Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορεί να αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και ο αντίκτυπός τους θα συνεχίσει να αυξάνεται, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην 125η ετήσια σύμβαση του Αμερικανικού Ψυχολογικού Συλλόγου.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Brigham Young παρουσίασαν δύο μεγάλες ανασκοπήσεις προγενέστερων μελετών που έδειξαν ότι η μοναξιά σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, με τις αρνητικές συνέπειές της να είναι εξίσου σημαντικές με εκείνες του καπνίσματος και μεγαλύτερες απ’ ό,τι εκείνες της παχυσαρκίας και της καθιστικής ζωής.
«Οι κοινωνικοί δεσμοί αποτελούν μία από τις ουσιώδεις ανάγκες των ανθρώπων και έχουν ζωτική σημασία για την ευεξία και την επιβίωση», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Julianne Holt-Lunstad, PhD, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Brigham Young.
«Έχουμε στα χέρια μας ισχυρά στοιχεία ότι η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, με το μέγεθος του κινδύνου να υπερβαίνει πολλούς άλλους σημαντικούς δείκτες της υγείας», είπε η ειδικός.
Στην πρώτη μετανάλυση, η Holt-Lunstad και οι συνεργάτες της εξέτασαν δεδομένα για τις κοινωνικές σχέσεις, την κατάσταση της υγείας, τα υποκείμενα προβλήματα υγείας και τη θνησιμότητα από 148 κλινικές μελέτες οι οποίες είχαν περιλάβει 308.849 άτομα.
Όπως διαπίστωσαν, οι εθελοντές με ισχυρές κοινωνικές σχέσεις είχαν κατά 50% μεγαλύτερη πιθανότητα να ζήσουν περισσότερο σε σχέση με τους κοινωνικά απομονωμένους συνομήλικούς τους.
Στην άλλη ανασκόπηση, οι ερευνητές εξέτασαν 70 μελέτες που διεξήχθησαν σε Ευρώπη, Βόρειο Αμερική, Ασία και Αυστραλία, και δημοσιεύθηκαν την περίοδο 1980-2014. Σε αυτή τη μελέτη οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά, η κοινωνική απομόνωση και το να ζει κανείς μόνος του σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα πρόωρου θανάτου κατά 26-32%.
Μοναξιά και στους νέους
«Τα σύγχρονα εύπορα κράτη διαθέτουν τα μεγαλύτερα ποσοστά στην ανθρώπινη ιστορία που ζουν μόνοι τους και τα ποσοστά αυτά αναμένεται να αυξηθούν κι άλλο», είπε η Holt-Lunstad. «Έχει όμως τεκμηριωθεί ότι η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά βλάπτουν σοβαρά την ψυχοσωματική υγεία και οδηγούν σε πρόωρο θάνατο, συχνά από καρδιαγγειακά αίτια».
Παρόλο που η κοινωνική σύνδεση με άλλους ανθρώπους συνιστά μια θεμελιώδη ανθρώπινη ανάγκη, ζωτική για την ευημερία και την επιβίωση, ολοένα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού βιώνει συχνά την εμπειρία της απομόνωσης. Αρκετοί άνθρωποι δεν βλέπουν κανένα συγγενή ή φίλο τους στη διάρκεια ενός μήνα και έχουν την τηλεόραση ως μόνη συντροφιά.
Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το 25% του πληθυσμού ζει πλέον μόνο του, ενώ ανάλογες τάσεις παρατηρούνται και σε άλλες χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η Ινδία και η Βρετανία, όπου η μοναξιά είναι ιδιαιτέρως συχνή μεταξύ των ηλικιωμένων.
Ωστόσο, η μοναξιά δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους. Πρόσφατη μελέτη του βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας (MHF) έδειξε ότι οι νέοι ηλικίας 18-34 ετών αισθάνονται μόνοι πιο συχνά απ’ ό,τι τα άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, ενώ διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το τουλάχιστον 20% των εφήβων αισθάνονται πολύ συχνά μοναξιά.
«Πολλές χώρες σήμερα βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επιδημία μοναξιάς και το πρόβλημα θα επιδεινωθεί. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, είναι τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό», είπε η Holt-Lunstad.
