Σύμφωνα με το τρέχον προσχέδιο της ανατιμολόγησης που ανήρτησε στην επίσημη ιστοσελίδα του ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), οι μειώσεις στα γενόσημα είναι της τάξης του 10%. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για τη 14η μείωση τιμών κατά την περίοδο των μνημονίων – και 5η τα τελευταία δύο χρόνια. Η μεσοσταθμική μείωση στα γενόσημα από το 2009 ως σήμερα φτάνει το 67%. Από την άλλη μεριά, οι μειώσεις στα πρωτότυπα φάρμακα που έχουν χάσει την πατέντα τους είναι 3,5% και οι μειώσεις στα πρωτότυπα με πατέντα δεν ξεπερνά το 2,3%.
Όμως, ενώ υποτίθεται ότι οι μειώσεις των τιμών των φαρμάκων γίνονται με στόχο να μειωθεί η φαρμακευτική δαπάνη, αυτή συνεχίζει να αυξάνεται, ως σύνολο. Εκτιμάται ότι η δημόσια δαπάνη σήμερα έχει διαμορφωθεί στα 4 δισ. ευρώ αλλά το ποσό αυτό δεν επιβαρύνει αποκλειστικά τα ασφαλιστικά ταμεία. Ο ΕΟΠΥΥ, σύμφωνα με τον κλειστό προϋπολογισμό που ακολουθεί, δαπανά ετησίως περί τα 2 δισ. ευρώ για τη φαρμακευτική περίθαλψη των ασφαλισμένων.
Αυτό που έχει αυξηθεί είναι η συμμετοχή των ασφαλισμένων. Το 2012 η συμμετοχή των ασφαλισμένων ήταν στο 15,72%, της συνολικής δαπάνης για την υγεία ενώ το 2014 ανέβηκε στα 26,49%. Τώρα, έχει σκαρφαλώσει στο 30%, ίσως και παραπάνω.
Παράλληλα και εξαιτίας των υπερβάσεων στον προϋπολογισμό, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επιβαρύνεται με το ολοένα αυξανόμενο claw back (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής σε περίπτωση υπέρβασης του κλειστού προϋπολογισμού). Το claw back εφέτος αναμένεται να ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 45% σε σχέση με πέρυσι.
Η κατάσταση αυτή προκαλείται εξαιτίας της αδυναμίας και της απροθυμίας της κυβέρνησης να εφαρμόσει ουσιαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής αγοράς, έχοντας το claw back ως μοναδικό όπλο για την τεχνητή συγκράτηση της δαπάνης, σύμφωνα με την ΠΕΦ (Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας).
Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έχει ως στόχο την ενίσχυση της παρουσίας των γενοσήμων στην ελληνική αγορά. Αλλά η πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την αδυναμία θέσπισης ενός αποτελεσματικότερου μοντέλου συστήματος τιμολόγησης και γενικότερα πολιτικής στρατηγικής στον κλάδο του φαρμάκου, δεν έχει φέρει αποτελέσματα. Η εταιρεία IQVIA καταγράφει για το περασμένο έτος μια «αποκαρδιωτική» εικόνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλεί από το κανάλι των ιδιωτικών φαρμακείων, το μερίδιο των γενοσήμων εξακολουθεί να παραμένει καθηλωμένο κοντά στο 20% από πλευράς όγκου και στο 18%, ενώ από πλευράς αξίας. Ο στόχος είναι να ανέβει στο 60% αλλά είναι άγνωστο πως αυτό μπορεί να συμβεί.
Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, παρ’ όλο που συμμετέχουν στη φαρμακευτική δαπάνη με μόλις 18%, αναλογούν στο 60% της απασχόλησης και στο 95% των παραγωγικών επενδύσεων του κλάδου. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες απασχολούν περί τους 11.000 εργαζομένους, αριθμός που αναλογεί στο 60% της συνολικής απασχόλησης στον χώρο παραγωγής φαρμάκου.
Σύμφωνα με στοιχεία μελέτης του ΙΟΒΕ, εάν συνυπολογιστούν οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται άμεσα και έμμεσα με τη διαδικασία ανάπτυξης και παραγωγής φαρμάκων, η συνολική επίδραση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στην απασχόληση φθάνει τις 53.000 θέσεις εργασίας. Στην ίδια μελέτη εκτιμάται ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται από το σύστημα υγείας σε ελληνικό φάρμακο, το ΑΕΠ της χώρας ενισχύεται κατά 3,42 ευρώ, ένας πολλαπλασιαστής σημαντικά μεγαλύτερος από τους αντίστοιχους άλλων ισχυρών κλάδων της οικονομίας, όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία.
