Μια μεγάλη σουηδική μελέτη, που εξέτασε πάνω 1 εκατομμύριο άτομα, βρήκε ισχυρή σχέση μεταξύ των ατόμων που πάσχουν από διαταραχές άγχους, συμπεριλαμβανομένου του μετατραυματικού στρες, και του κινδύνου εμφάνισης αυτοάνοσων ασθενειών όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, η κοιλιοκάκη και η νόσος του Crohn.
Τα εντυπωσιακά συμπέρασμα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of American Medical Association είναι ότι αυτοί που πάσχουν από μια διαγνωσθείσα διαταραχή η οποία σχετίζεται με το άγχος έχουν 30-40% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωσθούν στη συνέχεια με μία από 41 διαφορετικές αυτοάνοσες ασθένειες.
Οι ερευνητές,του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, ανέλυσαν στοιχεία για 106.464 άτομα από τη Σουηδία με διαταραχές του στρες, 126.652 αδέλφια τους χωρίς τέτοια διαταραχή, καθώς και πάνω από 1 εκατομμύριο άλλα μη συγγενικά άτομα χωρίς τέτοιο πρόβλημα. Οι μισοί περίπου άνθρωποι παρακολουθήθηκαν σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν διαγνωσθεί με διαταραχή μετατραυματικού στρες, ήταν 46% πιθανότερο να εμφανίσουν κάποια αυτοάνοση νόσο, σε σχέση με όσους δεν είχαν διαταραχή του στρες. Όταν οι ασθενείς με μετατραυματικό στρες έπαιρναν αντικαταθλιπτικά φάρμακα (SSRIs) κατά το πρώτο έτος μετά τη διάγνωσή τους, ο κίνδυνος εκδήλωσης αυτοάνοσου νοσήματος ήταν μικρότερος.
Ο κίνδυνος για αυτοάνοσο νόσημα ήταν κατά μέσο όρο 36% αυξημένος για όποιον είχε διαγνωσθεί με οποιαδήποτε διαταραχή του στρες. Υπολογίσθηκε ότι περίπου ένας άνθρωπος στους 100 που έχει διαγνωσθεί με διαταραχή του στρες, αναπτύσσει κάθε χρόνο κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, έναντι ποσοστού 0,6% στο γενικό πληθυσμό.
Το σοβαρό ή παρατεταμένο συναισθηματικό στρες προκαλεί μεταβολές σε πολλαπλές σωματικές λειτουργίες μέσω απορρύθμισης στην απελευθέρωση των ορμονών του στρες, είπαν οι ερευνητές. Σοβαρό στρες μπορεί να προέλθει από απώλεια συγγενικού ή αγαπημένου προσώπου, από τη βίωση μιας φυσικής καταστροφής, την έκθεση σε προσωπική βία κ.ά.
Ενώ αρκετοί άνθρωποι ανακάμπτουν σταδιακά μετά από τέτοια περιστατικά, άλλοι εκδηλώνουν ψυχικές διαταραχές, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο για αυτοάνοση νόσο. Στις νόσους αυτές το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο ίδιο το σώμα του ασθενούς, προκαλώντας παθήσεις όπως ο ερυθηματώδης λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η πολλαπλή σκλήρυνση, η ελκώδης κολίτιδα, ο διαβήτης τύπου 1 κ.ά.
Ίσως το πιο πειστικό συμπέρασμα που πρέπει να συναχθεί από τη μελέτη είναι η επιβεβαίωση της ισχυρής σύνδεσης μεταξύ ψυχολογικού στρες και φυσικών φλεγμονωδών συνθηκών. Υπάρχει μια υπόθεση που αναπτύσσεται σε μερικά ερευνητικά πεδία και υποδηλώνει ότι πολλές ψυχολογικές διαταραχές θα μπορούσαν να προέρχονται από φλεγμονή στον εγκέφαλο. Μία πρόσφατη μελέτη έφτασε ακόμη και στο σημείο να συσχετίζει τη φλεγμονή του εγκεφάλου με αυτοκτονικές σκέψεις.
Ενώ το ερώτημα «τι ήρθε πρώτο, η ψυχολογική διαταραχή ή η φλεγμονώδης κατάσταση” είναι θεμιτό, η πραγματικότητα είναι ότι ίσως υπάρχει μια πολύπλοκη αλληλένδετη σχέση. Οι αυτοάνοσες ασθένειες και οι ψυχολογικές καταστάσεις μπορεί να είναι ουσιαστικά δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και όσο περισσότερο κατανοηθεί αυτή η παράξενη σχέση, τόσο καλύτερα θα αντιμετωπιστεί μια ολόκληρη σειρά από διαφορετικές ασθένειες, που αφορούν τόσο τον εγκέφαλο όσο και το σώμα.
Πηγή: Association of Stress-Related Disorders With Subsequent Autoimmune Disease.
