Η ασβέστωση των στεφανιαίων αρτηριών (CAC: coronary artery calcification) είναι ένας ισχυρός παράγοντας πρόβλεψης περιστατικών στεφανιαίας νόσου. Πρόκειται για ένα μέτρο συσσώρευσης ασβεστίου και πλάκας στις αρτηρίες της καρδιάς. Η παρουσία και η ποσότητα της CAC αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για τους γιατρούς ότι ένας ασθενής κινδυνεύει να αναπτύξει καρδιακές παθήσεις και ένα σήμα για προληπτικά μέτρα.
Από την άλλη μεριά, η φυσική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ότι συσχετίζεται με μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας λόγω στεφανιαίας νόσου. Υπάρχουν όμως κάποια δεδομένα που συνδέουν την αυξημένη φυσική δραστηριότητα με την υποκλινική αθηροσκλήρωση (όταν δηλαδή δεν υπάρχουν ακόμα καρδιακά συμπτώματα). Οι ερευνητές προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα τη συσχέτιση της CAC με την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης.
Τώρα μια νέα μελέτη βρήκε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες της λευκής φυλής που ασκούνται γύρω στα 450 λεπτά την εβδομάδα έχουν κατά 86% και 70% αντίστοιχα μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν ασβέστωση στις καρδιακές αρτηρίες τους σε σχέση με τα άτομα που ασκούνται λιγότερο από 150 λεπτά την εβδομάδα. Το εύρημα αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Mayo Clinic Proceedings.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Σικάγο και του Kaiser Permanente εξέτασαν τη σωματική δραστηριότητα 3.175 λευκών και μαύρων που συμμετείχαν στην πολυκεντρική, μελέτη CARDIA και αξιολόγησαν την παρουσία ασβέστωσης στις στεφανιαίες αρτηρίας μεταξύ των συμμετεχόντων.
Οι ερευνητές συσχέτισαν τη σωματική δραστηριότητα και την στεφανιαία ασβέστωση για ένα διάστημα παρακολούθησης 25 ετών, από το 1985 έως το 2011 – στο διάστημα αυτό 8 ερωτηματολόγια κατέγραψαν τη σωματική δραστηριότητα. Κατά την έναρξη της μελέτης, οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 18 -30 ετών και ζούσαν στο Μπέρμιγχαμ (Αλαμπάμα, Σικάγο, Μινεάπολις) και στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, δηλαδή σε τέσσερις πόλεις.
Οι ερευνητές ταξινόμησαν τους συμμετέχοντες σε τρεις ομάδες, με βάση τη διάρκεια της σωματικής τους δραστηριότητας:
- λιγότερο από 150 λεπτά την εβδομάδα -1.813 άτομα.
- γύρω στα 150 λεπτά την εβδομάδα -1.094 άτομα. Να σημειωθεί ότι αυτή είναι η σύσταση προς τον ευρύ πληθυσμό.
- περισσότερο από 450 λεπτά την εβδομάδα -268 άτομα.
Διάρκεια άσκησης και στεφανιαία ασβέστωση
«Αναμέναμε να δούμε ότι τα υψηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας με την πάροδο του χρόνου θα συνδέονταν με χαμηλότερα επίπεδα CAC», ανέφερε η Deepika Laddu, επίκουρη καθηγήτρια φυσικής θεραπείας στο UIC College of Applied Health Sciences.
Αντί αυτού, η Laddu και οι συνεργάτες της βρήκαν ότι οι συμμετέχοντες στην τρίτη ομάδα, δηλαδή αυτοί που ασκούνταν περισσότερο, ήταν κατά 27% πιθανότερο από την ομάδα 1 να αναπτύξουν CAC στη μέση ηλικία.
Η στεφανιαία ασβέστωση μετρήθηκε κατά τη διάρκεια του 25ου έτους των συμμετεχόντων στη μελέτη με τη χρήση υπολογιστικής τομογραφίας. Στο έτος 25, οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 43-55 ετών.
Όταν τα ευρήματα εξετάστηκαν με βάση τη φυλή και το φύλο έδειξαν εντυπωσιακές διαφορές. Διαπιστώθηκε ότι οι λευκοί άνδρες είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο – 86% περισσότερες πιθανότητες να έχουν CAC. Οι λευκές γυναίκες είχαν 70% μεγαλύτερο κίνδυνο αλλά το ποσοστό αυτό ήταν κάτω από το επίπεδο σημαντικότητας 5%. Δεν υπήρχαν υψηλότερες πιθανότητες CAC για τους μαύρους -άνδρες ή γυναίκες- που ασκούνταν σε αυτό το επίπεδο. Αντίθετα, ο μαύρος πληθυσμός είχε χαμηλότερο κίνδυνο. Ειδικά οι γυναίκες είχαν μείωση κινδύνου κατά περίπου 50% ενώ οι άνδρες μια μικρή μείωση.
Οι λευκοί άνδρες και γυναίκες της δεύτερη ομάδας είχαν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο κατά 10% και 17% αντίστοιχα, κάτι που προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον καθώς τα 150 λεπτά άσκηση την εβδομάδα δεν θεωρούνται πολλά.
Σύμφωνα με την Laddu και τον συν-συγγραφέα της μελέτης, Δρ. Jamal Rana, παρόμοιες μελέτες για τη δοσολογία της άσκησης έχουν προκαλέσει κάποιες διαμάχες παρουσιάζοντας τη συσχέτιση της φυσικής δραστηριότητας και του καρδιακού κινδύνου σε σχήμα U. “Έτσι πραγματοποιήσαμε αυτή τη μελέτη για να δούμε αν μπορούμε να λύσουμε μέρος αυτού του παζλ”, δήλωσε ο Rana, καρδιολόγος στο Kaiser Permanente στο Όκλαντ.
Το σημαντικό στη μελέτη είναι ότι η αξιολόγηση της άσκησης ήταν μακροχρόνια, από την νεαρή ηλικία μέχρι τη μέση ηλικία.
“Επειδή τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ένα σημαντικά διαφορετικό επίπεδο κινδύνου μεταξύ των μαύρων και των λευκών συμμετεχόντων, τα δεδομένα παρέχουν μια λογική για περαιτέρω διερεύνηση, ιδιαίτερα με βάση τη φυλή, αλλά και άλλους βιολογικούς μηχανισμούς για τον κίνδυνο στεφανιαίας ασβέστωσης σε άτομα με υψηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας , δήλωσε η Laddu.
“Τα υψηλά επίπεδα άσκησης με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να καταπονούν τις αρτηρίες και να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ασβέστωση”, δήλωσε ο Rana. “Ωστόσο αυτή η συσσώρευση πλάκας μπορεί να είναι πιο σταθερής μορφής και επομένως λιγότερο πιθανή να σπάει και να προκαλέσει καρδιακή προσβολή, όπως αξιολογήθηκε σε αυτή τη μελέτη”.
Η παρούσα έρευνα δείχνει ότι τα οφέλη της άσκησης έχουν κάποιο όριο. Αλλά όπως σημειώνουν οι ερευνητές, δεν αποκλείεται τα ευρήματα της μελέτης να είναι ως ένα βαθμό τυχαία. Η μελέτη δεν εξέτασε το είδος της άσκησης που μπορεί να αυξάνει περισσότερο την ασβέστωση των καρδιακών αρτηριών.
