Του Βάιου Παπαδημητρίου, Ουρολόγου
www.ourologos.eu
Η νεφρολιθίαση (πέτρες στους νεφρούς) αποτελεί μiα από τις συχνότερες ουρολογικές παθήσεις που αφορά το 15% περίπου του γενικού πληθυσμού. Σε έναν ασθενή που εμφάνισε επεισόδιο νεφρολιθίασης υπάρχει 10% πιθανότητα νέου επεισοδίου σε ένα έτος και 60% μετά από 7-10 έτη. Είναι επομένως πολύ σημαντικό να προσπαθήσετε να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα υποτροπής της νόσου.
Αξίζει να θυμάστε ότι διαφορετικοί άνθρωποι σχηματίζουν διαφορετικά είδη πέτρας. Εδώ θα διαβάσετε συμβουλές που αφορούν κυρίως όλους όσους έχουν κάνει επεισόδιο λιθίασης. Από εκεί και πέρα, ανάλογα με τη σύσταση της πέτρας μπορούν να δοθούν επιπλέον συμβουλές. Γι’ αυτό θεωρείται πολύ σημαντική η χημική ανάλυση της πέτρας και ο μεταβολικός έλεγχος με κάποιες ειδικές εξετάσεις ούρων και αίματος που θα σας συστήσει ο ουρολόγος σας.
Αν ουρήσετε πέτρα και μπορέσετε να την κρατήσετε, μπορεί να γίνει ανάλυση σε ειδικό εργαστήριο και να μπορούμε να εξατομικεύσουμε τις συμβουλές! Στη σύγχρονη ουρολογία προτείνουμε και περαιτέρω έλεγχο με ειδικές εξετάσεις (π.χ. μέτρηση μίας ορμόνης που λέγεται παραθορμόνη, εξετάσεις ούρων 24ώρου κτλ). Στόχος δεν είναι μόνο να αντιμετωπίζουμε τις πέτρες όταν προκαλούν κολικό, αλλά να προλάβουμε τη δημιουργία τους!
Οι γενικές συμβουλές που μπορούμε να δώσουμε αφορούν τη λήψη υγρών, τη διατροφή και την άσκηση:
1) Λήψη υγρών. Ίσως είναι η σημαντικότερη συμβουλή, ανεξαρτήτως της σύστασης της πέτρας. Είναι πολύ σπουδαίο να πίνετε αρκετό νερό, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες και αυτό να σας γίνει συνήθεια σε όλη σας τη ζωή! Πρέπει να πίνετε τόσο νερό, ώστε να παράγετε περίπου 2 λίτρα ούρα την ημέρα. Ο τύπος των υγρών δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο (νερό, τσάι, χυμοί κτλ). Παρόλα αυτά, μεγάλες ποσότητες γάλακτος και τσαγιού πρέπει να αποφεύγονται γιατί περιέχουν αρκετή ποσότητα ασβεστίου και ενός συχνού συστατικού των πετρών που λέγεται οξαλικό. Είναι επίσης καλό να είστε καλά ενυδατωμένοι και κατά τη διάρκεια της νύχτας και να πίνετε υγρά πριν πέσετε στο κρεβάτι, για να μην γίνονται τα ούρα πυκνά. Το αλκοόλ, όταν λαμβάνεται με μέτρο, δεν δημιουργεί προβλήματα.
2) Άσκηση. Οι ασθενείς που είναι πιο ενεργοί σωματικά έχουν μικρότερη πιθανότητα να υποτροπιάσουν. Οι παχύσαρκοι από την άλλη πλευρά έχουν αυξημένες πιθανότητες, κυρίως λόγω των μεγάλων απωλειών ύδατος μέσω του ιδρώτα. Η άσκηση και η απώλεια βάρους είναι σημαντικές συμβουλές στην πρόληψη της λιθίασης.
3) Νάτριο. Το νάτριο είναι συστατικό του αλατιού. Μια διατροφή πλούσια σε νάτριο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα νατρίου και ασβεστίου στα ούρα και προδιαθέτει για σχηματισμό πέτρας. Για αυτό το λόγο είναι καλό να αποφεύγεται η μεγάλη κατανάλωση αλατιού το οποίο βρίσκεται σε υψηλή περιεκτικότητα σε ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα.
4) Ασβέστιο. Στο παρελθόν οι ουρολόγοι συμβούλευαν την πλήρη αποφυγή ασβεστίου και γάλακτος. Αυτό είναι κάτι που δεν αποδεικνύεται από τις νεότερες μελέτες. Μάλιστα η αποφυγή ασβεστίου μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες, κυρίως οστεοπόρωση αλλά και αύξηση της αποβολής οξαλικών στα ούρα με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος λιθίασης! Όταν κάποιος έχει υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα χρειάζεται περαιτέρω έλεγχο για την εξακρίβωση μίας κατάστασης που λέγεται υπερπαραθυρεοειδισμός και είναι μία ορμονική διαταραχή η οποία απαιτεί θεραπεία. Εκτός και αν πάρετε διαφορετική συμβουλή από το γιατρό σας, θα πρέπει να λαμβάνετε από τη διατροφή σας φυσιολογική ποσότητα ασβεστίου, άρα επιτρέπεται να καταναλώνεται γάλα, τυρί και γιαούρτι.
5) Πρωτεΐνες. Μια διατροφή με πολλές πρωτεΐνες μπορεί να προδιαθέτει για σχηματισμό πέτρας, αυξάνοντας το ασβέστιο και το ουρικό οξύ στα ούρα και κάνοντας τα ούρα πιο όξινα. Έτσι είναι καλό τα άτομα που έχουν ιστορικό λιθίασης να μην λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ζωικών πρωτεϊνών, και άρα μην να καταναλώνουν πολύ κόκκινο κρέας και πολλά αυγά. Γενικά, η συμβουλή μου είναι να λαμβάνετε περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες γιατί κάνουν τα ούρα λιγότερο όξινα.
6) Φυτικές ίνες. Οι ίνες γενικά ξέρουμε ότι κάνουν καλό στην υγεία μας. Ελαττώνουν την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και συνεπώς την ποσότητα ασβεστίου στα ούρα. Συστήνεται μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά τα οποία περιέχουν φυτικές ίνες.
