Το βιολογικό γάλα έχει περισσότερα ωμέγα-3 και συζευγμένο λινολενικό

Η καρδιακή νόσος είναι συχνή στον δυτικό κόσμο και μια σειρά ερευνών έχει προτείνει ως διατροφική πρόληψη και αντιμετώπιση την αύξηση της κατανάλωσης των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και τη μείωση της κατανάλωσης των ωμέγα-6 λιπαρών οξέων.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι η αναλογία των ωμέγα-6 προς τα ωμέγα-3 που καταναλώνουμε είναι σημαντική διότι οι δύο κατηγορίες λιπαρών χρησιμοποιούν κοινά ένζυμα. Έτσι κάποιος που καταναλώνει πολλά ωμέγα-6 -τα οποία είναι άφθονα στη διατροφή μας σήμερα- ξοδεύει τα ένζυμα για το μεταβολισμό των ωμέγα-6 αφήνοντας μικρό περιθώριο για το μεταβολισμό των ωμέγα-3.

Ως γνωστόν, τα λιπαρά ψάρια είναι αυτά που έχουν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ωμέγα-3 λιπαρών και συγκεκριμένα το εικοσαπενταενοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) τα οποία θεωρούνται πιο χρήσιμα για την υγεία. Από την άλλη πλευρά όμως, τα ψάρια έχουν και πολλά ωμέγα-6. Η αναλογία των ωμέγα-6 προς τα ωμέγα-3 είναι κοντά στο 7 στα ψάρια τα οποία, επιπλέον δεν καταναλώνονται τακτικά ενώ μερικοί άνθρωποι τα αποφεύγουν εντελώς -το 70% των Αμερικανών ουσιαστικά δεν τρώνε ψάρια.  Άρα τίθεται ένα ερώτημα για το πως μπορεί κανείς να αυξήσει την πρόσληψη των ωμέγα-3 από άλλες τροφές.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση οργανικού βοείου κρέατος ή βιολογικών γαλακτοκομικών προϊόντων αυξάνει την πρόσληψη των ωμέγα-3 λιπαρών και του συζευγμένου λινολεϊκού οξέος (CLA), ενός λιπαρού που θεωρείται υγιεινό.

Τώρα μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι αγελάδες που τρέφονται με χόρτα παράγουν γάλα που περιέχει μια τέλεια αναλογία μεταξύ των ωμέγα-6 και ωμέγα-3 λιπαρών που είναι κοντά στο 1. Η αναλογία στο συμβατικό πλήρες γάλα είναι πάνω από 5.

Σε ένα συνεργατικό ερευνητικό πρόγραμμα που περιελάμβανε το πανεπιστήμιο της Minnesota, το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, το Πανεπιστήμιο Newcastle στην Αγγλία, το Πανεπιστήμιο Southern Cross της Αυστραλίας και το Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου Aarhus στη Δανία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αγελάδες που τρέφονται 100% με γρασίδι παράγουν γάλα με αυξημένα επίπεδα ωμέγα-3 και CLA.

Ο Bradley Heins, αναπληρωτής καθηγητής της Γαλακτοκομικής Επιστήμης στο West Central Research and Outreach Center του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, είπε: “Με την αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση για βιολογικά γαλακτοκομικά προϊόντα, οι παραγωγοί ενδέχεται να είναι σε θέση να επεκτείνουν την κερδοφορία τους και το μερίδιο αγοράς τους με συστήματα βοσκής που βασίζονται στο γρασίδι”.

