Η σωματική άσκηση είναι μία από τις ελάχιστες αποδεδειγμένες μεθόδους για τη διατήρηση του μεγέθους του εγκεφάλου και της καλής λειτουργίας του σε μεγαλύτερη ηλικία.
Η αερόβια άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της μνήμης και να διατηρήσει την υγεία του εγκεφάλου καθώς γερνάμε, σύμφωνα με νέα έρευνα που έγινε από Αυστραλούς επιστήμονες και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό NeuroImage.
Ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο Συμπληρωματικής Ιατρικής της Αυστραλίας στο Πανεπιστήμιο Western Sydney και από το Τμήμα Ψυχολογίας και Ψυχικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο εξέτασαν τα αποτελέσματα της αερόβιας άσκησης σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος. Πρόκειται για μια περιοχή κρίσιμη για τη μνήμη και άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου.
Η υγεία του εγκεφάλου μειώνεται με την ηλικία, ενώ ο μέσος όρος του εγκεφάλου μειώνεται κατά 5% ανά δεκαετία μετά την ηλικία των 40 ετών.
Μελέτες σε ποντίκια και αρουραίους έχουν δείξει με συνέπεια ότι η σωματική άσκηση αυξάνει το μέγεθος του ιππόκαμπου, αλλά μέχρι τώρα οι αποδείξεις στον άνθρωπο είναι ασυνεπείς.
Οι ερευνητές εξέτασαν 14 κλινικές δοκιμές και συνολικά εγκεφαλικές εξετάσεις 737 ατόμων πριν και μετά από προγράμματα αερόβιας άσκησης ή σε συνθήκες καθιστικής ζωής, κάνοντας τη σύγκριση.
Οι συμμετέχοντες ήταν υγιείς ενήλικες, άτομα με ήπια γνωστική δυσλειτουργία, με νόσο Αλτσχάιμερ και άτομα με κλινική διάγνωση ψυχικών ασθενειών περιλαμβανομένης της κατάθλιψης και της σχιζοφρένειας. Οι ηλικίες κυμαίνονταν από 24 έως 76 έτη με μέσο όρο ηλικίας 66 ετών.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα αποτελέσματα της αερόβιας άσκησης, του στατικού ποδηλάτου, του περπατήματος και του τρεξίματος. Η διάρκεια των παρεμβάσεων κυμαινόταν από 3 έως 24 μήνες με 2-5 συνεδρίες την εβδομάδα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, ενώ η άσκηση δεν είχε επίδραση στον συνολικό όγκο του ιππόκαμπου, αύξησε σημαντικά το μέγεθος της αριστερής περιοχής του ιππόκαμπου. Αντί να αυξάνει το μέγεθος του ιππόκαμπου, η αερόβια άσκηση επιβραδύνει την συρρίκνωση του εγκεφάλου. Με άλλα λόγια, η άσκηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρόγραμμα συντήρησης του εγκεφάλοου.
Ο επικεφαλής συγγραφέας, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του NICM, Joseph Firth, δήλωσε ότι η μελέτη παρέχει μερικές από τις πιο οριστικές αποδείξεις μέχρι σήμερα σχετικά με τα οφέλη της άσκησης στην υγεία του εγκεφάλου.
«Όταν ασκείστε, παράγετε μια χημική ουσία που ονομάζεται νευροτροφικός παράγοντας εγκεφαλικής προέλευσης (BDNF: brain-derived neurotrophic factor), ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της συρρίκνωση του εγκεφάλου που παρατηρείται με το πέρασμα της ηλικίας», ανέφερε ο κ. Firth.
Ο νευροτροφικός παράγοντας εγκεφαλικής προέλευσης είναι ένα νευροπεπτίδιο που ρυθμίζει την ανάπτυξη, επιβίωση και διαφοροποίηση των νευρώνων επηρεάζοντας την πλαστικότητα των συνάψεων. Τα επίπεδα του BDNF επηρεάζονται από το στρες και την κορτιζόλη. Τα άτομα με ήπια γνωσιακή διαταραχή και άνοια έχουν χαμηλότερα επίπεδα BDNF στο αίμα τους, σε σύγκριση με τα υγιή άτομα. Αρκετές μελέτες περιγράφουν τον BDNF ως ένα μόριο-κλειδί της αντικαταθλιπτικής δράσης.
Ο Firth δήλωσε ότι τα αποτελέσματα έχουν επιπτώσεις στην πρόληψη των νευροεκφυλιστικών διαταραχών που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως η νόσος Alzheimer, ωστόσο χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να γίνει αυτό.
