Η καφεστόλη, μια ουσία που βρίσκεται στον καφέ, αυξάνει τη χοληστερόλη (χοληστερίνη) κάνοντας “αεροπειρατεία” ενός υποδοχέα που βρίσκεται στο έντερο και ρυθμίζει την παραγωγή της.
Αυτό ανέφεραν ερευνητές από το Baylor College of Medicine σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2017 στο περιοδικό Molecular Endocrinology.
Η καφεστόλη είναι ο πιο ισχυρός γνωστός παράγοντας αύξησης της χοληστερόλης, ανέφεραν ο David Moore, καθηγητής μοριακής και κυτταρικής βιολογίας και η Marie-Louise Ricketts, μεταδιδακτορική φοιτήτρια και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Η αφαίρεση της καφεΐνης δεν αφαιρεί την καφεστόλη στον καφέ συνεπώς υπάρχει και στο ντεκαφεϊνέ. Ο γαλλικός καφές (french press coffee), o βρασμένoς σκανδιναβικός και ο espresso περιέχουν τα υψηλότερα επίπεδα καφεστόλης η οποία αφαιρείται από χαρτί φίλτρου.
Οι μελέτες ενός άλλου ερευνητή, του Ολλανδού Martijn Katan, ο οποίος έχει συμβάλλει σημαντικά σε έρευνες γύρω από τη χοληστερόλη, δείχνουν ότι η κατανάλωση πέντε φλιτζανιών γαλλικού καφέ την ημέρα (περιέχουν 30 mg καφεστόλης) για τέσσερις εβδομάδες αυξάνει τη χοληστερόλη του αίματος κατά 6-8%.
Ωστόσο, ενώ η αύξηση της χοληστερόλης που συνδέεται με την καφεστόλη είχε εντοπιστεί εδώ και χρόνια, κυρίως μέσω του έργου του Katan, ο μηχανισμός με τον οποίο ενεργούσε παρέμεινε ένα μυστήριο που ο Moore και η Ricketts αποφάσισαν να λύσουν.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η Ricketts είπε ότι είχε μπερδευτεί λόγω των παράδοξων επιδράσεων της καφεστόλης στο συκώτι. Ωστόσο, η ανακάλυψη ενός γονιδίου που ονομάζεται αυξητικός παράγοντας ινοβλαστών 15 ή FGF 15 άνοιξε την πόρτα για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η καφεστόλη επηρεάζει τον φερενοειδή υποδοχέα X ή FXR στο έντερο. Ο FXR έχει αναγνωριστεί ως υποδοχέας χολικού οξέος από διάφορα εργαστήρια. “Είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο το σώμα ρυθμίζει τα επίπεδα της χοληστερόλης”, δήλωσε η Ricketts.
Μέσα από έρευνα στο δοκιμαστικό σωλήνα και σε ποντίκια, οι δύο ερευνητές διαπίστωσαν ότι στο έντερο η καφεστόλη ενεργοποιεί τον υποδοχέα FXR και επάγει τον FGF15, ο οποίος μειώνει τις επιδράσεις τριών γονιδίων του ήπατος που ρυθμίζουν τα επίπεδα χοληστερόλης. Ενώ δεν είναι σαφές εάν η ίδια η καφεστόλη φτάνει στο συκώτι, το εύρημα επιβεβαιώνει ότι επιδρά στο έντερο, το οποίο εμπλέκεται άμεσα στη μεταφορά χολικών οξέων.
Η χρηματοδότηση της μελέτης προήλθε από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, το Κέντρο Επιστημών Τροφίμων του Wageningen, τον Ολλανδικό Οργανισμό Επιστημονικής Έρευνας και το Ολλανδικό Καρδιολογικό Ίδρυμα.
