Τα οφέλη για την υγεία από τις ελιές και τα φυσικά προϊόντα που συνδέονται με αυτό, όπως το ελαιόλαδο, έχουν αναγνωριστεί εδώ και πολύ καιρό από τους υποστηρικτές της μεσογειακής διατροφής. Ωστόσο, λίγα είναι γνωστά σχετικά για το ποιες συγκεκριμένες χημικές ενώσεις που βρίσκονται στο ελαιόλαδο συμβάλλουν στην υγεία.
Τέσσερις ερευνητές του Virginia Polytechnic Institute, στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, βρήκαν ότι η ελευρωπαΐνη (oleuropein), η οποία βρίσκεται στις ελιές, ίσως βοηθά το σώμα να εκκρίνει περισσότερη ινσουλίνη, ένα μόριο σηματοδότησης που ελέγχει το μεταβολισμό. Η μελέτη ωστόσο έγινε στο εργαστήριο.
Επίσης, βρέθηκε ότι η ελευρωπαΐνη αποτοξινώνει ένα άλλο σηματοδοτικό μόριο που ονομάζεται αμυλίνη και το οποίο υπερπαράγεται σχηματίζοντας επιβλαβή σωματίδια, στην περίπτωση του διαβήτη τύπου 2.
Με τους δύο αυτούς ξεχωριστούς τρόπους, η ελευρωπαΐνη μπορεί να βοηθά στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Biochemistry ως ταχεία έκθεση, η οποία προορίζεται για έγκαιρα θέματα ασυνήθιστου ενδιαφέροντος.
Η ελευρωπαΐνη είναι συστατικό του καρπού της ελιάς και των φύλλων της και δίνει μια πικρή γεύση στο ελαιόλαδο. Ένας παράγοντες που επηρεάζει την ποσότητά της στο ελαιόλαδο είναι η ποικιλία της ελιάς. Ελιές με μεγάλο μέγεθος καρπού συνήθως έχουν με μικρότερη περιεκτικότητα ελευρωπαΐνης.
Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες η ελευρωπαΐνη έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, και συνδέεται με μείωση του κινδύνου των καρδιοπαθειών. Το 2010, μια έρευνα με επικεφαλής τον γνωστό καθηγητή καρδιοχειρουργικής Μαγκντί Γιακούμπ βρήκε ότι η χορήγηση ελευρωπαΐνης σε κουνέλια μειώνει την έκταση του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Επιπλέον, το συστατικό προστατεύει από την οξειδωτική βλάβη κατά τη διάρκεια της ισχαιμίας–επεναιμάτωσης. Προέκυψε ακόμη ότι η χορήγηση 10-20 μικρογραμμαρίων ελευρωπαΐνης, μειώνει τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης 28,7-33% και των τριγλυκεριδίων κατά 41,1-61,4%, αντίστοιχα.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Food Chemistry το 2004 έδειξε ότι η ελευρωπαΐνη, αυξάνει την πεψίνη, ένα ένζυμο που συμμετέχει στην πέψη των πρωτεϊνών.
Ελαιόλαδο και αντιδιαβητικές ιδιότητες
“Η μελέτη μας παρέχει νέες γνώσεις στο ερώτημα γιατί τα προϊόντα ελιάς μπορεί να είναι αντιδιαβητικά”, δήλωσε ο Bin Xu, επικεφαλής συγγραφέας, επίκουρος καθηγητής βιοχημείας. “Πιστεύουμε ότι θα έχει αντίκτυπο στο ευρύ κοινό το οποίο θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στο ελαιόλαδο υπό το πρίσμα της σημερινής επιδημίας διαβήτη”.
Τα επόμενα βήματα της ερευνητικής ομάδας περιλαμβάνουν τη δοκιμή του μορίου σε ένα διαβητικό ζωικό μοντέλο και τη διερεύνηση επιπρόσθετων νέων λειτουργιών στο μεταβολισμό και τη γήρανση.