Του Ζήση Ψάλλα
Ο φαρμακευτικός κλάδος έχει τη χειρότερη δημόσια εικόνα στις ΗΠΑ και σ’ αυτό έχει συμβάλει ακόμα και ο πρόεδρος χώρας. Στις 13 Ιανουαρίου 2017, στην πρώτη συνέντευξη τύπου που έδωσε στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε στις φαρμακευτικές εταιρείες για τις “καταστροφικές” πρακτικές που ακολουθούν λέγοντας το περίφημο “διαφεύγουν διαπράττοντας φόνο”, για να προσθέσει στη συνέχεια ότι “έχουν πολλά λόμπι, πολλούς λομπίστες και πολλή εξουσία”. Τι ώθησε τον Τραμπ να κάνει τέτοιες δηλώσεις; H λεγόμενη κρίση ή επιδημία των οπιοειδών.
Η κύρια αιτία θανάτου των Αμερικανών σήμερα δεν είναι ούτε τα τροχαία ατυχήματα ούτε οι ανθρωποκτονίες ούτε τα καρδιακά εμφράγματα. Είναι τα ναρκωτικά. Σύμφωνα με τα Centers for Disease Control and Prevention, το 2016 πέθαναν 64.632 άτομα στις ΗΠΑ από υπερβολική δοσολογία φαρμάκων κάθε είδους και εξ’ αυτών, το 66%, ήτοι 42,249 άτομα πέθαναν από οπιοειδή, συνταγογραφούμενα ή μη (1). Πρόκειται για πενταπλάσιους νεκρούς σε σχέση με το 1999, ωστόσο, αντίθετα με ότι θα περίμενε κανείς, δεν κατηγορείται γι’ αυτό κάποια μαφία του δρόμου αλλά οι φαρμακευτικές εταιρείες. Οι συνολικοί θάνατοι λόγω υπερβολικής δοσολογίας φαρμάκων αυξήθηκαν κατά 10% το 2017, φτάνοντας τους 70.237.
Τα οπιοειδή είναι παυσίπονα που προέρχονται από το όπιο, τον αποξηραμένο χυμό ενός είδους παπαρούνας που ονομάζεται “μήκων η υπνοφόρος”. Από το όπιο παρασκευάζεται η μορφίνη, η θηβαΐνη και η κωδεΐνη ενώ στο εργαστήριο φτιάχνονται ημισυνθετικά οπιοειδή όπως η ηρωΐνη, η οξυκωδόνη και η υδροκωδόνη ή εντελώς συνθετικά όπως η φαιντανύλη, η τραμαδόλη και η μεθαδόνη.
Τα οπιοειδή δεσμεύουν υποδοχείς κυττάρων που βρίσκονται κυρίως στους νευρώνες και μ’ αυτόν τον τρόπο μπλοκάρουν τα σήματα του πόνου στον εγκέφαλο. Θεωρήθηκαν θαυματουργά όταν ανακαλύφθηκαν αλλά γρήγορα κατανοήθηκε ότι προκαλούν εθισμό. Με την πάροδο του χρόνου, η ανακούφιση από τον πόνο γίνεται μικρότερη και χρειάζονται ολοένα και υψηλότερες δόσεις για να υπάρξουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, ένα φαινόμενο που ονομάζεται ανοχή. Οι νευρώνες αρχίζουν να μη λειτουργούν σωστά χωρίς την παρουσία των οπιοειδών στον οργανισμό και όταν σταματάει η επίδρασή τους εμφανίζονται συμπτώματα στέρησης: μυικοί πόνοι, ναυτία, εμετός, διάρροια, αϋπνία και άγχος. Τέλος, κινδυνεύει κανείς να πεθάνει από υπερβολική δόση. Υπάρχουν υποδοχείς οπιοειδών σε δύο περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την αναπνοή και, καθώς μπλοκάρονται, μειώνεται η ποσότητα του οξυγόνου που φτάνει στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί, σε υψηλές δοσολογίες, να οδηγήσει σε κώμα ή μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Λόγω των κινδύνων, οι γιατροί έγιναν διστακτικοί στη χορήγηση οπιοειδών μετά το 1920 και τα συνταγογραφούσαν μόνο σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, όπως π.χ. σε κατάγματα και καρκινικούς ασθενείς τελευταίου σταδίου.
