασίας (π.χ. είσοδος σε δωμάτιο με έντονο κλιματισμό, έξοδος στο κρύο, κτλ.). Σε άλλα άτομα, τα καυτερά φαγητά, το αλκοόλ, ακόμα και η συναισθηματική φόρτιση μπορούν να προκαλέσουν μπούκωμα ή καταρροή. Σπανιότερα, ευθύνονται κάποιες ερεθιστικές μυρωδιές (π.χ. χλωρίνη ή αρώματα).
Το κλιματιστικό
Η αγγειοκινητική ρινίτιδα μπορεί να πυροδοτηθεί από το κλιματιστικό καθώς αλλάζει η θερμοκρασία και η υγρασία του δωματίου. Μπορεί να συμβεί όταν κάποιος βγει στο ψύχος από ένα ζεστό κτήριο ή αυτοκίνητο ή όταν μπει σε δωμάτιο όπου υπάρχει έντονος κλιματισμός. Η κατάσταση προσβάλλει ανθρώπους όλων των ηλικιών και κυρίως ενήλικες άνω των 20 ετών, σύμφωνα με ειδικούς από την Κλινική Μάγιο στη Μινεσότα.
Η ιδανική για τον οργανισμό θερμοκρασία είναι 24-25 βαθμών Κελσίου και αέρας με 65% υγρασία. Ένα αιρκοντίσιον με χαμηλή θερμοκρασία αλλάζει την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε κυρίως όταν μειώνεται η υγρασία. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κλιματιστικά συγκρατούν το νερό του αέρα, με αποτέλεσμα ο αέρας να γίνεται πιο ξηρός. Η μύτη, κατά την εισπνοή, αναγκάζεται να αναπληρώσει το χαμένο νερό πριν ο αέρας περάσει στους πνεύμονες και αυτό την ξεραίνει. Στη συνέχεια, η αντίδραση στην ξηρασία της μύτης είναι να βουλώσει ή να τρέχει.
Τα κλιματιστικά σε χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν επίσης ξηρότητα του δέρματος και να ευνοήσουν την εμφάνιση ερεθισμού των ματιών και φλεγμονής (επιπεφυκίτιδας ή βλεφαρίτιδας), εξαιτίας της ανεμπόδιστης κυκλοφορίας των μικροβίων στα μάτια.
Οι μηχανισμοί
Όπως εξηγεί στην εφημερίδα New York Times ο Τζον Ομαν, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tufts της Βοστώνης, υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί που εξηγούν πώς ένα αιρκοντίσιον μπορεί να προκαλέσει ρινική συμφόρηση.
Ο κρύος αέρας ενεργοποιεί στη μύτη ορισμένα αισθητήρια αντανακλαστικά του νευρικού συστήματος, τα οποία οδηγούν σε διαστολή των αιμοφόρων αγγείων της μύτης ή φλεγμονή με συνέπεια να διογκώνονται οι ρινικές μεμβράνες και να εμφανίζεται η ρινική συμφόρηση. Το μπούκωμα λόγω αλλαγής της θερμοκρασίας παρατηρείται συχνότερα στα άτομα που πάσχουν από αλλεργίες, ακόμα κι όταν δεν πρόκειται για αλλεργική αντίδραση, αλλά αυτό συνήθως είναι κάτι παροδικό.
Το αιρκοντίσιον μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μπούκωμα επειδή παγιδεύει στα φίλτρα του γύρη, σπόρια μούχλας, ρύπους και ακάρεα της σκόνης, τα οποία διαχέονται στον αέρα μόλις ενεργοποιηθεί, λέει η Μαρία Ινές Γκαρσία-Λόρετ, αλλεργιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Αντζελες. «Οι ρύποι και τα βακτήρια κανονικά δεν προκαλούν αλλεργική αντίδραση αλλά σε ευαίσθητα άτομα μπορεί να ερεθίσουν τη μύτη. Όμως τα σπόρια της μούχλας μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση η οποία ενδέχεται να είναι παρατεταμένη».
Οι ειδικοί λένε ότι έχει μεγάλη σημασία να καθαρίζονται τακτικά τα φίλτρα των κλιματιστικών. Όταν τα φίλτρα είναι καθαρά αποφεύγονται οι εξάρσεις της ρινικής συμφόρησης που οφείλονται σε αλλεργική αντίδραση.
Αν το μπούκωμα της μύτης έχει αιτία απλώς την αλλαγή της θερμοκρασίας και της υγρασίας, ο μόνος τρόπος προστασίας είναι η απενεργοποίηση του κλιματιστικού. Οι ειδικοί συνιστούν να μην βάζουμε σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία το αιρκοντίσιον και να το σβήνουμε 20 λεπτά πριν βγούμε από το σπίτι, ώστε να προσαρμοσθεί ο οργανισμός στη ζέστη.
Να σημειωθεί ότι τα κλιματιστικά έχουν συνδεθεί και με μια σπάνια λοίμωξη γνωστή ως νόσος των λεγεωναρίων η οποία οφείλεται σε βακτήριο που προσβάλει τους πνεύμονες.
