Ένα ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού δεν έχει μόνο λευκό λιπώδη ιστό, αλλά και το καφέ είδος του. O καφές λιπώδης ιστός βοηθά στη μετατροπή της ζάχαρης και του λίπους σε θερμότητα.
Τα άτομα που ενεργοποιούν τον καφέ λιπώδη ιστό τους ρυθμίζουν καλύτερα τη θερμοκρασία του σώματος το χειμώνα και είναι λιγότερο πιθανό να υποφέρουν από υπερβολικό βάρος ή διαβήτη.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Christian Wolfrum, καθηγητή μεταγραφικής διατροφικής βιολογίας στο ETH Zurich, ανακάλυψε ότι οι στατίνες μειώνουν το σχηματισμό του καφέ λιπώδους ιστού.
Οι στατίνες συνταγογραφούνται ως ένας τρόπος να μειωθεί ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής, καθώς μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και τα επίπεδα φλεγμονής. Είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα παγκοσμίως.
Ο Wolfrum και οι συνάδελφοί του ερευνούν για πολλά χρόνια τον καφέ λιπώδη ιστό. Διερευνούν πώς τα “κακά” λευκά λιπώδη κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν το στρώμα λίπους κάτω από το δέρμα, γίνονται “καλά” καφέ λιπαρά κύτταρα.
Έχοντας διεξαγάγει πειράματα κυτταρικής καλλιέργειας, ανακάλυψαν ότι η βιοχημική οδός που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή χοληστερόλης διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε αυτόν τον μετασχηματισμό.
Ανακάλυψαν επίσης ότι ένα βασικό μόριο που ρυθμίζει αυτόν τον μετασχηματισμό είναι ένας μεταβολίτης που ονομάζεται πυροφωσφορικός γερανυλογερανυλεστέρας (geranylgeranyl pyrophosphate).
Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι η βιοχημική οδός της χοληστερόλης είναι επίσης κεντρική στη λειτουργία των στατινών. Ένα από τα αποτελέσματα των στατινών είναι η μείωση της παραγωγής του πυροφωσφορικού γερανυλγερανυλίου.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν εάν οι στατίνες επηρεάζουν επίσης το σχηματισμό του καφέ λιπώδους ιστού. Και πράγματι το κάνουν, όπως έδειξαν μελέτες σε ποντίκια και ανθρώπους.
Ένα πράγμα που έκαναν οι ερευνητές ήταν να μελετήσουν τομογραφίες εκπομπής ποζιτρονίων από 8.500 ασθενείς στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης. Αυτό τους επέτρεψε να καθορίσουν εάν το άτομο είχε καφέ λιπώδη ιστό. Ήταν επίσης γνωστό αν οι ασθενείς λάμβαναν στατίνες. Η αξιολόγηση των σαρώσεων έδειξε ότι το 6% αυτών που δεν λάμβαναν τα φάρμακα είχαν καφέ λιπώδη ιστό, αλλά αυτός ήταν παρών μόνο στο 1% αυτών που λάμβαναν στατίνες.
Αιτία οι στατίνες
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν ξεχωριστή κλινική μελέτη 16 ατόμων στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της Βασιλείας και της Ζυρίχης για να αποδείξουν ότι οι στατίνες μειώνουν τη δραστηριότητα του καφέ λιπώδους ιστού.
Αν και η μελέτη έδειξε ότι οι στατίνες έχουν αρνητικό αντίκτυπο, ο Wolfrum είπε: «Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι οι στατίνες είναι εξαιρετικά σημαντικές ως ένας τρόπος πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων. Εξοικονομούν εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο και συνταγογραφούνται για πολύ καλό λόγο».
Ωστόσο, οι στατίνες έχουν επίσης μια άλλη αρνητική επίδραση: σε υψηλές δόσεις, αυξάνουν ελαφρώς τον κίνδυνο ορισμένων ανθρώπων να αναπτύξουν διαβήτη.
«Είναι πιθανό ότι αυτά τα δύο αποτελέσματα – η μείωση του καφέ λιπώδους ιστού και ο ελαφρώς αυξημένος κίνδυνος του διαβήτη – να σχετίζονται», είπε ο Wolfrum, προσθέτοντας ότι αυτό το ζήτημα απαιτεί περαιτέρω έρευνα.
Αλλά ο Wolfrum τονίζει ότι ακόμα και αν δημιουργηθεί ένας τέτοιος σύνδεσμος, δεν θα υπήρχε λόγος να δαιμονοποιήσουμε τις στατίνες. Αντίθετα, θα ήταν επιτακτική η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών για το ποιοι ασθενείς επηρεάζονται. Μπορεί τότε να είναι δυνατή η υιοθέτηση μιας εξατομικευμένης προσέγγισης φαρμάκων.