Η ηθική επιταγή
Στη δεκαετία του 1990 προωθήθηκε μια νέα αντίληψη σχετικά με την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου. Ο οξύς πόνος είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά στο σώμα αλλά ο χρόνιος πόνος δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό και άρα έπρεπε να θεωρείται νόσος, όχι σύμπτωμα. Πολλές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο πόνο π.χ. αρθρίτιδα, κεφαλαλγία, οσφυαλγία, νευροπάθεια, έρπης ζωστήρας κ.α., με αποτέλεσμα να υποφέρουν περίπου 100 εκατομμύρια Αμερικανοί σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή. Η ιατρική κοινότητα είχε αποτύχει να βοηθήσει τους πάσχοντες λόγω της “οπιοφοβίας” της αλλά είχε την ηθική υποχρέωση να ξανασκεφτεί τη χρήση των οπιοειδών.
Βασικός υπέρμαχος της νέας αντίληψης ήταν ο αναισθησιολόγος Russell Portenoy που μαζί με τη νευρολόγο Kathleen Foley δημοσίευσε το 1986 μια μελέτη στο περιοδικό Pain διαπιστώνοντας ότι ανάμεσα σε 38 ασθενείς που είχαν λάβει οπιοειδή μόνο δύο απέκτησαν προβλήματα, οι οποίοι μάλιστα είχαν ιστορικό εθισμού (2). Πολύ πιο εντυπωσιακή ήταν μια άλλη μελέτη που είχε αναφερθεί το 1980 στο περιοδικό The New England Journal of Medicine καταγράφοντας ασήμαντα ποσοστά εθισμού, μόλις 0,03%, ανάμεσα σε 11,882 νοσηλευόμενους ασθενείς (3). O Portenoy, που αναφερόταν μερικές φορές ως “Βασιλιάς του Πόνου” και έχει γράψει μέχρι σήμερα πάνω από 500 άρθρα για τη διαχείριση του πόνου έχοντας διατελέσει πρόεδρος της American Pain Society, χαρακτήριζε τα οπιοειδή “δώρο της φύσης”. Κατά την γνώμη του, τα φάρμακα αυτά έπρεπε να αποστιγματιστούν, να βγουν από το “ψυγείο” και να εισέλθουν στην ιατρική πρακτική (4).
Σ’ αυτό το κλίμα, μια φαρμακευτική εταιρεία που κατασκεύαζε αναλγητικά, η Purdue, αποφάσισε το 1996 να κάνει μια πολύπλευρη καμπάνια προώθησης του OxyContin, ενός φαρμάκου για το οποίο είχε πάρει έγκριση από τον FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) ένα χρόνο νωρίτερα σε δοσολογίες των 10, 20 και 40 mg. Το OxyContin περιείχε οξυκωδόνη, ένα ημισυνθετικό αναλγητικό που είχαν φτιάξει για πρώτη φορά οι Γερμανοί το 1916 και μοιάζει με την ηρωΐνη. Το φάρμακο είχε μια καινοτομία: απελευθέρωνε την ουσία αργά στον ανθρώπινο οργανισμό μέσα σε διάστημα 12 ωρών, με σκοπό να χρειάζονται οι ασθενείς δύο χάπια την ημέρα αντί για έξι-εφτά που έπρεπε να λαμβάνουν χρησιμοποιώντας το ανταγωνιστικό Percodan. Σύμφωνα με τη Purdue, το OxyContin ήταν μη εθιστικό και κατάλληλο για τη θεραπεία κάθε χρόνιου πόνου. Από την άλλη μεριά, το Percodan, μπορούσε να προκαλέσει εθισμό με πιο γνωστή περίπτωση αυτή του κωμικού ηθοποιού Τζέρι Λούις οποίος το είχε λάβει για ένα τραύμα της σπονδυλικής στήλης του και παρέμεινε εθισμένος για 13 χρόνια.