Η διατροφή της αγελάδας παίζει σημαντικό ρόλο

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Food Science and Nutrition και συνέκρινε το προφίλ των λιπαρών οξέων του γάλακτος από τις αγελάδες που διατρέφονται με τρία συστήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες:

1. Τις αγελάδες που παράγουν με την επωνυμία Grassmilk, ένα 100% βιολογικό γάλα. Αυτές οι αγελάδες παίρνουν την τροφή τους αποκλειστικά από βοσκοτόπια και αποθηκευμένες βιολογικές τροφές. Οι αγρότες που εκτρέφουν αυτές τις αγελάδες λαμβάνουν μια πριμοδότηση τιμής περίπου 15% σε σύγκριση με την τιμή του βιολογικού γάλακτος.
2. Τις «οργανικές» αγελάδες που παράγουν βιολογικό γάλα λαμβάνοντας κατά μέσο όρο το 80% της ημερήσιας πρόσληψης από τη βοσκή τους και το 20% από σιτηρά και συμπυκνώματα.
3. Τις «συμβατικές» αγελάδες όπου η βοσκή αντιπροσωπεύει περίπου το 53% της ημερήσιας πρόσληψης, ενώ το άλλο 47% προέρχεται από σπόρους και συμπυκνώματα. Η συμβατική διαχείριση αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% των αγελάδων γάλακτος στις ΗΠΑ.

Η έρευνα βρήκε ότι το Grassmilk παρέχει τα υψηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, περίπου 0,05 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια γάλακτος, σε σύγκριση με 0,02 γραμμάρια στο συμβατικό γάλα, μια διαφορά κατά 147%. Περιέχει επίσης 52% λιγότερα ωμέγα-6 από το συμβατικό γάλα και 36% λιγότερα ωμέγα-6 από το βιολογικό γάλα.

Το Grassmilk περιέχει την υψηλότερη ποσότητα σε συζευγμένο λινολενικό οξύ, περίπου 0,043 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια γάλακτος, σε σύγκριση με τα 0,019 γραμμάρια στο συμβατικό γάλα και τα 0,023 γραμμάρια στο οργανικό γάλα.

Η περιεκτικότητα των ωμέγα-3, των ωμέγα-6, η αναλογία τους και το CLA σε γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια γάλακτος δίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Η καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων από αγελάδες που κάνουν μια διατροφή η οποία βασίζεται στα χόρτα μπορεί να βελτιώσει την ανθρώπινη υγεία. Εκτός από τα καθιερωμένα μεταβολικά και καρδιαγγειακά οφέλη των ω-3 λιπαρών οξέων και του CLA, υπάρχουν πρόσθετα οφέλη για τις εγκύους, τις θηλάζουσες, τα βρέφη και τα παιδιά. Οι διάφορες μορφές των ω-3 λιπαρών οξέων παίζουν κρίσιμους ρόλους στην ανάπτυξη των ματιών, του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Οι επαρκείς ποσότητες ω-3 ίσως επίσης να επιβραδύνουν την απώλεια της γνωστικής λειτουργίας μεταξύ των ηλικιωμένων, σύμφωνα με κάποιες μελέτες.

Ο ερευνητής Charles Benbrook, από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Bloomberg στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη είπε ότι η σχεδόν τέλεια αναλογία μεταξύ ωμέγα-6 και ωμέγα-3 στα γαλακτοκομικά προϊόντα που βασίζονται σε αγελάδες οι οποίες τρέφονται με χόρτα βοηθά την υγεία των καταναλωτών.

Να σημειωθεί ότι το βιολογικό γάλα έχει περισσότερα τρανς λιπαρά από το συμβατικό γάλα, ακόμη και κατά 30%. Ενώ όμως τα τρανς λιπαρά που προκύπτουν από τα μερικώς υδρογονωμένα  φυτικά έλαια είναι βλαβερά για την υγεία και υπάρχει μια παγκόσμια προσπάθεια εξάλειψής τους από τη διατροφή στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη δεν ισχύει το ίδιο για τα τρανς λιπαρά που υπάρχουν εκ φύσεως στη διατροφή και διαφέρουν από τα βιομηχανικά τρανς. Για παράδειγμα, το συζευγμένο λινολενικό οξύ που θεωρείται ότι κάνει καλό στην υγεία είναι ένα τρανς λιπαρό. Η περιεκτικότητα των τρανς λιπαρών στο γάλα κυμαίνεται μεταξύ 5% και 8% επί του συνόλου των λιπαρών.

Πηγή: Enhancing the fatty acid profile of milk through forage-based rations, with nutrition modeling of diet outcomes. Food Science & Nutrition, 2018.