Ο ρόλος του αλκοόλ στην άνοια είναι αμφιλεγόμενος. Μελέτες από το 2010 και το 2011 υποδεικνύουν ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, και συγκεκριμένα κρασιού ή μπύρας, θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη της άνοιας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, μερικοί είπαν ότι οι μελέτες ήταν λανθασμένες.
Πάντως, μια ανασκόπηση 23 μελετών διαπίστωσε ότι τα χαμηλά ή μέτρια επίπεδα πρόσληψης αλκοόλ είναι προστατευτικά απέναντι στη νόσο Αλτσχάιμερ αλλά όχι στην αγγειακή άνοια ή στην άνοια που συνδέεται απλώς με τη γήρανση.
Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται ότι αποτελεί αιτία άνοιας. Για παράδειγμα, μία μελέτη διαπίστωσε ότι οι μεσήλικες που κατανάλωναν σε σύντομο χρονικό διάστημα πέντε ή περισσότερα μπουκάλια μπύρας ή ένα μπουκάλι κρασί είχαν τριπλάσιο κίνδυνο από αυτούς δεν έπιναν αλκοόλ μέχρι την ηλικία των 65.
Τώρα, ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο, βρήκαν ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease.
Οι ερευνητές είπαν όμως ότι δεν πρέπει να δοθεί λάθος μήνυμα, καθώς η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ κρύβει κινδύνους για την υγεία. Επίσης, αυτό που διαπιστώθηκε στην παρούσα μελέτη ήταν μια στατιστική σχέση η οποία δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το αλκοόλ είναι αυτό που προσφέρει το όφελος. Μπορεί απλώς οι άνθρωποι που δεν έχουν την τάση να αναπτύξουν άνοια να καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ. Επίσης το αλκοόλ σχετίστηκε με υψηλότερα εισοδήματα που σημαίνει καλύτερη πρόσβαση στο σύστημα υγείας.
Άγνωστη η αιτία
Οι επιστήμονες αξιολόγησαν δεδομένα που αφορούσαν 1.344 άτομα, τα οποία είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση το διάστημα 1984-2013. Τα άτομα αυτά ζούσαν σε ένα σχετικά πλούσιο προάστιο της επαρχίας του Σαν Ντιέγκο και είχαν τουλάχιστον πανεπιστημιακή μόρφωση. Ανά τέσσερα χρόνια υποβάλλονταν σε αξιολόγηση των δεξιοτήτων σκέψης και μνήμης.
Μεταξύ των ανδρών και γυναικών που ήταν 85 ετών και άνω, εκείνοι που έπιναν μέτριες ποσότητες αλκοόλ 5-7 ημέρες την εβδομάδα είχαν διπλάσιες πιθανότητες να μην έχουν ενδείξεις άνοιας, συγκριτικά με όσους απείχαν του αλκοόλ.
Ως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ορίστηκε το ένα ποτήρι αλκοόλ την ημέρα για τις γυναίκες, οποιαδήποτε ηλικίας και τους άνδρες 65 ετών και άνω, και τα έως δύο αλκοολούχα ποτά την ημέρα για τους άνδρες κάτω των 65 ετών.
“Η μελέτη είναι μοναδική διότι αξιολόγησε την πνευματική υγεία ανδρών και γυναικών σε όψιμη ηλικία και διαπίστωσε ότι η κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα, αλλά και καλύτερες πιθανότητες διατήρησης μιας καλής γνωστικής υγείας στην τρίτη ηλικία”, ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης καθηγήτρια Linda McEvoy. Και πρόσθεσε: “Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι στη μελέτη μας υπήρχαν πολύ λίγα άτομα που έπιναν υπερβολική ποσότητα, επομένως η μελέτη μας δεν δείχνει πόσο η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τη μακροζωία και τη γνωστική υγεία στη γήρανση”.
Η ειδικός τόνισε ότι η μελέτη δεν σημαίνει ότι το αλκοόλ είναι οπωσδήποτε αιτία μειωμένου κινδύνου για άνοια. Η κατανάλωση αλκοόλ και ιδίως κρασιού σχετίστηκε κυρίως με υψηλότερα εισοδήματα και μορφωτικό επίπεδο κάτι που με τη σειρά του συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά καπνίσματος και ψυχικών παθήσεων, καθώς και καλύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Να σημειωθεί ότι η κατανάλωση πάνω από το συνιστώμενο όριο για το αλκοόλ θεωρείται ότι αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει κοινούς τύπους άνοιας όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια.
Έχει επίσης μεγάλη σημασία ο τρόπος που πίνεται το αλκοόλ. Φαίνεται ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η οποία συχνά οδηγεί σε μεθύσι είναι ιδιαίτερα επιβλαβής. Το κρασί που πίνεται κατά τη διάρκεια του φαγητού σε μικρή ποσότητα δεν επιβαρύνει τον οργανισμό διότι αργεί να απορροφηθεί.