Η Purdue ανέθεσε στους ιατρικούς επισκέπτες της να ενημερώσουν τους γιατρούς για το επίτευγμά της ενώ το 1998 έφτιαξε ένα βίντεο με τίτλο “Θέλω Τη Ζωή μου Πίσω” παρουσιάζοντας έξι ασθενείς με χρόνιο πόνο που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με OxyContin (5). Η εταιρεία διένειμε 15,000 αντίγραφα του βίντεο για να χρησιμοποιηθούν σε αίθουσες αναμονής των ιατρείων ως ένα είδος εκπαίδευσης των ασθενών. Η προώθηση ήταν πολύ επιτυχημένη και το OxyContin έγινε αυτό που είχε ονειρευτεί η Purdue. Σε πέντε χρόνια από την εισαγωγή του, απέφερε έσοδα 1 δισ. δολ. ετησίως ξεπερνώντας ακόμα και το Viagra. Το 2010 τα ετήσια έσοδα έφτασαν τα 3,1 δισ. δολ. ενώ στο σύνολο της ιστορίας του, το OxyContin απέφερε 35 δισ. δολ. Οι ιδιοκτήτες της Purdue, η οικογένεια Sacklers, έγινε μια από τις πλουσιότερες των ΗΠΑ με το Forbes να την κατατάσσει το 2015 στις 20 κορυφαίες, με περιουσία 14 δισ. δολ. Ακολουθώντας την επιτυχία του OxyContin, και τα οπιοειδή των άλλων εταιρειών προσέφεραν τα κέρδη τους, κάτι που οφείλονταν βέβαια στη θεαματική αύξηση των συνταγογραφήσεων. Ενώ το 1991 οι συνταγές των οπιοειδών αριθμούσαν 76 εκατ. στις ΗΠΑ, το 2012 κορυφώθηκαν στα 255 εκατ. για να μειωθούν το 2016 στα 214 εκατ. (6).
Αλλά όσο το OxyContin και τα άλλα οπιοειδή εξαπλώνονταν, τόσο οι γιατροί έβλεπαν τους ασθενείς να επιστρέφουν στο ιατρείο τους με συμπτώματα στέρησης. Η Purdue ενημέρωνε τους γιατρούς μέσω των ιατρικών επισκεπτών και των φυλλαδίων της ότι δεν επρόκειτο για πραγματικό εθισμό αλλά για “ψευδοεθισμό” που οφείλονταν στη μη επαρκή καταπολέμηση του πόνου. Ένα φυλλάδιο της Purdue, έγραφε: “Η παρεξήγηση αυτού του φαινομένου μπορεί να οδηγήσει τον κλινικό να στιγματίσει ακατάλληλα τον ασθενή με την ετικέτα ‘εθισμένος’… Ο ψευδοεθισμός, γενικά, σταματά μόλις ανακουφιστεί ο πόνος, συχνά μέσω αύξησης της δόσης των οπιοειδών” (7).
Άρχισε όμως να γίνεται αντιληπτό ότι οι αυξημένοι θάνατοι που καταγράφονταν από τα ναρκωτικά στις διάφορες περιοχές των ΗΠΑ σχετίζονταν με τις συνταγογραφήσεις των οπιοειδών. Τα νέα επιδημιολογικά δεδομένα δεν είχαν καμία σχέση με ό,τι συνέβαινε παλιότερα, όταν οι χρήστες ηρωίνης ξεκινούσαν, κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 17 ετών, προέρχονταν συνήθως από μειονότητες και βρίσκονταν στις μεγάλες πόλεις. Τώρα, όσοι έκαναν για πρώτη φορά ηρωίνη ήταν κατά 90% λευκοί και διάσπαρτοι σε όλες τις περιοχές, ακόμη και στις αγροτικές. Οι περισσότεροι θάνατοι ήταν εκεί που υπήρχε η μεγαλύτερη συνταγογράφηση των οπιοειδών με πρώτη τη Δυτική Βιρτζίνια, όπου για κάθε 100 κατοίκους αναλογούσαν 135 συνταγές οπιοειδών το χρόνο.
