Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι υψηλότερα του κανονικού επίπεδα φλεγμονής στο ανθρώπινο σώμα μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Υπάρχουν διάφοροι δείκτες φλεγμονής στο ανθρώπινο σώμα και ένας από αυτούς είναι οι ιντερφερόνες. Πρόκειται για μια ομάδα πρωτεϊνών που παράγονται από τον οργανισμό ως αντίδραση στην παρουσία παθογόνων (ιών, βακτηρίων, παρασίτων κλπ) καθώς και στην παρουσία κυτταρικών όγκων.
Οι ιντερφερόνες αποτελούν βασικό μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Θεωρείται ότι επιβραδύνουν την διαδικασία πολλαπλασιασμού ενός ιού και βελτιώνουν την αντίδραση του ανοσοποιητικού. Από την άλλη πλευρά συνδέονται με ορισμένες παρενέργειες. Για παράδειγμα, η ιντερφερεόνη άλφα παράγεται ως αντίδραση στον ιό της γρίπης αλλά συνδέεται με πονοκεφάλους και πυρετό.
Είναι επίσης γνωστό ότι η θεραπεία με ιντερφερόνη-α για χρόνια ιική ηπατίτιδα σχετίζεται με πρόκληση κατάθλιψης στους ασθενείς αλλά οι μοριακοί μηχανισμοί γι’ αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι σαφείς.
Τώρα, μια έρευνα επιστημόνων από το New King’s College στο Λονδίνο αποκαλύπτει πως η φλεγμονή του αίματος επηρεάζει τη γέννηση και το θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων στον ιππόκαμπο. Είναι η πρώτη φορά που παρέχονται ενδείξεις ότι η φλεγμονή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης, μειώνοντας τη γέννηση νέων κυττάρων και επιταχύνοντας τον φυσικό θάνατο των υφιστάμενων κυττάρων στον ιππόκαμπο.
Χρησιμοποιώντας ένα ερευνητικό μοντέλο που αποτελείται από κύτταρα ανθρώπινου εγκεφάλου, οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του New King’s College εξέτασαν τις επιδράσεις της ιντερφερόνης άλφα (IFN-α).
Η ιντερφερόνη-α, έγινε αρχικά γνωστή για τις αντι-ιικές ιδιότητές της. Πρόκειται για ένα πλειοτροπικό μόριο (έχει δηλαδή πολλαπλά αποτελέσματα) που αποτελεί κύριο μεσολαβητή τόσο της έμφυτης όσο και της αποκτημένης ανοσοαπόκρισης. Εκτός από τις ανοσο-ρυθμιστικές ιδιότητες, έχει μια σειρά επιδράσεων στον εγκέφαλο, από αυξημένη νευροτοξικότητα μέχρι επίδραση στην συμπεριφορά. Αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρχαν μελέτες για την επίδραση του μορίου στον εγκέφαλο.
Οι επιστήμονες διερεύνησαν in vitro την επίδραση της ιντερφερόνης άλφα στη διαδικασία σχηματισμού εγκεφαλικών κυττάρων, μια διαδικασία που ονομάζεται νευρογένεση. Σε γενικές γραμμές τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν επαναδημιουργούνται πλην ορισμένων περιοχών στις οποίες περιλαμβάνονται κάποιες δομές του ιππόκαμπου. Η υποκοκκώδης ζώνη της οδοντωτής έλικας και η υποκοιλιακή ζώνη των πλάγιων κοιλιών διατηρούν την ικανότητα να παράγουν νέα νευρικά κύτταρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Να σημειωθεί ότι ο ιππόκαμπος παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση.
IFN-α και νευρογένεση
Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η νευρογένεση στον ιππόκαμπο μειώνεται λόγω χρόνιου στρες. Η μείωση αυτή θεωρείται σημαντική για την ανάπτυξη κατάθλιψης.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο International Journal of Neuropsychopharmacology. Δείχνουν ότι η IFN-α μειώνει τη γέννηση νέων εγκεφαλικών κυττάρων και αυξάνει τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων στον ιππόκαμπο, άρα με αυτόν τον τρόπο ενδέχεται να προκαλεί κατάθλιψη.
Διαπιστώθηκε in vitro ότι δύο συγκεντρώσεις της IFN-α (500 και 5000 pg/mL), που είναι σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που ανευρίσκονται στο αίμα ασθενών οι οποίοι λαμβάνουν IFN-α για τη χρόνια ιική ηπατίτιδα (τα χαμηλότερα και τα υψηλότερα επίπεδα), μειώνουν την ανθρώπινη νευρογένεση. Η υψηλή συγκέντρωση αυξάνει επίσης την απόπτωση του κυττάρων στον ιππόκαμπο.
Η Δρ Alessandra Borsini, πρώτη συγγραφέας της μελέτης δήλωσε: “Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που δημοσιεύθηκε ποτέ και έδειξε ότι η φλεγμονή μπορεί να ενεργοποιήσει μόρια στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου που επηρεάζουν τη διαδικασία δημιουργίας νέων κυττάρων”.
Η καθηγήτρια Carmine Pariante του King’s College London, πρόσθεσε: “Λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική εμπλοκή της φλεγμονής στις ψυχιατρικές και εγκεφαλικές διαταραχές, αυτή η μελέτη προσφέρει νέες ιδέες για το πώς η φλεγμονή επηρεάζει τον εγκέφαλο. Πιστεύουμε ότι τα νέα φάρμακα που στοχεύουν σε αυτούς τους μηχανισμούς θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά αντικαταθλιπτικά του μέλλοντος, ειδικά σε ασθενείς με υψηλά επίπεδα φλεγμονής”.
