Η σημασία του εμβολιασμού φαίνεται από τα ποσοστά μείωσης νοσηρότητας που φθάνουν το 100%, όπως καταγράφεται από την επιστημονική κοινότητα. Για παράδειγμα, για την ευλογιά είχαμε τον 20ο αιώνα 48.164 περιστατικά τον χρόνο και το 2006 μηδενίστηκαν. Το ίδιο ισχύει για 175.885 περιστατικά διφθερίτιδας αλλά και 16.000 περιστατικά πολιομυελίτιδας.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσίασε, μιλώντας στην κεντρική εκδήλωση του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ «Eμβόλια και αντιβιοτικά: Ενημερώνομαι – Προλαμβάνω», η κα Μαρία Θεοδωρίδου, Ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Ακόμη, προσέθεσε ότι 200 εμβόλια βρίσκονται υπό ανάπτυξη και διαρκώς εξελίσσονται.
Εμβόλια και αντιβιοτικά
Ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς, στην ομιλία του υπογράμμισε πώς «τα εμβόλια και τα αντιβιοτικά είναι οι δυο σημαντικότερες ανακαλύψεις της φαρμακευτικής επιστήμης, καθώς η χρήση τους μαζί με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οδήγησε στην αύξηση του μέσου προσδόκιμου ζωής κατά τριάντα και πλέον έτη.
Είναι γνωστό ότι τα εμβολιαστικά προγράμματα οδήγησαν στη σημαντική ελάττωση του επιπολασμού ή ακόμη και στην εξάλειψη πολλών απειλητικών για τη ζωή ασθενειών. Ανάλογη ήταν και η επίδραση των αντιβιοτικών, καθώς λοιμώξεις που κατά το παρελθόν οδηγούσαν σε βέβαιο θάνατο, σήμερα θεωρούνται «απλές» ασθένειες».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο Υφυπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης και η Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ κα Μαρία Αντωνιάδου.
Αντιεμβολιαστικό κίνημα
Πιο συγκεκριμένα, το πολύ ενδιαφέρον θέμα «Εμβόλια: Από τον θρίαμβο στην αμφισβήτηση», παρουσίασε η κα Μαρία Θεοδωρίδου, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής ΕΚΠΑ, πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της επισήμανε πως το λεγόμενο «αντιεμβολιαστικό κίνημα» δεν είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο, αλλά η έναρξή του συμπίπτει με την υποχρεωτική εφαρμογή του πρώτου εμβολίου έναντι της ευλογιάς στο τέλος του 19ου αιώνα.
Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Ευάγγελος Φραγκούλης, γενικός οικογενειακός ιατρός, αναπληρωτής αρχίατρος ΕΔΟΕΑΠ, αντιπρόεδρος Β’ της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής, αναφέρθηκε στους μύθους και τις αλήθειες για την γρίπη και τον αντιγριπικό εμβολιασμό. Επισήμανε πως η Ελλάδα, μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, κατέχει δύο θλιβερά πρωτεία: την υψηλότερη αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά και την υψηλότερη κατανάλωση αντιβιοτικών. Και συμπλήρωσε πως:
- το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται πριν ξεκινήσουν να εξαπλώνονται οι ιοί της γρίπης στην κοινότητα, καθώς χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό για την ανάπτυξη αντισωμάτων στο σώμα και την παροχή προστασίας από τη γρίπη.
- κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προς της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης, στην Ελλάδα περί τα μέσα-τέλη Νοεμβρίου.
- ωστόσο, ο εμβολιασμός ακόμα και αργότερα μπορεί να είναι επωφελής και θα πρέπει να συνεχίσει να προσφέρεται καθ ‘όλη τη διάρκεια της εποχής της γρίπης, ακόμη και τον Ιανουάριο ή αργότερα.
«Ενημερώνοντας για τα εμβόλια και τα αντιβιοτικά: η σημασία του συνειδητοποιημένου κινδύνου και της εκπαίδευσης για την αλλαγή της συμπεριφοράς» ήταν το θέμα που ανέπτυξε στη συνέχεια ο κ. Χρήστος Λιονής, καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο καθηγητής ανέπτυξε τρεις θεμελιώδεις έννοιες:
- την εγγραμματοσύνη υγείας, ορίζοντάς την ως «Τα προσωπικά χαρακτηριστικά και τα κοινωνικά εφόδια που χρειάζονται σε άτομα αλλά και σε κοινότητες για να καταλάβουν, αποτιμήσουν και χρησιμοποιήσουν την πληροφορία και τις υπηρεσίες, ώστε να λάβουν αποφάσεις για την υγεία τους».