Προσπαθώντας να καταλάβουν τι συνέβαινε, οι ειδικοί βρήκαν ότι δεν ήταν ακριβές ότι το OxyContin διαρκούσε 12 ώρες. Μετά από λίγες μέρες οι ασθενείς αποκτούσαν ανοχή και έπρεπε να παίρνουν πιο συχνά τη δόση τους. Αρκετοί ήταν αυτοί που έβρισκαν ότι τους τελείωναν τα χάπια πριν από την επόμενη προγραμματισμένη επίσκεψη στο γιατρό, κι επειδή τα “μαύρα” χάπια ήταν ακριβά, μέχρι 90 δολ. το ένα, αναζητούσαν την ηρωίνη ως ένα πιο φθηνό υποκατάστατο. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Psychiatry το 2014, το 75% των χρηστών ηρωίνης είχαν ξεκινήσει ως ασθενείς λαμβάνοντας θεραπεία με συνταγογραρούμενα παυσίπονα (8). Άλλοι είχαν ανακαλύψει πως αντί να καταπιούν το OxyContin μπορούσαν να το μασήσουν ή να το σπάσουν και να πάρουν τη σκόνη, κάτι που ήταν σαν να έπαιρναν ηρωίνη.
Οι εθισμένοι ασθενείς δεν κατέφευγαν, βέβαια, μόνο στην ηρωίνη. Υπήρχαν και άλλα οπιοειδή όπως η φαιντανύλη που είναι τουλάχιστον 30 φορές πιο ισχυρή από την ηρωίνη και μπορεί να σκοτώσει ακόμα και με 2 mg. Η ουσία αυτή που έγινε περισσότερο γνωστή από το θάνατο του διεθνούς φήμης τραγουδιστή Πρινς, διαδόθηκε τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια που το 2016 έστειλε στον τάφο 20.100 άτομα. Την ίδια χρονιά, οι θάνατοι από ηρωίνη ήταν 15,400, από τα συνταγογραφούμενα οπιοειδή 14.400, από την κοκαΐνη 10.600, από τη μεθαμφεταμίνη 7.660 και από τη μεθαδόνη 3.280 (9). Οι τρεις στους τέσσερις από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν πάνω από 2 εκατομμύρια Αμερικανοί δεν είχαν εθιστεί λαμβάνοντας τα οπιοειδή που τους είχε γράψει ο γιατρός τους.
Η επιδημία έγινε εμφανής ακόμα και στα μαιευτήρια της χώρας. Τα οπιοειδή περνούν από την κυκλοφορία του αίματος της εγκύου στο έμβρυο μέσω του πλακούντα και φτάνουν στον εγκέφαλο διασχίζοντας τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Με τη γέννηση διακόπτεται απότομα η ροή του φαρμάκου και το μωρό μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα απόσυρσης. Το 2012, περίπου 22.000 βρέφη γεννήθηκαν εθισμένα και οι τοξικολογικές εξετάσεις έδειξαν ότι ακόμα και η κωδεΐνη, ένα ασθενές φυσικό οπιοειδές, μπορούσε να είναι θανατηφόρα. Εκείνη τη χρονιά, οι μονάδες εντατικής θεραπείας των νεογνών είχαν πλημμυρίσει τόσο πολύ από εξαρτημένα μωρά που δεν υπήρχαν κενές θέσεις για άλλες ιατρικές ανάγκες.
