Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στο πόσα χρόνια θα ζήσει ένας άνθρωπος. Για παράδειγμα, οι πανομοιότυποι δίδυμοι που έχουν κοινό το 100% των γονιδίων τους τείνουν να έχουν παρόμοια διάρκεια ζωής. Επίσης οι στενοί συγγενείς είναι πιθανότερο να πεθάνουν σε παρόμοια ηλικία από ό,τι οι μακρινοί συγγενείς.
Τώρα, μια διεθνής ομάδα ερευνητών ανακάλυψε μια γονιδιακή μετάλλαξη που αυξάνει τη διάρκεια ζωής στους άνδρες κατά 10 χρόνια (αλλά όχι στις γυναίκες). Το γονίδιο ρυθμίζει τη λειτουργία των κυτταρικών υποδοχέων της αυξητικής ορμόνης. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.
Η νέα ανακάλυψη έρχεται να προστεθεί σε ένα σχετικά μικρό κατάλογο γενετικών παραγόντων που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ότι επηρεάζουν την ανθρώπινη μακροζωία.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ισραήλ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ενδοκρινολογίας Gil Atzmon του Κολεγίου Ιατρικής «Άλμπερτ Αϊνστάιν» της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου της Χάϊφα, εντόπισαν τη γονιδιακή μετάλλαξη μεταξύ 567 Εβραίων άνω των 60 ετών, όπου το 12% των ανδρών ξεπερνούσαν τα 100 έτη ζωής. Ακολούθησαν κι άλλες έρευνες σε ΗΠΑ και Γαλλία που επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του εν λόγω γονιδίου σε περίπου έναν στους 10 υπερήλικες.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι μια μετάλλαξη στο γονίδιο που ευθύνεται για τον υποδοχέα της αυξητικής ορμόνης (d3-GHR) παίζει σημαντικό ρόλο στη μακροζωία. Η μετάλλαξη κάνει τον υποδοχέα λιγότερο ευαίσθητο στην αυξητική ορμόνη και πιστεύεται ότι αυξάνει τη διάρκεια ζωής των κυττάρων όταν οι άνδρες ενηλικιωθούν.
Το ποσοστό των ατόμων που έφεραν δύο αντίγραφα της μετάλλαξης του υποδοχέα d3-GHR ήταν αυξημένο ανάλογα με την ηλικία. Η επίδραση ήταν ειδική για τους άνδρες, οι οποίοι έζησαν περίπου 10 χρόνια περισσότερο από τους άντρες χωρίς αυτή τη γονιδιακή μετάλλαξη. Τελικά το ίδιο μοτίβο παρατηρήθηκε σε τέσσερις πληθυσμούς, κάτι που καθιστά το αποτέλεσμα ακριβές.
Πιο αργή διαίρεση των κυττάρων;
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Atzmon και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι οι άνδρες με δύο αντίγραφα της μετάλλαξης του υποδοχέα d3-GHR ήταν κατά μέσο όρο μία 2,5 εκατοστά ψηλότεροι από τους άλλους άνδρες -το αντίθετο από αυτό που περίμεναν καθώς μέχρι τώρα είναι γνωστό ότι οι πιο κοντοί άνδρες ζουν περισσότερο.
Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η μετάλλαξη διαφοροποιεί την ανταπόκριση του υποδοχέα στην αυξητική ορμόνη προκαλώντας αύξηση του ύψους στην εφηβική ηλικία ενώ συγχρόνως προκαλεί μια πιο αργή διαίρεση των κυττάρων αργότερα, επιβραδύνοντας τελικά τη γήρανση.
Η υπόθεση είναι πως όταν τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης αυξάνονται, τα κύτταρα των ανδρών που δεν φέρουν τη μετάλλαξη διαιρούνται ταχύτερα από τα κύτταρα των ανδρών που φέρουν τη μετάλλαξη και αυτό συντομεύει τη βιολογική ηλικία καθώς και τη διάρκεια ζωής.
Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ενδιαφέρουσα την ανακάλυψη, αλλά επεσήμαναν την ανάγκη για περαιτέρω γενετικές αναλύσεις σε μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων και, επιπλέον, να διευκρινιστεί γιατί το γονίδιο δεν χαρίζει μακροζωία στις γυναίκες.
Τα αποτελέσματα θέτουν υπό αμφισβήτηση την πρακτική της συνταγογράφησης της αυξητικής ορμόνης με την ελπίδα να διατηρηθεί ένα πιο νεανικό σώμα, δήλωσε ο Nir Barzilai, γενετιστής στο Albert Einstein College of Medicine. “Ανησυχούμε για την παροχή θεραπειών που πιθανότατα έχουν αρνητικό αποτέλεσμα” πρόσθεσε.
Να σημειωθεί ότι το 2008 είχε ανακαλυφθεί μια γενετική μετάλλαξη σε ένα άλλο γονίδιο που ρυθμίζει την ανάπτυξη και η οποία επεκτείνει τη ζωή μόνο στις γυναίκες. Σε συνδυασμό με τη νέα ανακάλυψη, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι τα δύο φύλα ακολουθούν διαφορετικά γενετικά μονοπάτια προς την μακροζωία.