Το γλαύκωμα μπορεί να είναι αυτοάνοση ασθένεια, σύμφωνα με μελέτη που έγινε σε ποντίκια και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications από ερευνητές του Massachusetts Eye and Ear και του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, της Μασαχουσέτης. Αν το εύρημα επιβεβαιωθεί, ανοίγει ο δρόμος για νέες θεραπείες και φάρμακα.
Το γλαύκωμα είναι η δεύτερη κυριότερη αιτία μη αναστρέψιμης απώλειας της όρασης σε όλο τον κόσμο, για σχεδόν 70 εκατομμύρια ανθρώπους. Περίπου ένα στα 50 άτομα θα διαγνωσθεί με γλαύκωμα. Η πάθηση μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση, κάνοντας σταδιακή ζημιά στον αμφιβληστροειδή και στο οπτικό νεύρο, το οποίο μεταφέρει τις πληροφορίες από το μάτι στον εγκέφαλο.
Οι ερευνητές, κάνοντας έρευνα σε ποντίκια, διαπίστωσαν ότι τα Τ-λεμφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ευθύνονται για την προοδευτική εκφύλιση του αμφιβληστροειδούς φακού, που παρατηρείται στο γλαύκωμα. Αυτά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος φαίνεται πως επιτίθενται στα νευρωνικά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς μετά την επαφή τους με βακτήρια που ζουν στο σώμα.
«Τα ευρήματά μας ανοίγουν μια νέα προσέγγιση για την πρόληψη και τη θεραπεία του γλαυκώματος», δήλωσε ο καθηγητής βιολογίας του ΜΙΤ Dong Feng Chen.
Από τους σοβαρότερους παράγοντες κινδύνου για γλαύκωμα είναι η αυξημένη πίεση στο μάτι, κάτι που συχνά συμβαίνει σε ηλικιωμένους ανθρώπους. Η πάθηση περνά απαρατήρητη στα αρχικά στάδια και συχνά οι ασθενείς διαγιγνώσκονται όταν η καταστροφή πολλών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς έχει συντελεσθεί.
Οι υφιστάμενες θεραπείες εστιάζουν στη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, όμως σε πολλούς ασθενείς συνεχίζεται η επιδείνωση ακόμη και μετά την αποκατάσταση της πίεσης στα φυσιολογικά επίπεδα. Επιπλέον μερικοί άνθρωποι έχουν γλαύκωμα χωρίς να έχουν αυξημένη πίεση στα μάτια τους. Το τελευταίο οδήγησε τους ερευνητές στη σκέψη ότι κάτι άλλο τροφοδοτεί την επιδείνωση της πάθησης όπως π.χ. μια αυτοάνοση αντίδραση. Η μελέτη στα ποντίκια φάνηκε να επιβεβαιώνει τις υποψίες. Η υπερβολική ανάπτυξη Τ-κυττάρων στο μάτι, ως αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένα βακτήρια, έχει ως παρενέργεια να καταστρέφονται πολύτιμα για την όραση κύτταρα του ματιού.
Όταν τα Τ-κύτταρα απομακρύνθηκαν από τα ποντίκια, αυτά δεν πάθαιναν γλαύκωμα, παρόλο που είχαν υψηλή πίεση. Από την άλλη μεριά, όταν οι ερευνητές επιχείρησαν να προκαλέσουν γλαύκωμα σε ποντίκια που δεν είχαν καθόλου βακτήρια στο σώμα τους, αυτό δεν έγινε δυνατό. Περαιτέρω μελέτες έδειξαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα των ματιών λόγω των πρωτεϊνών θερμικού σοκ (heat shock proteins) που κανονικά βοηθούν τα κύτταρα να αναγεννηθούν μετά από τραυματισμό. Αλλά μοιάζουν με ορισμένες πρωτεΐνες που παράγονται από βακτήρια και αυτό φαίνεται πως οδηγεί το σώμα νομίζει ότι υπάρχει λοίμωξη με αποτέλεσμα να προσπαθεί να την καταπολεμήσει.
Να σημειωθεί πως όταν οι ερευνητές έκαναν μια έρευνα σε ασθενείς με γλαύκωμα διαπίστωσαν πενταπλάσια επίπεδα Τ-κυττάρων. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι το γλαύκωμα έχει αυτοάνοση βάση.
Πηγή: Commensal microflora-induced T cell responses mediate progressive neurodegeneration in glaucoma.
