Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κεφαλαλγίας, η Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας εξέδωσε τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την αντιμετώπιση της Κεφαλαλγίας Τάσης δηλαδή του απλού πονοκέφαλου, o οποίος εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να κάνει δύσκολη την καθημερινότητα του πάσχοντα υποβιβάζοντας το επίπεδο της ζωής του.
Ο πονοκέφαλος τάσεως αντιμετωπίζεται με αναλγητικά φάρμακα και κυρίως με Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) που σκοπό έχουν να ανακουφίσουν τον ασθενή.
Οι Κατευθυντήριες Οδηγίες προτείνουν την Ιβουπροφαίνη 400 mg ως φάρμακο πρώτης επιλογής διότι είναι πιο αποτελεσματική από τα απλά αναλγητικά και καλύτερα ανεκτή από τα άλλα ΜΣΑΦ. Σύμφωνα με αυτές τις οδηγίες η Ιβουπροφαίνη σε δόση των 400 mg είναι αποτελεσματικότερη από την παρακεταμόλη στη θεραπεία του πονοκεφάλου.
Η Ιβουπροφαίνη μειώνει την παραγωγή των προσταγλανδινών, οι οποίες μεταδίδουν την αίσθηση του πόνου, προσφέροντας έτσι ανακούφιση.
Οι διαλυτές μορφές Ιβουπροφαίνης 400 mg (όπως είναι το Nurofen 400 mg μαλακές κάψουλες) προσφέρουν ανακούφιση από τα πρώτα 15 λεπτά.
Επίσης, οι συνδυασμοί απλών αναλγητικών (παρακεταμόλη και ασπιρίνη) με καφεΐνη είναι φάρμακα δεύτερης επιλογής, αφού εκτιμάται ότι με συχνή χρήση, η καφεΐνη που περιέχουν συνεισφέρει στην ανάπτυξη της κεφαλαλγίας από κατάχρηση αναλγητικών.
Απλά αναλγητικά και ΜΣΑΦ
Η παρακεταμόλη σε δοσολογία των 1000 mg ήταν σημαντικά αποτελεσματικότερη σε σχέση με εικονικό φάρμακο (placebo) στις περισσότερες αλλά όχι σε όλες τις μελέτες, ενώ σε τρείς μελέτες δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά αποτελεσματικότητας μεταξύ παρακεταμόλης 500mg έως 650mg και placebo φαρμάκου.
H ασπιρίνη έχει επανειλημμένα αναφερθεί ως πιο αποτελεσματική σε σύγκριση με το placebo σε δοσολογίες των 1000 mg, 500 mg έως 650 mg και 250 mg. Μία μελέτη δεν ανέδειξε καμία διαφοροποίηση στην αποτελεσματικότητα μεταξύ στερεής και αναβράζουσας μορφής της ασπιρίνης.
H ιβουπροφαίνη σε αρκετές μελέτες και σε δοσολογία από 200 ως 800 mg έχει αποδειχθεί πως είναι αποτελεσματική στη θεραπεία των επεισοδίων της κεφαλαλγίας τύπου τάσεως. Το ίδιο ισχύει για την κετοπροφαίνη 50 mg, 25 mg και 12.5mg. Μια μελέτη δε μπόρεσε να τεκμηριώσει τη σημαντική επίδραση της κετοπροφαίνης 25 mg λόγω του χαμηλού αριθμού των ασθενών.
Η δικλοφενάκη των 25 mg και 12,5 mg αναφέρεται ως αποτελεσματική, ενώ δεν υπάρχουν μελέτες σε υψηλότερες δόσεις των 50-100 mg, οι οποίες είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικές στην ημικρανία. Η ναπροξένη των 375 mg και 550 mg και η μεταμιζόλη των 500 mg και 1000 mg έχουν επίσης αποδειχθεί αποτελεσματικές.
Η θεραπεία με ενδομυϊκή έγχυση κετορολάκης, δοσολογίας 60mg, σε επείγουσα βάση, αναφέρεται ως αποτελεσματική.
Σύγκριση μεταξύ αναλγητικών
Σύμφωνα με μελέτες, έχει δειχθεί πως κάποια από ΜΣΑΦ υπερέχουν των απλών αναλγητικών. Πιο συγκεκριμένα, η ιβουπροφένη είναι αποτελεσματικότερη από την παρακεταμόλη στη θεραπεία των κρίσεων της κεφαλαλγίας τύπου τάσεως. Το ίδιο έχει δειχθεί για την κετοπροφένη και την ναπροξένη. Ωστόσο, τρεις μελέτες (για την ασπιρίνη, την ναπροξένη και την κετοπροφένη) δεν μπόρεσαν να αναδείξουν κάποια σημαντική διαφορά. Επίσης, πέντε μελέτες συνέκριναν την αποτελεσματικότητα διαφόρων ΜΣΑΦ, χωρίς την δυνατότητα τεκμηρίωσης ανωτερότητας για οποιοδήποτε συγκεκριμένο φάρμακο.
Παρενέργειες
Μια εμπεριστατωμένη ανασκόπηση της φαρμακευτικής αγωγής της οξείας φάσης της κεφαλαλγία τύπου τάσεως δεν διέκρινε σημαντικές διαφορές στις ανεπιθύμητες ενέργειες μεταξύ παρακεταμόλης και ΜΣΑΦ ή μεταξύ αυτών των φαρμάκων με placebo.
Ωστόσο, είναι γνωστό ότι τα ΜΣΑΦ έχουν περισσότερες γαστρεντερικές παρενέργειες από την παρακεταμόλη, ενώ η χρήση μεγάλων ποσοτήτων παρακεταμόλης δύναται να προκαλέσει ηπατική βλάβη. Μεταξύ των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων που έχουν μελετηθεί στην κεφαλαλγία τύπου τάσεως, η ιβουπροφαίνη φαίνεται να έχει το πιο ευνοϊκό προφίλ ανεπιθυμήτων ενεργειών.
Συνδυασμένα αναλγητικά
Η αποτελεσματικότητα των απλών αναλγητικών και των ΜΣΑΦ αυξάνεται με τον συνδυασμό τους με καφεΐνη 65-200 mg. Ωστόσο, είναι κλινικά γνωστό ότι η απόσυρση από την καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία και η χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία έχει αναφερθεί να σχετίζεται με τη χρήση των σκευασμάτων που περιέχουν καφεΐνη. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό ότι ο συνδυασμός των απλών αναλγητικών ή των ΜΣΑΦ φαρμάκων με καφεΐνη να είναι πιθανότερο να επάγει κεφαλαλγία από κατάχρηση φαρμάκων σε σχέση με τα απλά αναλγητικά ή ΜΣΑΦ φάρμακα.
Επομένως, μέχρι αποδείξεως του εναντίου, συνιστούμε ως φάρμακα πρώτης επιλογής, τα απλά αναλγητικά ή τα ΜΣΑΦ, ενώ οι συνδυασμοί αυτών των φαρμάκων με καφεΐνη αποτελούν φάρμακα δεύτερης επιλογής για την θεραπεία της οξείας φάσης της κεφαλαλγία τύπου τάσεως. Απλά αναλγητικά συνδυασμένα με κωδεΐνη σκόπιμο είναι να αποφεύγονται, καθώς η χρήση αυτών αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης κεφαλαλγίας από κατάχρηση φαρμάκων.