- τον αντιλαμβανόμενο κίνδυνο, αναφερόμενος στον ρόλο του και επισημαίνοντας πως «τα άτομα διανοητικά εκτιμούν τον κίνδυνο με τον ίδιο τρόπο, αλλά η αντίληψη του κινδύνου επικαλύπτεται από διάφορες ασυνείδητες συναισθηματικές διαδικασίες».
- την αλλαγή της συμπεριφοράς, τονίζοντας πως «Αλλάζοντας τη γλώσσα και το στυλ της επικοινωνίας μπορούμε να εστιάσουμε στην παρακίνηση και ενδυνάμωση».
Στην ομιλία του «Αντιβιοτικά, διαγενεακή αλληλεγγύη και διαχείριση σπανίων πόρων», ο κ. Γιάννης Κυριόπουλος, καθηγητής, Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας, επισήμανε πως «Το φαινόμενο της αντοχής στη χώρα μας παρουσιάζεται άκρως ανησυχητικό»:
Και συμπλήρωσε ότι «προσαρμόζοντας τα δεδομένα της βιβλιογραφίας, μια αδρή (υπο)εκτίμηση του κόστους ορισμένων ανθεκτικών λοιμώξεων στην Ελλάδα, κυμαίνεται:
- στα 4.850 ευρώ ανά περίπτωση ESBL+ K. Pneumoniae
- στα 7.506 ευρώ ανά περίπτωση λοίμωξης VRE
- στα 3.976-13.246 ευρώ ανά περίπτωση λοίμωξης με MRSA»
Ο ρόλος του φαρμακοποιού
«Αντιβιοτικά: Φαρμακευτική πρακτική και προκλήσεις» ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο κ. Ανδρέας Βίτσος, φαρμακοποιός, υποψήφιος διδάκτωρ Τμήματος Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ, πρόεδρος Φ.Σ. Ζακύνθου. Ο κ. Βίτσος αναφέρθηκε εκτενώς στους στόχους της ορθής φαρμακευτικής πρακτικής και τον ρόλο του φαρμακοποιού που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
- την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την ορθή χρήση των αντιβιοτικών
- την αναφορά ανεπιθύμητων ενεργειών (Κίτρινη Κάρτα)
- την έγκαιρη κατεύθυνση των ασθενών προς το σύστημα υγείας (Ιατρεία, Κέντρα Υγείας)
Τέλος, ο κ. Κώστας Αθανασάκης, οικονομολόγος Υγείας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, μιλώντας για τις «Οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις των προληπτικών παρεμβάσεων: Το παράδειγμα του εμβολιασμού», τόνισε:
- oι εμβολιασμοί αποτελούν την κορωνίδα των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας σήμερα.
- το τρέχον ρυθμιστικό πλαίσιο για την Αξιολόγηση Τεχνολογίας Υγείας πιθανότατα αδυνατεί να συνεκτιμήσει το πλήθος των επιδράσεων από τον εμβολιασμό.
- διεθνώς, υφίσταται μια έντονη συζήτηση και ερευνητική δραστηριότητα στο ζήτημα.
- η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πλέον εκτεταμένα προγράμματα εμβολιασμού στην ΕΕ: – Με καλές επιδόσεις στα παιδιά και στους εφήβους – Με λιγότερο καλές επιδόσεις (αρκετά χαμηλότερα των συστάσεων) στους εμβολιασμούς ενηλίκων
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν η κα Αθανασίου Μαρία, Βουλευτής “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ”, ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου πρόεδρος ΣΦΕΕ, ο κ. Βασίλης Πενταφράγκας εντεταλμένος σύμβουλος ΠΕΦ, η κα Δέσποινα Μακριδάκη πρόεδρος ΠΕΦΝΙ, ο κ. Σταύρος Μπελώνης πρόεδρος ΟΣΦΕ, ο κ. Νίκος Κόλμαν πρόεδρος ΠΕΦ, ο κ. Γιώργος Παπαϊωάννου ομότιμος καθηγητής Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ, ο κ. Ιωάννης Κεχρής, εκπρόσωπος ΙΣΑ η κα Βάσω Μάρακα πρόεδρος ΠΟΑΜΣΚ και ο κ. Γιώργος Τσιακαλάκης, από την Ένωση Ασθενών Ελλάδος, καθώς και φαρμακοποιοί και δημοσιογράφοι.