Οι αγωγές
Καθώς οι οικογένειες των θυμάτων άρχισαν να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των οπιοειδών, στράφηκαν κατά των φαρμακευτικών εταιριών και ιδιαίτερα κατά της Purdue. Τις πρώτες αγωγές η εταιρεία τις κέρδισε διανέμοντας ένα δελτίο τύπου, στις 24 Απριλίου 2002, που έγραφε: “Αυτές οι νίκες συνεχίζουν να δικαιώνουν την πολιτική μας για τη δυναμική υπεράσπιση κάθε μιας από αυτές τις αβάσιμες αγωγές. Δεν έχουμε πληρώσει και δεν θα πληρώσουμε για τη διευθέτηση αυτών των περιπτώσεων (10). Ωστόσο το 2003, ένα δικηγορικό γραφείο της Νέας Υόρκης με επικεφαλής τον Paul Hanly ο οποίος στο παρελθόν είχε υπερασπιστεί τα συμφέροντα διαφόρων εταιρειών στα δικαστήρια, αποφάσισε να κινηθεί κατά της Purdue καλώντας όσους είχαν πληγεί σε μια μαζική αγωγή. Δήλωσαν συμμετοχή περί τα 5.000 άτομα και οι δικηγόροι βρήκαν τον τρόπο να συγκεντρώσουν 20.000 εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας. Το 2007, η Purdue δέχτηκε να καταβάλει αποζημίωση 75 εκατ. δολ. για να κλείσει η υπόθεση.
Μετά τις ιδιωτικές αγωγές που άρχισαν να παίρνουν μορφή τσουνάμι, ακολούθησαν αγωγές από πόλεις και Πολιτείες. Το 2004, ο γενικός εισαγγελέας της Δυτικής Βιρτζίνια άσκησε δίωξη κατά της Purdue ως υπεύθυνη για τις “υπερβολικές δαπάνες συνταγογράφησης” που είχαν καταβληθεί. Γονείς από όλη τη χώρα ταξίδεψαν για να καταθέσουν στο δικαστήριο ότι τα παιδιά τους δεν ήταν τοξικομανείς αλλά τυπικοί έφηβοι που στη συνέχεια εθίστηκαν λαμβάνοντας οπιούχα αναλγητικά. Το επιχείρημα της εταιρείας που εν ολίγοις ήταν ότι “δεν είναι το φάρμακο επικίνδυνο αλλά ο άνθρωπος που το χρησιμοποιεί” δεν έπεισε τον εισαγγελέα ο οποίος απεφάνθη ότι “με το OxyContin της, η Purdue απελευθέρωσε ένα άκρως καταχρηστικό, εθιστικό και δυνητικά επικίνδυνο φάρμακο σε ένα ανυποψίαστο και άγνωστο κοινό” (11). Η εταιρεία αναγκάστηκε να δεχτεί ότι παραπλάνησε τους γιατρούς και ότι διέθετε το φάρμακο γνωρίζοντας ότι δεν ήταν λιγότερο επιρρεπές σε κατάχρηση. Τα εταιρικά έγγραφα έδειχναν ότι τα στελέχη της ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο κατάχρησης, αντίθετα με τους ιατρικούς επισκέπτες που σχεδόν το απέκλειαν όταν μιλούσαν με τους γιατρούς. Επιβλήθηκε πρόστιμο 600 εκατ. δολ. στην εταιρεία και, παρότι ασυνήθιστο, ατομικό πρόστιμο σε τρία υψηλόβαθμα στελέχη της: 19 εκατ. δολ. στον Michael Friedman, πρόεδρο της εταιρείας, 8 εκατ. δολ. στον Howard Udell, επικεφαλής του νομικού τμήματος και 7,5 εκατ. δολ. στον Paul Goldenheim, πρώην ιατρικό διευθυντή.
Η απόφαση θορύβησε τις φαρμακευτικές εταιρείες οπιοειδών που αντέδρασαν με τη δική τους λογική. Έρευνα του Associated Press αποκάλυψε ότι συγκέντρωσαν ένα στρατό από λόμπι για να προλάβουν μελλοντικές νομοθετικές δράσεις εναντίον τους. Μεταξύ των ετών 2006-2015, οι κατασκευάστριες συνταγογραφούμενων οπιοειδών μαζί με τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς τους, ξόδεψαν 900 εκατ. δολ. για λόμπι και πολιτικές συνεισφορές. Τον Αύγουστο του 2010, η Purdue αναδιαμόρφωσε διακριτικά το OxyContin κάνοντάς το δύσκολο στην κατάχρηση. Πράγματι το πέτυχε με αποτέλεσμα οι πωλήσεις να μειωθούν κατά 40%, κάτι που δείχνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων το χρησιμοποιούσε καταχρηστικά.
