Η έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία αυξάνει τον κίνδυνο μελανώματος, αλλά αυτός ο δυνητικά θανατηφόρος καρκίνος του δέρματος μπορεί να συμβεί ακόμη και σε σημεία με ελάχιστη έκθεση στον ήλιο, προειδοποιούν οι γιατροί.
Το μελάνωμα αντιπροσωπεύει μόνο το 1% των καρκίνων του δέρματος αλλά προκαλεί την πλειονότητα των θανάτων από καρκίνο του δέρματος.
Μια δημοσίευση με τίτλο, “Πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για το μελάνωμα”, στο Canadian Medical Association Journal, παρέχει μια σύντομη επισκόπηση αυτού του καρκίνου του δέρματος για γιατρούς και ασθενείς.
Βιοψία μελανώματος: Ένα επιφανειακά εξαπλωμένο μελάνωμα
- Τα πέντε αυτά πράγματα είναι:
- Η έκθεση στον ήλιο είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη του μελανώματος. Έτσι εμφανίζεται συχνά στο πρόσωπο, στο λαιμό, στους βραχίονες και στην πλάτη, όπου η έκθεση στον ήλιο είναι κοινή.
- Το μελάνωμα μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε περιοχές με ελάχιστη έκθεση στον ήλιο, όπως στις παλάμες και στα πέλματα των ποδιών.
- Μια ειδική οδός, ενεργοποιημένη από μιτογόνο, συνδέεται με μεταλλάξεις που προκαλούν μελάνωμα και η γονιδιακή ανάλυση βοηθά στην αναγνώριση δεικτών για τη διάγνωση και τη θεραπεία.
- Περίπου το 10% των περιπτώσεων είναι δύσκολο να διαγνωστούν, καθώς μπορεί το μελάνωμα να είναι ροζ, κόκκινο, ή να μην φαίνεται κάτι ύποπτο.
Οποιεσδήποτε βλάβες με υποψία μελανώματος θα πρέπει να εξεταστούν από δερματολόγο, και ειδικά μια βλάβη με τα λεγόμενα χαρακτηριστικά «ABCDE», ήτοι ασυμμετρία, ανωμαλία ορίων, χρωματική αλλαγή, διάμετρος άνω των 6 χιλιοστών και μεταβολή.
Για την πρόληψη, οι δερματολόγοι συνιστούν συχνή επάλειψη τουλάχιστον 30 SPF αντιηλιακού ευρέος φάσματος καθώς και προστατευτικά ρούχα για αντηλιακή προστασία και πλατιά καπέλα.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί και σε δέρμα που δεν βλέπει ο ήλιος
Σε μια άλλη δημοσίευση, γράφοντας στο ιατρικό περιοδικό CMAJ, δύο ειδικοί της δερματολογίας τονίζουν ορισμένα σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για το μελάνωμα.
«Τα μελανώματα μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα, όχι μόνο σε περιοχές που βλέπει πολύ ο ήλιος», δήλωσε η Δρ. Kucy Pon, συμπληρώνοντας ότι η πιο κοινή περιοχή εμφάνισης στους άνδρες είναι η πλάτη, ενώ για τις γυναίκες είναι τα πόδια.
Πάνω από το 90% των μελανωμάτων με τα πιο συνηθισμένα γενετικά χαρακτηριστικά προκαλούνται από υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία, είτε από τον ήλιο είτε από ηλιακούς λαμπτήρες, όπως το είδος που χρησιμοποιείται στα σολάριουμ, λέει ο συν-συγγραφέας Robert Micieli.
Αλλά για μελανώματα σε περιφερικά μέρη του σώματος όπως στις παλάμες, τις πατούσες και στις επιφάνειες των βλεννογόνων, η έκθεση στον ήλιο δεν είναι η κύρια αιτία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ανάπτυξη του καρκίνου μπορεί να ταιριάζει περισσότερο με την αλυσίδα των γεγονότων που οδηγούν σε μη δερματικούς καρκίνους.
Η Pon δήλωσε ότι η συχνότητα εμφάνισης μελανώματος αυξάνεται τα τελευταία 30 χρόνια, με αναμενόμενες 192.300 νέες περιπτώσεις στις ΗΠΑ το 2019. Η ασθένεια μπορεί να επηρεάσει όλους, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος.
Μαζί με την έκθεση στον ήλιο, οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ηλικία, τον αριθμό των σπίλων (ελιών), πολλών άτυπων ελιών και του οικογενειακού ιστορικού μελανώματος.
Το πρώτο σημάδι ενός μελανώματος είναι μια ασυνήθιστη ελιά ή στίγμα. Αλλά για το 10% των ασθενών με μελάνωμα, η βλάβη μπορεί να μην έχει καθόλου χρώμα και είναι δύσκολο να διαγνωσθεί. Αυτά τα μη χρωματισμένα μελανώματα μπορεί να είναι κοκκινωπά ή να έχουν φυσιολογικό χρώμα δέρματος ή ουσιαστικά να είναι άχρωμα. Αυτά τα άτυπα μελανώματα μπορούν να μοιάζουν με άλλες μορφές καρκίνων του δέρματος ή, χειρότερα, μπορεί να μπερδευτούν με καλοήθεις ουλές ή κύστεις.
Τέλος, οι Pon και Micieli συμβουλεύουν, όταν οι ασθενείς έχουν μελάνωμα σε αισθητικά ευαίσθητες περιοχές όπως το πρόσωπο, ο βέλτιστος τρόπος για να γίνει η εξαγωγή είναι η χειρουργική επέμβαση Mohs με την οποία αφαιρούνται λεπτά στρώματα του όγκου μέχρι να παραμείνει μόνο ο ιστός χωρίς καρκίνο.
