Το “δασικό λουτρό” (forest bathing) είναι η πρακτική μιας σύντομης επίσκεψης στο δάσος προς όφελος της υγείας μας.
Η πρακτική προέρχεται από την Ιαπωνία, όπου στις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι βόλτες στο δάσος εντάχθηκαν στις εθνικές οδηγίες υγείας και πήραν ένα πιο ποιητικό όνομα: shinrin-yoku, ήτοι “δασικά λουτρά”. Πρόκειται για τον χαλαρωτικό περίπατο στο δάσος που εστιάζει απλώς στην παρατήρηση του περιβάλλοντος.
Ξέρουμε από την εμπειρία μας ότι μια βόλτα στο δάσος μας χαλαρώνει. Ίσως διότι αναπνέουμε καθαρό αέρα, βλέπουμε πράσινη βλάστηση, μυρίζουμε τη φύση, έχουμε καλή παρέα και δεν έχουμε κάποιο στόχο στο μυαλό μας που πρέπει να επιτύχουμε. Απλώς περπατάμε χωρίς προορισμό στο μυαλό μας.
Υπάρχει ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων που δείχνει ότι οι βόλτες στο δάσος μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στη βελτίωση της διάθεσης και στη μείωση του στρες.
Οι ιατροί ερευνητές στην Ιαπωνία έχουν μελετήσει τα “δασικά λουτρά” και λένε ότι υπάρχουν αρκετά οφέλη για την υγεία τα οποία δεν προέρχονται μόνο από το περπάτημα.
Για παράδειγμα, το 2011 μια μελέτη συνέκρινε τις επιπτώσεις του περπατήματος στην πόλη με το περπάτημα στο δάσος. Και οι δύο δραστηριότητες απαιτούσαν την ίδια ποσότητα φυσικής δραστηριότητας, αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το δασικό περιβάλλον οδήγησε σε πιο σημαντικές μειώσεις της αρτηριακής πίεσης και ορισμένων ορμονών τους στρες (αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη).
Το 2017 δημοσιεύθηκε μια μετα-ανάλυση που περιέλαβε 23 προηγούμενες μελέτες οι οποίες αφορούσαν 732 συμμετέχοντες σε “δασικά λουτρά”. Το συμπέρασμα ήταν πως η βόλτα στο δάσος μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες, την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Η συστολική πίεση είναι μειωμένη κατά, μέσο όρο, 6,3 mmHg στο δασικό περιβάλλον, συγκριτικά με το μη δασικό περιβάλλον, ύστερα από μια βόλτα 2-4 ωρών.
Δεν είναι καθόλου περίεργο που μειώνεται η αρτηριακή πίεση. Η χαλάρωση έχει πάντα αυτό το αποτέλεσμα μέσω του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Οι μεταβολές των επιπέδων της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης στα ούρα και η καρδιακή συχνότητα επίσης συνδέονται με το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Δεν ξέρουμε γιατί η βόλτα στο δάσος μας χαλαρώνει αλλά το αισθανόμαστε. Κάποιοι πιστεύουν ότι τα οφέλη από την παραμονή στη φύση προέρχονται κυρίως από τη μυρωδιά που αναδίδουν τα δέντρα. Αυτές οι αρωματικές ουσίες προστατεύουν τα φυτά από το να σαπίσουν ή από διάφορα έντομα και θεωρείται ότι βοηθούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ορισμένες οσμές είναι πολύ διακριτικές, όπως π.χ. η μυρωδιά του κέδρου. Το 2009, Ιάπωνες ερευνητές δημοσίευσαν μια μικρή μελέτη που διαπίστωσε ότι οι μυρωδιές αυτές μειώνουν το στρες σε άνδρες και γυναίκες και αυξάνουν τη δραστηριότητα των λευκών κυττάρων του αίματος. Θα μπορούσε λοιπόν το “δασικό μπάνιο” να θεωρηθεί ένας είδος θεραπείας, και μάλιστα πολύ φθηνό.
Η ιδέα ότι η επαφή με τη φύση κάνει καλό στην υγεία δεν είναι καινούργια. Το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης εξελικτικής ιστορίας διαδραματίστηκε σε περιβάλλον που δεν υπήρχε τσιμέντο, τοίχοι και κτίρια. Αλλά σήμερα οι περισσότεροι από εμάς περνάμε ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας σε εσωτερικούς χώρους. Το “δασικό μπάνιο” είναι απλώς ένας τρόπος παρακίνησης, μια μικρή ώθηση, για να επιστρέψουμε για λίγο εκεί από όπου ξεκινήσαμε.
Εν τω μεταξύ, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε πως όχι μόνο το δάσος αλλά ακόμα και ένα δέντρο στο δρόμο μιας πόλης μπορεί να χαρίσει θετικά συναισθήματα στον άνθρωπο. Με τη βούλα της επιστήμης λοιπόν, το να σταματήσετε για λίγο ενώ περπατάτε στην πόλη και να μυρίσετε τα τριαντάφυλλα μιας αυλής θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα.
