Πολλές διαφορετικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν ζάλη και λιποθυμία π.χ. οι καρδιακές αρρυθμίες, οι επιληπτικές κρίσεις, τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), η αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης) και τα προβλήματα με το νευρικό σύστημα το οποίο ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.
Όμως ζαλάδες και λιποθυμίες μπορούν να συμβαίνουν και χωρίς κάποια σοβαρή πάθηση. Για παράδειγμα, μπορούμε να νιώσουμε ζάλη όταν σηκωθούμε απότομα από την καρέκλα. Μια απότομη αναπήδηση από καθιστή θέση στέλνει 500 ml αίματος προς τα πόδια και επηρεάζεται η πίεση του αίματος. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται ορθοστατική υπόταση και μπορεί να είναι τόσο σοβαρή ώστε να προκαλέσει λιποθυμία.
Άτομα με ορθσστατική υπόταση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ζάλης και λιποθυμίας όταν συμμετέχουν σε ένα ομαδικό πρόγραμμα έντονης άσκησης που περιλαμβάνει πολλά καθίσματα και ανεβάσματα του σώματος. Ο πολύς ιδρώτας δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα γιατί η αφυδάτωση μειώνει τον όγκο του αίματος και αυτό ρίχνει την πίεση.
Η παρατεταμένη ορθοστασία επίσης μπορεί να κάνει κάποιον να λιποθυμήσει, ένα φαινόμενο που παρατηρείται πιο συχνά στους στρατιώτες. Αυτό συμβαίνει επειδή οι μύες των ποδιών πρέπει να είναι ενεργοί για να βοηθήσουν την επιστροφή του αίματος στην καρδιά.
Οι γυναίκες φαίνεται πως λιποθυμούν πιο εύκολα από τους άνδρες. Παλιότερες κινηματογραφικές ταινίες έδειχναν συχνά γυναίκες να λιποθυμούν στο άκουσμα μιας σοκαριστικής είδησης. Εικάζεται ότι οι παλιές λιποθυμίες οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στα στα βαριά ρούχα που φορούσαν οι γυναίκες καθώς και στους στενούς κορσέδες. Και σήμερα οι γυναίκες λιποθυμούν πιο συχνά διότι είναι πιο πιθανό να ακολουθούν μια στερητική δίαιτα που αφυδατώνει το σώμα ενώ οι έγκυες κινδυνεύουν περισσότερο λόγω ορισμένων ορμονικών αλλαγών.
Η λιποθυμία μπορεί να έρθει ως αποτέλεσμα έντονου συναισθηματικού στρες όπως είναι ο τρόμος και ο πανικός. Όταν κάποιος βλέπει κάτι τρομακτικό ή αηδιαστικό ενεργοποιούνται τα κέντρα συναισθημάτων στον εγκέφαλό του και το πνευμονογαστρικό νεύρο. Η ενεργοποίηση αυτού του νεύρου διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνει την επιστροφή αίματος στην καρδιά και επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό. Όταν οι αρτηρίες διαστέλλονται μπορεί να προκληθεί ξαφνική πτώση της πίεσης του αίματος και λιποθυμία. Χαρακτηριστική περίπτωση έντονης συγκίνησης είναι η θέα του αίματος. Μερικές φορές οι φοιτητές της Ιατρικής ζαλίζονται και λιποθυμούν κατά την πρώτη τους παρακολούθηση μιας εγχείρησης.
Πέρα από τη διαστολή των αγγείων, στη λιποθυμία μπορεί να συμβάλει και ο υπεραερισμός, δηλαδή η μεγαλύτερη από το κανονικό λήψη οξυγόνου. Όταν κάποιος αισθανθεί πανικό αρχίζει να αναπνέει πιο γρήγορα παίρνοντας περισσότερο οξυγόνο κι αυτό προκαλεί ζάλη. Κατά την ιατρική ακρόαση του σώματος, όταν πρέπει να πάρετε βαθιές εισπνοές, μπορεί να αισθανθείτε μια ελαφριά ζαλάδα.
Δεν είναι σίγουρο αν υπάρχει κάποιο είδος διατροφής που μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο λιποθυμίας αλλά στους υποτασικούς συστήνεται αύξηση της πρόσληψης αλατιού και υγρών. Είναι επίσης γνωστό ότι η μείωση της αρτηριακής πίεσης μερικές φορές ευνοείται από το κάλιο. Τα νεφρά, όταν δουλεύουν σωστά, φιλτράρουν τυχόν παραπανίσιες ποσότητες καλίου ωστόσο έχουν καταγραφεί λιποθυμίες σε άτομα που δούλευαν σε μπανανοφυτείες και κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες μπανανών – αν και αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί σε αφυδάτωση. Συνιστάται μια πρόσληψη καλίου 4,7 γραμμαρίων την ημέρα αλλά πάνω από 18 γραμμάρια μπορούν να προκαλέσουν υπερκαλαιμία. Το πολύ κάλιο στο αίμα ευθύνεται για καρδιακά προβλήματα. Μια από τις ενέσεις που γίνονται σε ορισμένες πολιτείες της Αμερικής στους καταδικασθέντες σε θάνατο περιέχει μεγάλη ποσότητα καλίου η οποία προκαλεί καρδιακή ανακοπή. Από την άλλη μεριά όμως και η έλλειψη καλίου προκαλεί κούραση, ζάλη και λιποθυμία.
