Ο ρόλος των σακχάρων στην ανάπτυξη καρδιομεταβολικών νόσων συζητείται ενεργά. Ειδικότερα, η φρουκτόζη έχει τα τελευταία χρόνια αναδειχτεί ως σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η μεγάλη κατανάλωση φρουκτόζης ξεκίνησε στη δεκαετία το 19770 στις δυτικές χώρες με την εισαγωγή σιροπιού αραβοσίτου υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη (HFCS).
Τώρα, μια ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal βρήκε ότι τα αναψυκτικά που περιέχουν φρουκτόζη αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 περισσότερο από άλλες τροφές που επίσης περιέχουν φρουκτόζη. Πάντως, τα αναψυκτικά με φρουκτόζη έχουν βλαβερές συνέπειες στη μεταβολική υγεία μόνο όταν προσδίδουν υπερβολικές θερμίδες στον οργανισμό.
Διάφορες μελέτες έχουν επισημάνει τους πιθανούς κινδύνους των ζαχαρούχων ποτών για την υγεία. Ορισμένες επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των ζαχαρωδών ποτών και της παχυσαρκίας και προειδοποιούν ότι μόνο δύο τέτοια ποτά την εβδομάδα μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2.
Ο Δρ John Sievenpiper, ερευνητής στο Κέντρο Τροποποίησης Κλινικών Διατροφικών και Κινδύνων του Νοσοκομείου “Άγιος Μιχαήλ” στο Τορόντο του Καναδά, και οι συνεργάτες του επιθεώρησαν μελέτες που επικεντρώθηκαν κυρίως στη φρουκτόζη ως απειλή για την καρδιομεταβολική υγεία. Παρόλο που κάποιες μελέτες στο παρελθόν είχαν υποδείξει ότι η φρουκτόζη μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική λύση για τη ζάχαρη στα άτομα που ζουν ήδη με διαβήτη, πρόσφατες μελέτες έχουν επισημάνει ότι η φρουκτόζη μπορεί να είναι επιζήμια για την μεταβολική υγεία περισσότερο από τα άλλα σάκχαρα.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η φρουκτόζη είναι ένα φυσικό συστατικό σε πολλά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, ο φυσικός χυμός φρούτων, το μέλι και ορισμένα λαχανικά. Ωστόσο, οι κατασκευαστές τροφίμων προσθέτουν το σάκχαρο αυτό σε αναψυκτικά, επιδόρπια, δημητριακά και άλλα τρόφιμα.
Ο Sievenpiper και η ομάδα του ήθελαν να δουν κατά πόσο οι διάφορες τροφές που περιέχουν φρουκτόζη επηρεάζουν τον γλυκαιμικό έλεγχο τόσο των διαβητικών όσο και των υγιών ανθρώπων. Έτσι, ανέλυσαν τα πορίσματα 155 μελετών οι οποίες είχαν εξετάσει κάτι τέτοιο. Μερικοί από τους συμμετέχοντες είχαν διαβήτη, και παρακολουθήθηκαν μέχρι τρεις μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είχε αξιολογηθεί η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη των συμμετεχόντων.
Η ανασκόπηση έδειξε ότι τα περισσότερα από τα ζαχαρούχα τρόφιμα που περιέχουν φρουκτόζη δεν ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα (γλυκόζη) όταν δεν προσδίδουν επιπλέον θερμίδες. Ορισμένες από τις μελέτες, ωστόσο, βρήκαν βλαβερή επίδραση στα επίπεδα της ινσουλίνης νηστείας.
Στην πραγματικότητα, τα φρούτα και οι χυμοί φρούτων, που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη, μπορεί να ωφελήσουν τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης σε όσους πάσχουν από διαβήτη, όταν αυτά τα τρόφιμα δεν προσθέτουν επιπλέον θερμίδες. Όμως, ορισμένα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά που προσθέτουν υπερβολική ενέργεια, όπως τα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων, έχουν επιβλαβή μεταβολική δράση. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορεί να εξηγήσει, εν μέρει, αυτή τη διαφορά, επειδή οι φυτικές ίνες επιβραδύνουν την απελευθέρωση των σακχάρων στο αίμα.
«Τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καθοδήγηση συστάσεων σχετικά με τις σημαντικές πηγές της φρουκτόζης στην πρόληψη και διαχείριση του διαβήτη», είπαν οι ερευνητές, προσθέτοντας ότι χρειάζονται επιπλέον μελέτες. Ως εκ τούτου, ο Sievenpiper και οι συνάδελφοί του καταλήγουν: «Μέχρις ότου υπάρξουν περισσότερες πληροφορίες, οι επαγγελματίες της δημόσιας υγείας θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι επιβλαβείς επιδράσεις της φρουκτόζης στο σάκχαρο του αίματος φαίνεται να μεσολαβούνται από τις παραπανίσιες θερμίδες και την τροφική πηγή».
