Η ιδέα ότι η άσκηση πρέπει να συνταγογραφείται όπως τα φάρμακα κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια. Είτε από μόνη της είτε σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή ωφελεί ασθενείς με στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, αρτηριακή υπέρταση, πολλαπλή σκλήρυνση, βρογχικό άσθμα, νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδη διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο, δυσλιπιδαιμία, και άλλες παθήσεις.
Το Weill Cornell Medical College προσφέρει ένα σεμινάριο στους φοιτητές ιατρικής δεύτερου έτους, αλλά το επίκεντρο δεν είναι η φαρμακολογία αιχμής ούτε η σύγχρονη μικροβιολογία. Πέντε ερευνητές αναπτύσσουν διαφορετικές πτυχές ενός μόνο θέματος: «Η συνταγογράφηση της ιατρικής άσκησης». Αυτό δεν είναι και τόσο συνηθισμένο. Οι περισσότεροι γιατροί δεν λαμβάνουν επίσημη εκπαίδευση για τη σωματική άσκηση.
Το σεμινάριο στο Weill Cornell είναι προαπαιτούμενο για τους φοιτητές ιατρικής υπό τη διεύθυνση των αθλητιάτρων Jordan Metzl και Marci Goolsby. Διδάσκει στους φοιτητές πώς να συμβουλεύουν τους ασθενείς τους σχετικά με την άσκηση ως μία από τις πιο αποτελεσματικές μορφές προληπτικής ιατρικής.
“H ιατρική έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στη θεραπεία ασθενειών αφού αυτές συμβούν”, λέει ο Metzl. “Ξοδεύουμε κυριολεκτικά τρισεκατομμύρια δολάρια για την αντιμετώπιση ζητημάτων που συχνά μπορούν να προληφθούν”.
Ο Metzl επισημαίνει ότι ο διαβήτης τύπου 2, που είναι σε μεγάλο βαθμό προληπτική ασθένεια, κατατάσσεται μεταξύ των πιο δαπανηρών ασθενειών. Δεδομένου ότι η αντιμετώπιση του διαβήτη και των επιπλοκών του κοστίζει δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο, είναι καιρός να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο πώς μπορεί να προληφθεί αυτή η χρόνια ασθένεια, είπε.
Οι συνέπειες της άσκησης αφορούν πολλά όργανα του σώματος όπως είναι π.χ. ο εγκέφαλος και η καρδιά, και σύμφωνα με τον Metzl, η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη διάθεση βοηθώντας παράλληλα στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης. Περαιτέρω στοιχεία υποδεικνύουν ότι η έχει θετικές επιδράσεις σε πολλούς ασθενείς με καρκίνο. Η άσκηση είναι “διαθέσιμη” σε κάθε άτομο και έχει μηδενικές παρενέργειες. Και κανένα φάρμακο δεν ταιριάζει με αυτό το προφίλ ασφάλειας με αυτή την αποτελεσματικότητα.
Το θέμα δεν είναι πόση άσκηση θα “πάρετε” μέσα σε μια μέρα αλλά η δοσολογία της εβδομάδας. Οι κατευθυντήριες οδηγίες για τις φυσικές δραστηριότητες στις ΗΠΑ συνιστούν 150 λεπτά μέτριας δραστηριότητας ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας, κάθε εβδομάδα για τους ενήλικες και 60 λεπτά την ημέρα για τα παιδιά. Μια δοσολογία 30 λεπτών την ημέρα χρειάζεται για να αποτρέψετε ή να διαχειριστείτε πολλές από τις κοινές χρόνιες ασθένειες, όπως είναι η υπέρταση, ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Στην πραγματικότητα αυτό που έχει σημασία είναι η “σωματική δραστηριότητα” και όχι η άσκηση, κι αυτό διότι για ορισμένους ασθενείς, “άσκηση” σημαίνει γυμναστήριο, και παρόλο που αρκετοί αγαπούν αυτή την ιδέα, δεν το κάνουν. Μπορείτε να “πάρετε” άσκηση περπατώντας μα μαζί με τον σκύλο σας, την κηπουρική ή κάνοντας χορό.
Οι ειδικοί λένε ότι είναι σημαντικό να ακούσει κανείς αυτό το μήνυμα από τον οικογενειακό γιατρό, σε αντίθεση π.χ. από έναν γυμναστή.
Πέρα από τους γενικούς κανόνες για την συνταγογραφούμενη άσκηση, υπάρχει και η εξατομίκευση ανάλογα με την πάθηση και το περιστατικό. Σε πολλές περιπτώσεις οι γιατροί παρατηρούν ότι η άσκηση είναι καλύτερη από τα φάρμακα στην αποκατάσταση μιας πάθησης. Υπάρχουν διάφορα προγράμματα άσκησης που συνταγογραφούνται ανάλογα με την πάθηση ορίζοντας το είδος της άσκησης, την έντασή της, τη διάρκεια, καθώς και το πόσες φορές την εβδομάδα πρέπει να γίνεται. Για παράδειγμα, ένα πρόγραμμα συνταγογραφούμενης άσκησης για τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια περιλαμβάνει ασκήσεις αντοχής, ενδυνάμωσης και συνδυασμό άσκησης αναπνευστικών μυών (χαλαρό τρέξιμο, σκανδιναβικό περπάτημα, ποδηλασία, σκι αντοχής χαμηλής έντασης και διάρκειας 15-60 λεπτών με ενδιάμεσες παύσεις 3-5 φορές την εβδομάδα.
