Ακόμη και μία μεμονωμένη συνεδρία άσκησης μπορεί να έχει σημαντικές θετικές επιδράσεις στη διάθεση και τις γνωστικές λειτουργίες των ανθρώπων, σύμφωνα με μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain Plasticity.
Κάνοντας ή παραλείποντας μια προπόνηση δεν πρόκειται να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία σας μακροπρόθεσμα, σωστά; Ίσως, αλλά οι μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι ακόμα και μια συνεδρία άσκησης μπορεί να επηρεάσει το σώμα. Και όταν διατηρείται αυτή η συνήθεια, τα οφέλη προκαλούν μεγάλες, θετικές αλλαγές.
Καθώς ξεκινάτε την προπόνησή σας, ο εγκέφαλός σας θα αρχίσει να απελευθερώνει πολλούς διαφορετικούς νευροδιαβιβαστές, συμπεριλαμβανομένων των ενδορφινών που είναι η πιο συχνά αναφερόμενη εξήγηση για το “χάι του δρομέα”. Επίσης η σεροτονίνη αυξάνεται και είναι γνωστή για το ρόλο της στη διάθεση και την κατάθλιψη.
Η αύξηση της αιματικής ροής στον εγκέφαλο όταν ξεκινάτε να ασκείστε σας κάνουν πιο αφυπνισμένους τόσο κατά τη διάρκεια της προπόνησης όσο και αμέσως μετά.
Το 2012, σε μια ανασκόπηση μελετών για τις ψυχικές επιδράσεις της άσκησης, οι ερευνητές σημείωσαν βελτίωση της συγκέντρωσης μετά από σύντομες περιόδους σωματικής δραστηριότητας μόλις 10 λεπτών.
Η άσκηση επιφέρει αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων και μικρές αλλαγές στο πώς μεταβολίζεται το λίπος στους μυς. Αυτά συμβαίνουν μετά από μόλις μια μόνο συνεδρία που θα σας κάνει να ιδρώσετε.
Σε μια μελέτη του 2007, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν διαπίστωσαν ότι μόνο μια προπόνηση cardio οδήγησε σε περισσότερη ροή λίπους στους μυς, πράγμα που βελτίωσε την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Η χαμηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη, αποκαλούμενη αντίσταση στην ινσουλίνη, μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2.
Στην παρούσα ανασκόπηση των επιπτώσεων της οξείας άσκησης -δηλαδή μιας μεμονωμένης προπόνησης- οι ερευνητές όχι μόνο συνοψίζουν τις συμπεριφορικές και γνωστικές επιδράσεις αλλά και τα δεδομένα από ένα μεγάλο αριθμό νευροφυσιολογικών και νευροχημικών μελετών τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα που δείχνουν ένα ευρύ φάσμα των εγκεφαλικών αλλαγών.
Υπάρχει επί του παρόντος τεράστιο ενδιαφέρον για τα ευεργετικά αποτελέσματα της αερόβιας άσκησης σε ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως η διάθεση, η μνήμη, η προσοχή, οι χρόνοι αντίδρασης, ακόμα και η δημιουργικότητα. Η κατανόηση των άμεσων επιπτώσεων μιας και μόνης προπόνησης είναι το πρώτο βήμα για να κατανοήσει κανείς πώς μπορούν να προκύψουν οι θετικές επιδράσεις της άσκησης με την πάροδο του χρόνου, για να προκαλέσουν μακροχρόνιες αλλαγές σε ορισμένα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τον κύριο ερευνητή της ανασκόπησης Wendy Suzuki, καθηγητή Νευρικής Επιστήμης και Ψυχολογίας στο Κέντρο Νευρωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, οι παρεμβάσεις άσκησης χρησιμοποιούνται σήμερα για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση όλων των γνωστικών διαταραχών στην κανονική γήρανση, στη νόσο Αλτσχάιμερ, σε κινητικά ελλείμματα στη νόσο του Πάρκινσον και σε καταστάσεις κατάθλιψης. Η ανασκόπηση επισημαίνει τους νευρικούς μηχανισμούς και τις οδούς με τις οποίες η άσκηση μπορεί να προκαλέσει κλινικά σημαντικές επιπτώσεις.
Η ανασκόπηση περιέλαβε ηλεκτροφυσιολογικές και νευροχημικές μελέτες. Μελέτες νευροδιαβιβαστών μονοαμινών (ντοπαμίνης, σεροτονίνης, επινεφρίνης και νορεπινεφρίνης), ακετυλοχολίνης, γλουταμικού οξέος και γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), καθώς επίσης και νευροδιαμορφωτών όπως είναι τα ενδογενή οπιοειδή και τα ενδοκανναβινοειδή.
Οδήγησε σε τρεις κύριες παρατηρήσεις:
- Πρώτον, οι πιο συνεπείς συμπεριφορικές επιδράσεις της οξείας άσκησης είναι η βελτιωμένη εκτελεστική λειτουργία, η αυξημένη διάθεση και τα μειωμένα επίπεδα στρες.
- Δεύτερον, οι νευροφυσιολογικές και νευροχημικές αλλαγές που έχουν αναφερθεί μετά από οξεία άσκηση δείχνουν ότι ενεργοποιούνται εκτεταμένες περιοχές του εγκεφάλου.
- Τρίτον, ένα από τα μεγαλύτερα ανοικτά ερωτήματα είναι η σχέση μεταξύ των κεντρικών νευροχημικών αλλαγών που ακολουθούν την άσκηση (περιγράφηκαν κυρίως στα τρωκτικά αλλά και στους ανθρώπους). Η γεφύρωση αυτού του κενού θα αποτελέσει σημαντικό τομέα μελλοντικής μελέτης.
Η συν-συγγραφέας Julia Basso, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Κέντρο Νευρωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, σχολίασε: “Οι μελέτες που παρουσιάζονται σε αυτή την ανασκόπηση αποδεικνύουν σαφώς ότι η οξεία άσκηση έχει βαθιές επιδράσεις στον εγκέφαλο, επιπτώσεις στη χημεία και τη φυσιολογία του εγκεφάλου, σημαντικές γνωστικές βελτιώσεις σε υγιείς πληθυσμούς και αποκατάσταση συμπτωμάτων σε κλινικούς πληθυσμούς”.
