Χαρακτηρίζεται ως μεσογειακό παράδοξο. Αυξημένα είναι τα ποσοστά των Ελλήνων που παρουσιάζουν ανεπάρκεια βιταμίνης D, παρότι ζούμε σε μία από τις πιο ηλιόλουστες μεσογειακές χώρες. Πάνω από 7 στους 10 Έλληνες έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D και για αυτό το λόγο η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία προχώρησε για πρώτη φορά στην έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.
Την ανεπάρκεια βιταμίνης D σε Έλληνες και Κύπριους αποδεικνύει επιδημιολογική μελέτη. Οι δύο χώρες εξετάστηκαν μαζί λόγω της κοινής φυλογενετικής προέλευσής τους και κοινών περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών.
Τα στοιχεία για τα επίπεδα της βιταμίνης D, σε δείγμα 8.780 Ελλήνων και 2.594 Κυπρίων, συλλέχθηκαν τυφλά από τα εργαστηριακά πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη και Άγιος Λουκάς στη Λευκωσία, για χρονικό διάστημα 5 ετών. Η έρευνα εκπονήθηκε από το ΑΠΘ και την Ιατρική Σχολή St George UK, Διεθνές Τμήμα Πανεπιστημίου Λευκωσίας Κύπρου και συγκεκριμένα από τους Σ. Ξυδά, Κ. Κώτσα, Μ. Γραμματίκη, Σπ. Καρρά, Α. Δούμα, Γ. Σαμούτη και Α. Γαρύφαλλο και παρουσιάζεται ως αναρτημένη ανακοίνωση στο 45ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη.
Τα επίπεδα 25(ΟΗ)D χαρακτηρίστηκαν ως επαρκή (>30 ng/ml) ή ανεπαρκή (<30 ng/ml) και από την μελέτη προέκυψε ότι η μέση τιμή για τους Έλληνες ήταν 25,08 ng/ml και για τους Κύπριους 25,37 ng/ml.
Τα υψηλότερα επίπεδα και στις δύο βάσεις δεδομένων καταγράφηκαν το μήνα Σεπτέμβριο. Και για τις δύο βάσεις δεδομένων τα πολυπαραγοντικά μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης απέδειξαν ότι η ηλικία και ο μήνας σχετίζονται σημαντικά με τα επίπεδα της βιταμίνης. Το φύλο συσχετίστηκε σημαντικά μόνο στην ελληνική βάση δεδομένων.
Λόγω των αυξημένων ποσοστών ανεπάρκειας βιταμίνης D, η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία προχώρησε για πρώτη φορά στην έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.
“Στη χώρα μας ισχύει το λεγόμενο μεσογειακό παράδοξο. Παρ’ όλο που έχουμε ηλιοφάνεια, οι περισσότεροι Έλληνες έχουν μεγάλη έλλειψη βιταμίνης D στον οργανισμό τους. Για την Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία ήταν αναγκαίο να προχωρήσει στην έκδοση κατευθυντηρίων οδηγιών, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά πανελλαδικά, με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση και καθοδήγηση των συμπολιτών μας”, αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας – Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, Ζαδάλλα Μούσλεχ.
Παράλληλα, επισημαίνει, ότι είναι σημαντικό οι πολίτες να επισκέπτονται τον ενδοκρινολόγο τους, ώστε να γίνεται εγκαίρως η διάγνωση της έλλειψης βιταμίνης D και στη συνέχεια να τους δίνονται συγκεκριμένες οδηγίες, τις οποίες πρέπει να τηρούν στην καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, καλό είναι να περπατούν αποφεύγοντας την υπερβολική ποσότητα αντηλιακού σε συγκεκριμένες ώρες τις ημέρες (συνήθως πρωινές), όταν ο ήλιος δεν καίει πολύ και δεν είναι τόσο επικίνδυνος.
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των οστών και την αντιμετώπιση των λοιμώξεων, ενώ η ανεπάρκεια της έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, καρκίνου, σκλήρυνσης κατά πλάκας, και διαβήτη τύπου 1. Περίπου 95% της βιταμίνης D στο ανθρώπινο σώμα προέρχεται από τον ήλιο. Το υπόλοιπο 5% προέρχεται από αυγά, ψάρια, και εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι και δημητριακά.
Ανεπάρκεια και εγκυμοσύνη
Να σημειωθεί ότι τα επίπεδα βιταμίνης D σε ένα νεογέννητο εξαρτώνται κυρίως από αυτά της μητέρας του. Για το λόγο αυτό, τα νεογνά έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ανεπάρκεια βιταμίνης D αν οι μητέρες τους έχουν ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D στις έγκυες γυναίκες έχει αυξηθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σύμφωνα με ελληνική μελέτη που αφορούσε την Κρήτη. Σ’ αυτή τη μελέτη περίπου 66% των εγκύων είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, ένα κρίσιμο χρονικό διάστημα για τον σχηματισμό των οργάνων του εμβρύου.
Δεν είναι σαφές γιατί υπάρχει τόσο υψηλό ποσοστό ανεπάρκειας βιταμίνης D σε μέρη με ηλιοφάνεια όπως η Κρήτη, αλλά ίσως οι άνθρωποι περνάνε πολλές ώρες σε εσωτερικούς χώρους μπροστά από οθόνες υπολογιστών ή σε γραφεία ή ίσως χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες αντηλιακών, που εμποδίζει την παραγωγή βιταμίνης D στο δέρμα, είπαν οι ερευνητές.