Σήμερα, περίπου 600 υποθέσεις έχουν συγκεντρωθεί στα αμερικανικά δικαστήρια περιμένοντας να εκδικαστούν και αρκετές προέρχονται από πόλεις και κομητείες. Μια πρόσφατη αγωγή, 165 σελίδων, κατέθεσε στις 4 Μαΐου 2018, το Λος Άντζελες, κατηγορώντας έξι φαρμακευτικές και τρεις μεγάλους διανομείς. Οι διανομείς είπαν ότι με κανένα τρόπο δεν εμπλέκονται ωστόσο η αγωγή παραθέτει μια έρευνα του 2016 από την εφημερίδα “The Times” που ανέφερε ότι τόσο η Purdue όσο και οι διανομείς ήξεραν ότι ένας γιατρός ονόματι Park MacArthur είχε συνταγογραφήσει μέσα σε τέσσερις μήνες πάνω από 73.000 χάπια OxyContin, συνολικής αξίας 6 εκατ. δολ. Η Purdue και οι διανομείς υποψιάστηκαν ότι ο γιατρός συμμετείχε σε κύκλωμα διαφθοράς αλλά δεν ανέφεραν τίποτα στις αρχές. Το αποτέλεσμα ήταν 1,1 εκατομμύρια χάπια να βρεθούν στα χέρια Αρμένιων μαφιόζων και από εκεί στους εθισμένους ασθενείς που αναζητούσαν συμπληρωματική δοσολογία. Στις 8 Μαΐου πέντε ανώτατα στελέχη εταιρειών διανομής φαρμάκων κλήθηκαν να καταθέσουν ενώπιον μιας επιτροπής του Κογκρέσου όπου αναφέρθηκε ότι σε μια κωμόπολη 400 ατόμων, ένα και μόνο φαρμακείο πούλησε 9 εκατομμύρια χάπια υδροκωδόνης μέσα σε δύο χρόνια. Τα στελέχη των εταιρειών εξέφρασαν τη βαθιά λύπη τους, αλλά μόνο ένας απάντησε “ναι” στην ερώτηση αν η εταιρεία του συνέβαλλε στην κρίση.
Αριστερά η θανατηφόρος δόση της ηρωίνης και δεξιά η θανατηφόρος δόση της φαιντανύλης.
Πρόσφατα, ένας δικαστής του Κλίβελαντ εξέφρασε την επιθυμία να ενοποιήσει τις εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις προκειμένου να επιτευχθεί ένας εθνικός διακανονισμός όπως έγινε με τις καπνοβιομηχανίες το 1998 στις οποίες επιβλήθηκε το ιστορικό πρόστιμο των 246 δισ. δολ. Οι βασικές φαρμακοβιομηχανίες που κατηγορούνται είναι η Purdue Pharma ( OxyContin), η Teva Pharmaceutical με τη θυγατρική της Cephalon (Actiq και Fentora), η Endo Health Solutions (Opana), η Johnson & Johnson με τη θυγατρική της Janssen (Duragesic) και η Allergan (Kadian). Ωστόσο δεν πρόκειται για μια εύκολη νομική υπόθεση διότι τα οπιοειδή δεν είναι σαν τη νικοτίνη αλλά εγκεκριμένα φάρμακα. Γιατί οι φαρμακευτικές εταιρείες να έχουν τη μεγάλη ευθύνη και όχι οι γιατροί που ήταν πρόθυμοι να πειστούν ότι τα οπιοειδή δεν προκαλούν εθισμό; Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017, ένας στους 12 Αμερικανούς γιατρούς έλαβε χρήματα και δώρα από τις εταιρείες οπιοειδών ενώ τα δύο τρίτα των χρημάτων πήγαν σε αμοιβές γιατρών που έκαναν ομιλίες σε ιατρικά συνέδρια (12). Και γιατί είναι εντελώς αθώος ο FDA που επέτρεψε στην Purdue να δηλώνει πως το OxyContin “πιστεύεται ότι μειώνει” τη δυνατότητα κατάχρησης ενώ αργότερα ενέκρινε χάπια με δοσολογίες των 80 και 160 mg που θεωρούνται υψηλές;
