Μέχρι σήμερα ξέραμε ότι το αλκοόλ, σε μέτρια πρόσληψη και εντός των γευμάτων, προστατεύει από τα καρδιακά εμφράγματα διότι μειώνει τη θρόμβωση. Ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί, το οποίο περιέχει την αντιοξειδωτική ουσία ρεσβερατρόλη, φαίνεται πως έχει το μεγαλύτερο όφελος. Από την άλλη μεριά όμως, το αλκοόλ, ακόμα και σε μικρές ποσότητες αυξάνει τις πιθανότητες για τουλάχιστον επτά είδη καρκίνου.
Σχετικά με το ρόλο του αλκοόλ στον εγκέφαλο, είναι γνωστό ότι ο αλκοολισμός κάνει σοβαρή ζημιά με αποτέλεσμα ακόμα και την ατροφία του εγκεφάλου. Νευροαπεικονιστικές μελέτες έδειξαν ότι η λευκή και η φαιά ουσία του εγκεφάλου μειώνονται κατά 10% στους αλκοολικούς.
Τώρα, μια μελέτη σε ποντίκια έδειξε ότι το αλκοόλ, σε χαμηλή πρόσληψη, βοηθά στην απομάκρυνση τοξινών του εγκεφάλου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι πρωτεΐνες που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Δύο ποτήρια κρασί την ημέρα βοηθούν, σε σημαντικό βαθμό, στο “καθάρισμα” που εγκεφάλου και μειώνουν τη φλεγμονή.
Το απροσδόκητο αυτό αποτέλεσμα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports από ερευνητές του University of Rochester Medical Center.
“Η παρατεταμένη κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων αλκοόλ είναι γνωστό ότι έχει αρνητικές συνέπειες στο κεντρικό νευρικό σύστημα», ανέφερε η Maiken Nedergaard, συν-διευθύντρια του Κέντρου Μεταφραστικής Νευροϊατρικής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ και επικεφαλής της μελέτης. «Ωστόσο στη νέα μελέτη μας δείξαμε για πρώτη φορά ότι μια χαμηλή δοσολογία αλκοόλ είναι ευεργετική για την υγεία του εγκεφάλου, καθώς κατά κύριο λόγο βελτιώνει την ικανότητά του να απομακρύνει τα απόβλητα”.
Σύμφωνα με τη μελέτη, 1,5 γραμμάρια αλκοόλ ανά κιλό σώματος κάνουν κακό στον εγκέφαλο των ποντικιών ενώ 0,5 γραμμάρια κάνουν καλό. Αυτή η επίδραση καταγράφηκε άμεσα αλλά και για διάστημα ενός μήνα. Τα 1,5 γραμμάρια αλκοόλ ανά κιλό σώματος αντιστοιχούν σε 150 ml κρασιού περιεκτικότητας 12% σε αλκοόλ και τα 0,5 γραμμάρια ανά κιλό σώματος αντιστοιχούν σε 50 ml.
Η έρευνα εστίασε στο γλεμφικό σύστημα (συνδυασμός από τις λέξεις «γλοία» και «λεμφικό»), το μοναδικό αυτό «σύστημα καθαρισμού», το οποίο περιγράφηκε για πρώτη φορά από την ίδια ερευνητική ομάδα το 2012. Τότε οι ερευνητές έδειξαν ότι το εγκεφαλονωτιαίο υγρό εισέρχεται στον ιστό του εγκεφάλου και απομακρύνει τις τοξίνες, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών β-αμυλοειδές και ταυ οι οποίες συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Έρευνες που ακολούθησαν έδειξαν ότι το γλεμφικό σύστημα είναι πιο δραστήριο όταν κοιμόμαστε. Επίσης, μπορεί να υποστεί βλάβες λόγω εγκεφαλικού και τραύματος. Από την άλλη πλευρά, βελτιώνεται με την άσκηση.
Η νέα μελέτη διερεύνησε την επίδραση τόσο της οξείας όσο και της χρόνιας κατανάλωσης αλκοόλ. Όταν οι επιστήμονες μελέτησαν τον εγκέφαλο των ποντικιών που είχαν εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα αλκοόλ, κατέγραψαν υψηλά επίπεδα ενός μοριακού δείκτη φλεγμονής, κυρίως σε κύτταρα που ονομάζονται αστροκύτταρα και τα οποία αποτελούν ρυθμιστές του γλεμφικού συστήματος. Παρατήρησαν επίσης μείωση των γνωστικών και κινητικών ικανοτήτων των ζώων.
Τα ποντίκια όμως που κατανάλωναν μικρή ποσότητα αλκοόλ εμφάνισαν χαμηλά επίπεδα φλεγμονής στον εγκέφαλο ενώ το γλεμφικό σύστημά τους ήταν πιο αποτελεσματικό στην απομάκρυνση τοξινών, σε σύγκριση με τα ποντίκια που δεν κατανάλωναν αλκοόλ. Παράλληλα, οι γνωστικές και κινητικές ικανότητες των ζώων αυτών ήταν αντίστοιχες με εκείνων της ομάδας ελέγχου που δεν είχαν καταναλώσει καθόλου αλκοόλ.
Τα αποτελέσματα αυτά είναι πιθανόν να ισχύουν και στον άνθρωπο.