Με μια σειρά από ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, η επιστημονική κοινότητα άνοιξε τον διάλογο για τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα (Harm Reduction), στο “1st Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction: Novel products, Research & Policy”, που πραγματοποιήθηκε στις 8 και 9 Ιουνίου 2018, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Τμήμα Βιοχημείας Βιοτεχνολογίας, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Τοξικολογία» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Ανοσολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών.
Σημειώνεται ότι η σύνδεση της χρήσης εναλλακτικών προϊόντων καπνού (ηλεκτρονικά τσιγάρα, προϊόντα θέρμανσης μη-καύσης, κ.λπ.) μεταξύ των καπνιστών, αποτελεί ζήτημα έντονης συζήτησης εντός της επιστημονικής κοινότητας, σε μια προσπάθεια να εξηγηθούν τα οφέλη και οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτά τα προϊόντα.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν επιδημιολογικά στοιχεία για το κάπνισμα και τις επιπτώσεις των πολιτικών που αφορούν τη μείωση και τη διακοπή του καπνίσματος.
Σύμφωνα με την Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγο του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», 13 εκατ. άτομα στην Ευρώπη πάσχουν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενώ 890.000 ασθενείς είναι παθητικοί καπνιστές. Όπως ανέφερε η Σοφία Παπαδάκη, Αναπληρώτρια. Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οτάβα, η Ελλάδα δεν έχει διακριθεί ποτέ στον έλεγχο του καπνού, ειδικά για την προστασία των μη καπνιστών από την έκθεση στον παθητικό καπνό (SHS).
Το 2014, η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό ατόμων ηλικίας ≥ 15 ετών που εκτέθηκαν σε SHS σε καταστήματα κατανάλωσης αλκοόλ (83%) ή κατανάλωση (72%) (μέσος όρος της ΕΕ 25 και 12% αντίστοιχα) και το χαμηλότερο ποσοστό ατόμων που εργάζονταν σε θέσεις εργασίας χωρίς καπνό (41% έναντι μέσου όρου της ΕΕ 73%).
Ωστόσο, αναφορικά με την Ελλάδα, είναι ενθαρρυντικά τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από την ΕΣΔΥ, τα οποία δείχνουν σημαντική μείωση στον αριθμό των τσιγάρων/ημέρα το 2017 (15,8 τσιγάρα) έναντι του 2016 (24,6 τσιγάρα).
Σύμφωνα με την ΕΣΔΥ, οι πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα θεωρούνται η δεύτερη καλύτερη λύση για την αντιμετώπιση των βλαβερών συνεπειών του καπνίσματος, μετά την αύξηση της τιμής των τσιγάρων.
Τη δεύτερη μέρα παρουσιάστηκαν από τον Patrick Picavet, Διευθυντή Ιατρικών Υποθέσεων της Philip Morris International, τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών εξαμήνου για τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και την επίδραση τους σε βασικούς δείκτες υγείας. Τα στοιχεία αυτά είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, διότι όπως μεταξύ άλλων αναφέρθηκε, σε κάθε στάδιο της κλινικής αξιολόγησης του εν λόγω προϊόντος, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της έκθεσης σε μια σειρά επιβλαβών χημικών ουσιών, σε σύγκριση με τα τσιγάρα.
Τέλος, στη συνεδρία με τίτλο «Βιοηθική» συζητήθηκαν θέματα, όπως οι ηθικές και επιστημονικές υποχρεώσεις στη δημοσίευση χρηματοδοτούμενων ερευνών για νεότερα προϊόντα καπνού, η λήψη αποφάσεων κατόπιν ενημέρωσης από τους πολίτες, το ηθικό υπόβαθρο της προσέγγισης «μείωσης του κινδύνου» κ.ά.
