Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Η ιλαρά είναι μία από τις πλέον μεταδοτικές μολυσματικές ασθένειες. Παρά το γεγονός ότι μετά την εισαγωγή αποτελεσματικών εμβολίων οι επιδημίες ιλαράς πρακτικά εξαφανίστηκαν από την Ελλάδα, μία σειρά από παράγοντες ενοχοποιούνται για την πρόσφατη έξαρση της νόσου:
- Η μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών λόγω οικονομικής κρίσης ή αντίστοιχης ιδεολογικής πεποίθησης.
- Η επαφή με πληθυσμούς μεταναστών από χώρες με ενδημική έξαρση της νόσου και ανύπαρκτη εμβολιαστική κάλυψη.
- Η αυξημένη παραμονή σε κλειστούς χώρους όπου τα μολυσμένα σταγονίδια αθροίζονται λόγω της μείωσης των περιβαλλοντικών θερμοκρασιών και της έναρξης της σχολικής χρονιάς.
Ο ιός της ιλαράς μπαίνει στον οργανισμό από την μύτη ή το στόμα μέσω αναπνοής ή επαφής με υγρά από τη μύτη και το στόμα μολυσμένου ατόμου.
Η λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς προκαλεί γενικευμένη ανοσοκαταστολή που χαρακτηρίζεται από μειώσεις στην παραγωγή ιντερλευκίνης (IL) -12 και ειδικές λεμφουπερπλαστικές αντιδράσεις που επιμένουν για εβδομάδες έως μήνες μετά την οξεία μόλυνση.
Η γενικευμένη ανοσοκαταστολή που ακολουθεί την οξεία ιλαρά συχνά προδιαθέτει τους ασθενείς σε σοβαρές επιπλοκές όπως ωτίτιδα και βρογχοπνευμονία.
Σε περίπου 0,1% των περιπτώσεων, η ιλαρά προκαλεί οξεία εγκεφαλίτιδα. Η υποξεία σκληρομαγνητική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE) είναι μια σπάνια χρόνια εκφυλιστική ασθένεια που εμφανίζεται αρκετά χρόνια μετά τη μόλυνση από ιλαρά.
Παράγοντες κινδύνου στον ενήλικο πληθυσμό για σοβαρή ιλαρά με επιπλοκές είναι:
- Ο υποσιτισμός
- Χρόνιο νόσημα που προκαλεί ανεπάρκεια ανοσοποιητικού συστήματος
- Η εγκυμοσύνη
- Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α
Το εμβόλιο είναι το πιο σημαντικό εργαλείο πρόληψης της νόσου. Ένα σύνηθες ερώτημα του κοινού είναι εάν το εμβόλιο πρέπει να χορηγηθεί σε ενηλίκους, ιδιαίτερα μάλιστα σε ενηλίκους υψηλού κινδύνου κατά την τρέχουσα επιδημία.
Τι πρέπει να ξέρετε:
- Εάν είστε ενήλικος και εμβολιαστήκατε από το 1963 έως το 1970, μπορεί να έχετε λάβει ένα αναποτελεσματικό εμβόλιο. Το εμβόλιο που παρήχθη από την φαρμακοβιομηχανία κατά το 1963 έως το 1967 και ενδεχομένως να ήταν σε διαθεσιμότητα έως το 1970, ήταν αναποτελεσματικό με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που το έχουν λάβει να μην έχουν ολοκληρωμένη ανοσία. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να κάνουν τίτλο αντισωμάτων και να λάβουν μία δόση του σύγχρονου εμβολίου.
- Εάν είστε ενήλικος και γεννηθήκατε μεταξύ του 1963 και του 1980 ενδέχεται να έχετε λάβει μόνο μία δόση εμβολίου. Παρά το γεγονός ότι το εμβόλιο της ιλαράς για να έχει πλήρη αποτελεσματικότητα πρέπει να χορηγηθεί σε δύο δόσεις, η πλειοψηφία των παιδιάτρων του 1963-1980 χορηγούσαν μόνο μία δόση. Αυτό συνέβαινε διότι κατά τα πρώτα χρόνια της κυκλοφορίας του εμβολίου δεν είχαν μελετηθεί επαρκώς τα ανοσολογικά του χαρακτηριστικά και οι πιθανές του παρενέργειες.
- Τα προστατευτικά αντισώματα από το εμβόλιο ενδέχεται να μειωθούν δραματικά με την πάροδο του χρόνου. Έτσι εάν είστε ενήλικος και σωστά εμβολιασμένος, έχουν παρέλθει 20 χρόνια από την χορήγηση του εμβολίου και υπάρχει επιδημική έξαρση της νόσου στο οικογενειακό ή επαγγελματικό σας περιβάλλον ενδέχεται να χρειαστεί να εμβολιαστείτε εκ νέου.
- Εάν έχετε γεννηθεί πριν το 1957 η πιθανότητα να έχετε αποτελεσματική ανοσία στην ιλαρά λόγω φυσικής νόσησης, σύμφωνα με μελέτες είναι 98% : Η ιλαρά ήταν πολύ συνηθισμένη στην μεταπολεμική Ελλάδα.
- Με μια απλή εξέταση αίματος μπορείτε να διαπιστώσετε αν έχετε ανοσία στην ιλαρά.
Η χορήγηση του εμβολίου με ζώντες εξασθενημένους ιούς ιλαράς αντενδείκνυται στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Σε ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή.
- Σε άτομα με πιθανότητα επικίνδυνων αλλεργικού τύπου αντιδράσεων στο εμβόλιο.
- Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον 14 ημέρες πριν τη χορήγηση γ-σφαιρίνης ή μετάγγισης αίματος ή 3 μήνες μετά . Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για τουλάχιστον ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό τους.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
http://iatreioamoschovaki.gr
Τηλ. 2102122198 – 24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
