Τα υψηλότερα επίπεδα στο αίμα των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που απαντώνται στα ψάρια -και ιδιαίτερα το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA)- συνδέονται με μεγαλύτερη πιθανότητα υγιούς γήρανσης, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό British Medical Journal.
Με τους πληθυσμούς σε ολόκληρο τον κόσμο να ζουν περισσότερο, υπάρχει αυξανόμενη εστίαση της επιστήμης στην υγιή γήρανση, δηλαδή μια ζωή χωρίς σοβαρές χρόνιες ασθένειες και με καλή φυσική και ψυχική κατάσταση.
Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα που προέρχονται από ψάρια και φυτά μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό προωθώντας την υγιή γήρανση, αλλά τα αποτελέσματα είναι μέχρι σήμερα αντικρουόμενα. Ένας λόγος γι’ αυτό μπορεί να είναι το γεγονός ότι ορισμένα ψάρια είναι μολυσμένα με υδράργυρο -ένα άλλο πρόβλημα μπορεί να είναι το βακτήριο λιστέρια. όταν τα ψάρια δεν θερμαίνονται αρκετά.
Έτσι, μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών, με επικεφαλής την Heidi Lai από το Πανεπιστήμιο Tufts, στη Βοστώνη, έθεσε ως στόχο τη διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ των κυκλοφορούντων στο αίμα ω-3 και της υγιούς γήρανσης των ηλικιωμένων.
Η μελέτη περιελάμβανε 2.622 ενήλικες που συμμετείχαν στην US Cardiovascular Health Study από το 1992 έως το 2015. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων κατά την έναρξη της μελέτης ήταν τα 74 έτη ενώ το 63% ήταν γυναίκες.
Τα επίπεδα των ω-3 στο αίμα μετρήθηκαν στην αρχή της μελέτης, μετά από 6 χρόνια και μετά από 13 χρόνια. Αυτά περιελάμβαναν το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA), το δοκοσαπεντανοϊκό οξύ (DPA), το δοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA) και το άλφα λινολενικό οξύ (ALA).
Οι κύριες διατροφικές πηγές των EPA, DPA και DHA είναι τα ψάρια, ενώ το α-λινολενικό οξύ βρίσκεται κυρίως σε φυτά (ξηρούς καρπούς, σπόρους, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και σε ορισμένα έλαια όπως είναι το λινέλαιο).
Με βάση τις μετρήσεις, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες ανάλογα με τα ω-3 που είχαν στο αίμα τους. Μέσα την επισκόπηση των ιατρικών αρχείων και των διαγνωστικών εξετάσεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 89% των συμμετεχόντων είχαν μη υγιή γήρανση κατά την περίοδο της μελέτης, ενώ το 11% είχε υγιή γήρανση.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι:
- Tα επίπεδα του EPA στο υψηλότερο πεμπτημόριο συνδέονταν με 24% χαμηλότερο κίνδυνο ανθυγιεινής γήρανσης, σε σχέση με το χαμηλότερο πεμπτημόριο.
- Για τα επίπεδα του DPA, τα τρία κορυφαία πεμπτημόρια συσχετίστηκαν με μείωση κατά 18-21% του κινδύνου κακής γήρανσης. Να σημειωθεί ότι το δοκοσαπεντανοϊκό οξύ (DPA) είναι ένας μεταβολίτης ενδιάμεσος του EPA και DHA.
- Tο DHA που προέρχεται από τα θαλασσινά και το ALA που προέρχεται από τα φυτά δεν συσχετίστηκαν με την υγιή γήρανση.
Να σημειωθεί ότι μέσες συγκεντρώσεις του α-λινολενικού οξέος αντιπροσώπευαν μόλις το 0,09-0,21% των συνολικών λιπαρών οξέων, περίπου το ένα τρίτο του EPA, το ένα πέμπτο του DPA και το ένα εικοστό από τις συγκεντρώσεις του DHA. Η περιορισμένες συγκεντρώσεις του α-λινολενικού οξέος και των φυτικών προσλήψεων σε αυτόν τον πληθυσμό μπορεί να συνέβαλε στη μηδενική συσχέτιση μεταξύ α-λινολενικού οξέος με την υγιή γήρανση. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα σε πληθυσμούς με πιο διαφοροποιημένα διατροφικά πρότυπα. Με άλλα λόγια το ALA μπορεί στην πραγματικότητα να είναι σημαντικό για την υγιή γήρανση σε άτομα που καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες από φυτά και φυτικά έλαια.
Μια πιθανή εξήγηση του οφέλους των ω-3 είναι ότι βοηθούν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του καρδιακού ρυθμού και της φλεγμονής, είπαν οι συγγραφείς.
Είπαν επίσης ότι πρόκειται για μελέτη παρατήρησης, επομένως δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα (δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιος από τους παρατηρούμενους κινδύνους να οφείλεται σε άλλους μη μετρημένους παράγοντες).
Η μελέτη είχε μακρά περίοδο παρακολούθησης (έως 22 έτη) και τα αποτελέσματα παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα μετά από περαιτέρω αναλύσεις. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές είπαν ότι, μεταξύ των ηλικιωμένων, τα υψηλότερα επίπεδα των ωμέγα-3 από τα θαλασσινά συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο κακής γήρανσης.
Η ερευνητική ομάδα έγραψε: «Αυτά τα ευρήματα ενθαρρύνουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνες σχετικά με εύλογους βιολογικούς μηχανισμούς και παρεμβάσεις που σχετίζονται με τα ω-3 για τη διατήρηση της υγιούς γήρανσης και υποστηρίζουν τις κατευθυντήριες γραμμές για αυξημένη διατροφική κατανάλωση ψαριών στους ηλικιωμένους».
Σε ένα συνοδευτικό άρθρο, ο καθηγητής Yeyi Zhu από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και οι συνεργάτες του έγραψαν ότι αυτή η μελέτη έχει πολύτιμη συμβολή στην κατανόηση του αποτελέσματος που μπορεί να έχουν τα ω-3 στη γήρανση.
Πηγή: Omega 3 polyunsaturated fatty acids and healthy ageing.
