Νέες μελέτες που παρουσιάστηκαν στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία στη Βιέννη βρήκαν περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν το “παράδοξο της παχυσαρκίας” όπου τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα έχουν πλεονέκτημα σε σχέση με τους ασθενείς που έχουν φυσιολογικό βάρος.
Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου στο γενικό πληθυσμό, αλλά σε συγκεκριμένες ασθένειες έχει αναφερθεί ότι μειώνουν τη θνησιμότητα. Το “παράδοξο της παχυσαρκίας” αναφέρεται στην καλύτερη επιβίωση των ασθενών με υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος όταν εμφανιστούν ορισμένες ασθένειες. Αυτός είναι ίσως ο λόγος που το προσδόκιμο ζωής των υπέρβαρων ατόμων είναι μεγαλύτερο από αυτό των ατόμων με φυσιολογικό βάρος.
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την επίδραση του δείκτη μάζας σώματος στην έκβαση περισσότερων από 18.000 ασθενών με λοιμώξεις από το 2011 έως το 2015. Το συμπέρασμα ήταν πως όσοι εισήχθησαν στο νοσοκομείο για τη θεραπεία διαφόρων μολυσματικών ασθενειών είχαν διπλάσιες πιθανότητες να επιβιώσουν εάν ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι σε σχέση με αυτούς που είχαν κανονικό βάρος.
Η μελέτη εξέτασε τον κίνδυνο θανάτου εντός 90 ημερών από το εξιτήριο του νοσοκομείου στο οποίο είχαν εισαχθεί για μολυσματική νόσο. Οι ερευνητές εξέτασαν ασθενείς με χαμηλό βάρος, φυσιολογικό βάρος, υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι υπέρβαροι ήταν 40% λιγότερο πιθανό να πεθάνουν και οι παχύσαρκοι ήταν 50% λιγότερο πιθανό να πεθάνουν από τους κανονικούς ασθενείς. Οι ασθενείς με χαμηλό βάρος είχαν αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας μόνο εάν είχαν χάσει βάρος πρόσφατα.
Μια άλλη μελέτη εξέτασε τη σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και ποσοστών επιβίωσης μεταξύ ασθενών που νοσηλεύονταν με πνευμονία. Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση που αφορούσε περίπου 1.000 νοσοκομεία των ΗΠΑ από το 2013 έως το 2014 για τον εντοπισμό 1,7 εκατομμυρίων ασθενών με πνευμονία. Διαπιστώθηκε ότι οι υπέρβαροι είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και οι παχύσαρκοι είχαν 29% περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν σε σχέση με τους ασθενείς με κανονικό βάρος. Ακόμα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις όταν απαιτούνταν αναπνευστική υποστήριξη, οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι είχαν 21% και 30% αντίστοιχα μεγαλύτερη πιθανότητα να επιβιώσουν από τους ασθενείς με φυσιολογικό βάρος.
Μια τρίτη μελέτη που αφορούσε πάνω από 3,7 εκατομμύρια εισαγωγές νοσοκομείων διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι είχαν μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης από σήψη – μια απειλητική για τη ζωή επιπλοκή ύστερα από λοίμωξη – από τους ασθενείς με φυσιολογικό βάρος. Το αποτέλεσμα προέκυψε από την εξέταση στοιχείων για νοσοκομειακές εισαγωγές σε περίπου 1.000 νοσοκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2013 έως το 2014. Το 25% των ενηλίκων που εισήλθαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και η σηψαιμία ήταν η αιτία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, σε σύγκριση με τους ασθενείς που είχαν φυσιολογικό βάρος, οι υπέρβαροι είχαν 23% μικρότερη πιθανότητα να πεθάνουν από σήψη και οι παχύσαρκοι είχαν 22% μικρότερη πιθανότητα σε σχέση με αυτούς που είχαν φυσιολογικό βάρος. Τα ποσοστά επανεισδοχής μέσα σε 30 ημέρες ήταν επίσης χαμηλότερα για τους υπέρβαρους και τους παχύσαρκους. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το συνολικό κόστος μιας παραμονής στο νοσοκομείο για έναν παχύσαρκο ασθενή ήταν το υψηλότερο.
Τέλος, σε μια μικρή μελέτη 26 ασθενών σε μονάδες εντατικής θεραπείας, οι ερευνητές εξέτασαν τα ποσοστά επιβίωσης. Με βάση τη μέτρηση του δείκτη ποιότητας των μυών κάθε ασθενή, με μη επεμβατικό υπερηχογράφημα, οι ερευνητές μπόρεσαν να παρατηρήσουν την απώλεια των μυών των ασθενών. Σε σύγκριση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους, η απώλεια των μυών των παχύσαρκων ανθρώπων ήταν μικρότερη στις πρώτες 4-5 ημέρες μετά την εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας σε σχέση σε ασθενείς που είχαν φυσιολογικό βάρος.
Οι ερευνητές έδωσαν αρκετές πιθανές εξηγήσεις για το παράδοξο της παχυσαρκίας. Πρώτον, το λίπος που κινητοποιείται από την περίσσεια του λιπώδους ιστού κατά την κρίσιμη ασθένεια παρέχει ενέργεια πιο αποτελεσματικά από τα θρεπτικά συστατικά που δίνονται στους ασθενείς, αποτρέποντας έτσι τη σπατάλη των μυών. Δεύτερον, η χαμηλή φλεγμονή που υπάρχει στο σώμα των παχύσαρκων παρέχει μια προστατευτική απόκριση. Τέλος, είναι αυτό που οι ερευνητές ονόμασαν “παράδοξο μέσα σε ένα άλλο παράδοξο”: τα παχύσαρκα άτομα έχουν υψηλότερη μυϊκή ποιότητα.
