Η στέρηση ύπνου κάνει το junk food (γλυκά και τα σνακς) πιο ελκυστικό σε σχέση με την υγιεινή διατροφή. Αυτό βρήκε μια γερμανική πού έδειξε ότι ακόμα και μια νύχτα αϋπνίας φτάνει για να αυξηθεί η επιθυμία για τέτοιες τροφές, διότι ο εγκέφαλος νιώθει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από αυτές. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal of Neuroscience.
Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι η σύνδεση της αϋπνίας με την τάση για παχυσαρκία οφείλεται κυρίως σε ηδονικούς (εγκεφαλικούς) παράγοντες παρά σε πραγματική αύξηση της πείνας – όπως αυτή προσδιορίζεται μέσω ορισμένων ορμονών.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Jan Peters του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, πειραματίσθηκαν με 32 υγιείς εθελοντές κανονικού βάρους, ηλικίας 19-33 ετών, οι οποίοι, αφού έφαγαν όλοι το ίδιο φαγητό το βράδυ, μετά μερικοί έμειναν άυπνοι για μια νύχτα, ενώ οι υπόλοιποι κοιμήθηκαν κανονικά.
Στη συνέχεια, αφού το πρωί έδωσαν δείγμα αίματος και ο εγκέφαλός τους εξετάστηκε με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), οι εθελοντές κλήθηκαν να διαλέξουν το πρωινό τους. Συμμετείχαν επίσης σε ένα παιχνίδι στο οποίο παρουσιάστηκαν φωτογραφίες από 24 είδη σνακ, και τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν πόσο θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν σε κλίμακα από 0 έως 3 ευρώ.
Μια εβδομάδα αργότερα, το πείραμα επαναλήφθηκε, με τους συμμετέχοντες να αλλάζουν ρόλο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως, είτε στερημένοι από τον ύπνο είτε όχι, οι συμμετέχοντες ήταν το ίδιο πεινασμένοι το πρωί και είχαν παρόμοια επίπεδα των περισσότερων ορμονών και της γλυκόζης αίματος. Ωστόσο, όταν οι συμμετέχοντες στερήθηκαν τον ύπνο, ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για γλυκά και σνακ. Επίσης είχαν υψηλότερα επίπεδα στο αίμα τους μη ακυλιωμένα μόρια γκρελίνης (desacyl ghrelin) που σχετίζονται με την “ορμόνη της πείνας” την γκρελίνη αλλά λειτουργία τους δεν είναι σαφής.
Οι ανιχνεύσεις εγκεφάλου έδειξαν αλλαγές στη δραστηριότητα στην αμυγδαλή και τον υποθάλαμο των συμμετεχόντων αλλά ο Peters δήλωσε ότι ήταν ασαφές τι οδήγησε στις αλλαγές αυτές. Είναι γνωστό ωστόσο ότι μετά από στέρηση ύπνου εμφανίζονται μεταβολές σε ορισμένους νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη.
Αυτές οι αλλαγές, κατά τους ερευνητές, δείχνουν ότι η στέρηση ύπνου, ακόμη κι αν δεν ανοίγουν την όρεξη, καθιστούν πιο επιθυμητά τα σνακς και τα γλυκά.
Ο Christian Benedict, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Ουψάλα της Σουηδίας που δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαιρέτισε την έρευνα. Είπε πως όταν τα άτομα στερούνται τον ύπνο, ο εγκέφαλός τους χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια, οπότε προωθεί σήματα που θα μπορούσαν να αυξήσουν την πρόσληψη θερμίδων.
