Ως γνωστόν το δυσκολότερο πράγμα στο αδυνάτισμα δεν είναι η αρχική απώλεια κιλών αλλά να μην αποκτηθούν ξανά.
Μια δανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Obesity Facts εξέτασε τους παράγοντες που συμβάλλουν στο επιτυχημένο αδυνάτισμα. Επικεφαλής της μελέτης ήταν η ανθρωπολόγος Bodil Just Christensen, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα οικονομικών τροφίμων και πόρων του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Ερευνητές του University of Copenhagen διαπίστωσαν ότι πολλοί εξ αυτών που κατάφεραν να μην ξαναπάρουν τα κιλά που έχασαν δεν ακολουθούσαν κάποιο συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα. Αλλά θεωρούσαν τις διατροφικές τους συνήθειες ως εργαλείο ενός «απώτερου» στόχου, δηλαδή να μην ξαναπάρουν τα κιλά έχασαν.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι άνθρωποι που διαρθρώνουν τους δικούς τους συστηματικούς κανόνες για το φαγητό τα πάνε σαφώς καλύτερα στη διατήρηση του μειωμένου βάρους σε σύγκριση με αυτούς που ακολουθούν ειδικές δίαιτες.
Η μελέτη αυτή ήταν μικρή και έγινε στο πλαίσιο μιας μεγαλύτερης μελέτης που αφορούσε την επίπτωση των εντερικών ορμονών στην επαναπρόσληψη ή όχι των απολεσθέντων κιλών. Συμμετείχαν 42 άτομα που είχαν χάσει το 12% του βάρους τους σε διάστημα δύο μηνών ακολουθώντας την Cambridge Diet καταναλώνοντας 810 θερμίδες την ημέρα. Στη συνέχεια, για 12 μήνες ακολούθησαν ένα πρόγραμμα που περιελάμβανε συμβουλευτική από κλινικό διατροφολόγο.
Μεταξύ των συμμετεχόντων υπήρχαν τα εξής αποτελέσματα στη διάρκεια του 12μήνου:
- 13 άτομα είχαν διατηρήσει το ίδιο βάρος μετά το αδυνάτισμα.
- 9 άτομα έχασαν επιπλέον βάρος (πάνω από το 3% από αυτό που είχαν χάσει αρχικά).
- 20 άτομα κέρδισαν βάρος (πάνω από 3% μετά την αρχική απώλεια).
Μετά από 12 μήνες, οι επιστήμονες ρώτησαν τους συμμετέχοντες για τις διατροφικές τους συνήθειες, την καθημερινότητα τους, την οικογενειακή ζωή, τη σχέση τους με το φαγητό, τη γυμναστική και άλλους σχετικούς παράγοντες που μπορεί να επηρέαζαν το βάρος.
Ορισμένες απαντήσεις των συμμετεχόντων -τόσο αυτών που κέρδισαν κιλά όσων και αυτών που έχασαν βάρος στη διάρκεια του 12μήνου- έχουν ενδιαφέρον.
- Ο σύζυγός μου με υποστήριξε πραγματικά και έχασα 9 κιλά κατά τη διάρκεια του χρόνου.
- Η γυναίκα μου αγοράζει γλυκά, αν και της ζήτησα να μην το κάνει. Είναι εύκολο για μένα να μην αγοράζω γλυκά, αλλά αν είναι στο σπίτι θα τα φάω όλα.
- Η μαμά μου ήταν πολύ άρρωστη εκείνη την εποχή και εγώ ανέλαβα την ευθύνη.
- Ένα μικρό κομμάτι κέικ είναι τόσο εύγευστο όσο και ένα μεγάλο.
- Μπορώ να αγοράσω τη σοκολάτα σήμερα, αλλά δεν θα τη φάω μέχρι το Σάββατο.
- Το φαγητό με κάνει ευτυχισμένο. Αισθάνομαι ήρεμος όταν τρώω φαγητό.
- Έχω έναν κανόνα ότι κάθε κύριο γεύμα δεν πρέπει να περιέχει πάνω από 500 θερμίδες.
- Είμαι πολύ πιο ενεργός από ποτέ άλλοτε, και στη δουλειά.
- Έχω μέγιστο όριο 2,5 ωρών μεταξύ των γευμάτων μου.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι αυτοί που κατάφεραν να διατηρήσουν το μειωμένο βάρος είχαν δομήσει συστηματικές συνήθειες στην καθημερινή τους ζωή Αυτοί που τα είχαν πάει εξαιρετικά καλά, σπάνια παρέκκλιναν από το πρόγραμμα. Για παράδειγμα, έτρωγαν σοκολάτα μόνο μια συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας και όχι πάνω από 30 γραμμάρια, ενώ επέλεγαν τα τρόφιμα βάσει των θρεπτικών συστατικών τους. Άλλα άτομα πρόσεχαν ιδιαιτέρως το περιεχόμενο των γαλακτοκομικών προϊόντων σε λιπαρά, ή την περιεκτικότητα των αρτοποιημάτων σε φυτικές ίνες. Μερικοί δεν έτρωγαν ποτέ γλυκά τις εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, ή πάντα περιελάμβαναν βρώμη στο πρωινό τους.
Ορισμένοι προσπάθησαν να δομήσουν κανόνες αλλά δεν τα κατάφεραν είτε επειδή βρίσκονταν υπό πίεση, είτε γιατί υποτροπίαζαν υιοθετώντας κακές συνήθειες του παρελθόντος, είτε γιατί έτρωγαν παρορμητικά. Επίσης, ενδεχομένως οι οικογένειες τους να μην τους υποστήριζαν στην αλλαγή που επιχειρούσαν να κάνουν. Αυτά τα άτομα ήταν που πήραν βάρος.
Οι επιστήμονες είπαν ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες που κάνουν τη διαφορά. Κάθε άτομο που είχε καταφέρει να μην πάρει κιλά είχε δομήσει τους δικούς του κανόνες που περιόριζαν τις επιλογές του ως προς το πότε, τι και πόσο θα μπορούσε να τρώει κάθε φορά. Αυτοί οι ατομικοί κανόνες, όποιοι και αν ήταν, μείωναν σημαντικά τον κίνδυνο να αποκτηθούν ξανά τα χαμένα κιλά.
Η μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη εκτός από την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και την αναγνώριση των ψυχο-κοινωνιών παραγόντων που επηρεάζουν την διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Το άγχος και η έλλειψη υποστήριξης από το περιβάλλον καθώς και οι πολλές υποχρεώσεις ωθούν τα άτομα που αδυνάτισαν να κερδίσουν τα χαμένα κιλά τους.
Πηγή: Instrumentalization of Eating Improves Weight Loss Maintenance in Obesity.