Για αρκετούς Αμερικανούς ο φαρμακευτικός κλάδος δεν έχει απλώς κακή δημόσια εικόνα, είναι αποκρουστικός. Τον Σεπτέμβριο του 2015, ο κλάδος έγινε ο πιο μισητός όταν ο Martin Shkreli, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Turing Pharmaceuticals αύξησε την τιμή του Daraprim, που καταπολεμά το τοξόπλασμα, από τα 13,50 δολ. το χάπι στα 750 δολ. μέσα σε μια μέρα. Ο Shkreli εκτίει τώρα ποινή φυλάκισης επτά ετών για απάτη άσχετη με τα φάρμακα και η Turing άλλαξε το όνομά της σε Vyera αλλά το Daraprim εξακολουθεί να πουλιέται στα 750 δολ. το χάπι. Ο Ντόναλντ Τραμπ στην προεκλογική εκστρατεία του υποσχέθηκε ότι θα χαλιναγωγήσει τις τιμές των φαρμάκων αλλά μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Τον περασμένο Οκτώβριο υποσχέθηκε ότι θα “ελευθερώσει” τους Αμερικανούς από τη “μάστιγα του εθισμού”, κηρύσσοντας έκτακτη εθνική ανάγκη την επιδημία των οπιοειδών αλλά μόλις πρόσφατα ψηφίστηκαν κάποιες χρηματοδοτήσεις. Σήμερα, υπολογίζεται ότι κάθε μέρα, πάνω από 500 Αμερικανοί χρησιμοποιούν για πρώτη φορά ηρωίνη στη ζωή τους και οι ειδικοί αναρωτιούνται πως θα τελειώσει αυτή η επιδημία.
Πηγές:
- Drugs kill more Americans than guns, cars and AIDS. How we got here. https://www.clarionledger.com/story/news/2018/01/26/drugs-kill-more-americans-than-guns-cars-and-aids-how-we-got-here/950205001/.
- Chronic use of opioid analgesics in non-malignant pain: report of 38 cases. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2873550.
- Porter J, Jick H. Addiction rare in patients treated with narcotics. N Engl J Med 1980;302:123-123.
- A Pain-Drug Champion Has Second Thoughts. www.wsj.com/articles/SB10001424127887324478304578173342657044604
- Opioid history: From ‘wonder drug’ to abuse epidemic. https://edition.cnn.com/2016/05/12/health/opioid-addiction-history/index.html.
- U.S. Prescribing Rate Maps. www.cdc.gov/drugoverdose/maps/rxrate-maps.html.
- The Family That Built an Empire of Pain | The New Yorker. https://www.newyorker.com/magazine/2017/10/30/the-family-that-built-an-empire-of-pain.
- The Changing Face of Heroin Use in the United States: A Retrospective Analysis of the Past 50 Years. Cicero TJ, Ellis MS, Surratt HL, Kurtz SP. JAMA Psychiatry. 2014 Jul 1; 71(7):821-6.
- The First Count of Fentanyl Deaths in 2016: Up 540% in Three Years. www.nytimes.com/interactive/2017/09/02/upshot/fentanyl-drug-overdose-deaths.html.
- Four More Purdue Pharma Victories in Oxycontin Litigation.https://www.prnewswire.com/news-releases/four-more-purdue-pharma-victories-in-oxycontin-litigation-77121287.html.
- Purdue Pharma, Execs to Pay $634.5 Million Fine in OxyContin Case. https://www.cnbc.com/id/18591525.
- Industry Payments to Physicians for Opioid Products, 2013–2015. https://ajph.aphapublications.org/doi/abs/10.2105/AJPH.2017.303982?journalCode=ajph.
