Πάνω από 600 φάρμακα βρίσκονται στα όρια της βιωσιμότητας λόγω των μεγάλων μειώσεων των τιμών που έχουν δεχθεί τα τελευταία χρόνια και καθιστούν αδύνατη τη διατήρησή τους στην αγορά.
Αυτό, ωστόσο, δεν είναι το μόνο πρόβλημα για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία καθώς ο συνδυασμός rebate και clawback θα φτάσει φέτος στα επίπεδα του 35-40% επί της τιμής των φαρμάκων.
Οριζόντιες μειώσεις στα χρόνια του μνημονίου
Στα χρόνια του μνημονίου, όταν οι κυβερνήσεις υποχρεώθηκαν να περικόψουν τη φαρμακευτική δαπάνη, συνέβη το παράδοξο να διαλυθούν οι τιμές των ελληνικών οικονομικών φαρμάκων και να ευνοηθούν τα ακριβά εισαγόμενα.
Συγχρόνως, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία κλήθηκε να σηκώσει ένα βάρος που δεν της αναλογούσε. Εκτός από τις βίαιες μειώσεις τιμών στα ήδη οικονομικά φάρμακα, υποχρεώθηκε να καταβάλει καταχρηστικές υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις προς το δημόσιο (rebate & clawback).
Το αποτέλεσμα ήταν η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, έστω κι αν παράγει, κατά κύριο λόγο, οικονομικά γενόσημα φάρμακα που συμβάλουν αποφασιστικά σε εξοικονομήσεις στο σύστημα Υγείας, να υποστεί μια ανερμάτιστη πολιτική που δημιούργησε ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες βρίσκονται πλέον στο όριο της βιωσιμότητας.
Η τρόικα επέμεινε στα οριζόντια δημοσιονομικά μέτρα αλλά η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων υστέρησε στους τομείς της συνταγογράφησης, της κατανάλωσης και της αποζημίωσης, κάτι που δεν επέτρεψε τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής αγοράς. Η αδυναμία του δημοσίου να εκσυγχρονίσει το σύστημα της φαρμακευτικής περίθαλψης είχε ως συνέπεια να απαξιώσει πολλά από τα οικονομικά φάρμακα της ελληνικής παραγωγής.
Το σημερινό σύστημα τιμολόγησης επιβάλλει μονομερείς υπερβολικές μειώσεις σε φάρμακα των 1 και 2 ευρώ ενώ την ίδια στιγμή αντιμετωπίζει ευνοϊκά τα πολύ ακριβά νέα φάρμακα. Ταυτόχρονα, το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να αξιοποιήσει τις χαμηλές τιμές που το ίδιο καθορίζει καθώς αδυνατεί να ελέγξει την υποκατάσταση των ολοένα και πιο οικονομικών φαρμάκων από νέες και ακριβότερες θεραπείες που μοιραία αυξάνουν τη φαρμακευτική δαπάνη.
Κατόπιν όλων αυτών, σήμερα, πάνω από 600 φάρμακα βρίσκονται στα όρια της βιωσιμότητας αφού οι τεράστιες μειώσεις τιμών που έχουν δεχθεί τα τελευταία χρόνια καθιστούν αδύνατη τη διατήρησή τους στην αγορά.
To rebate και clawback στο 35-40% της τιμής των ελληνικών φαρμάκων
Η τιμολόγηση δεν είναι το μόνο πρόβλημα για την φαρμακοβιομηχανία. Οι υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές clawback δίνουν τη χαριστική βολή στο ελληνικό φάρμακο καθώς, στην ουσία, αποτελούν μια επιπλέον έμμεση μείωση των τιμών. Μόνο για φέτος εκτιμάται ότι ο συνδυασμός rebate και clawback θα κυμανθεί στα επίπεδα του 35-40% επί της τιμής των φαρμάκων.
Το clawback επιβάλλεται στα γενόσημα και στα παλαιά οικονομικά φάρμακα, παρά το γεγονός ότι συμβάλλουν στη δημιουργία εξοικονομήσεων και σε καμία περίπτωση δεν αυξάνουν τη φαρμακευτική δαπάνη.
Είναι ενδεικτικό ότι αν κανείς υπολογίσει τα rebate και clawback μαζί με το φόρο των επιχειρήσεων τότε η άμεση και έμμεση φορολογία για μια ελληνική φαρμακοβιομηχανία φθάνει σχεδόν στο 70% του τζίρου τους.
Αυτό το πλαίσιο όχι μόνο είναι αποτρεπτικό για επενδύσεις αλλά, παράλληλα, καθιστά εξαιρετικά δυσχερή την εύρυθμη λειτουργία των ελληνικών παραγωγικών φαρμακοβιομηχανιών οι οποίες απασχολούν σήμερα 12.000 εργαζόμενους.
Ο κίνδυνος με την πολιτική που εφαρμόζεται είναι, σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, ότι θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε μία νέα γενιά ελληνικών προβληματικών επιχειρήσεων στο χώρο του φαρμάκου.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία θεωρεί σήμερα ότι με την ολοκλήρωση των μνημονιακών προγραμμάτων, είναι απαραίτητη όσο ποτέ μια δέσμη αναπτυξιακών πολιτικών που θα αξιοποιούν την δυναμική των επιχειρήσεων και θα μεγιστοποιούν τη θετική τους συνεισφορά στην οικονομία και την κοινωνία.
Κύκλοι της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας τονίζουν ότι «το ελληνικό φάρμακο αποτελεί ένα διεθνές brand name που τυγχάνει αναγνώρισης και εξάγεται επιτυχώς σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι δυνατό να μη βρίσκεται στην πρώτη θέση των προτιμήσεων στην ελληνική φαρμακευτική αγορά».
Τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών υπέστησαν τα γενόσημα φάρμακα
“Θεωρούμε”, λένε, “ότι έπειτα από μια οκταετή περίοδο επίπονης δημοσιονομικής προσαρμογής έχει φθάσει επιτέλους η ώρα της ανάπτυξης και της σταθερότητας. Οι προτάσεις που έχουμε καταθέσει θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας τριετούς προγραμματικής συμφωνίας μεταξύ του ελληνικού κράτους και της φαρμακοβιομηχανίας με σαφείς εκατέρωθεν δεσμεύσεις και στόχους”.
Οι προτάσεις αυτές βρίσκονται στα χέρια κυβέρνησης και αντιπολίτευσης και συνοψίζονται σε τρία βασικά σημεία: (α) Αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού για την φαρμακευτική δαπάνη στα επίπεδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (β) δικαιότερη κατανομή του clawback και (γ) απλό, δίκαιo και ρεαλιστικό σύστημα τιμολόγησης.
